Đôi khi, sự giáo dưỡng của một người không thể hiện ở những việc lớn lao, mà phản ánh qua từng chi tiết nhỏ trong cuộc sống.
Ví như trời mưa và bạn đang cầm ô đi bên đường, bỗng từ phía sau một chiếc ô tô phóng đến. Có phải bạn đang tưởng tượng rằng, chiếc xe lao rất nhanh khiến vũng nước trên đường văng lên tung toé, làm bẩn chiếc áo trắng bạn mới diện sáng nay? Nhưng vị tài xế ấy là người có giáo dưỡng, nên đã rất cẩn thận giảm tốc độ, chiếc xe đi êm ru chầm chậm không làm bắn lên một giọt nước, cho đến khi tới chỗ vắng người chiếc xe mới tăng tốc tiến lên.
Không một lời nói, không một câu chào, nhưng với hành động đơn giản ấy, người tài xế đã khiến vị khách bộ hành như bạn thấy ấm áp trong lòng.
Và đó chính là “sức mạnh” của những người có giáo dưỡng. Họ không nói lời đao to búa lớn mà chỉ im lặng lắng nghe, họ không tuỳ tiện phát biểu mà chỉ kiên nhẫn chờ mọi người dứt lời mới đưa ra ý kiến, họ cũng không cố khoa trương bản thân mà chỉ khiêm tốn nhận lỗi sai về mình. Nhưng chính cái kiên nhẫn, lặng lẽ, và khiêm nhường của họ lại khiến người đối diện phải cúi đầu nể trọng.
Giáo dưỡng là sự mỹ hảo không cần lời nói
Còn nhớ năm ấy, công ty nơi tôi làm việc tổ chức chuyến du lịch thường niên, ban tổ chức đã mua rất nhiều bánh bông lan chia cho mọi người. Vì trên bánh có trang trí những chiếc ô giấy nhỏ xinh xắn, nên một đồng nghiệp trẻ tuổi đã cao hứng tung chiếc ô lên không trung rồi thả xuống. Cảnh tượng nhìn rất đẹp mắt và cũng khá lãng mạn, vậy là mọi người hưởng ứng cùng làm theo.
Có điều là, sau màn tung Ô lãng mạn ấy là một mặt sân đầy rác. Rác ở khắp mọi nơi, rác đậu trên nóc ô tô, rác vương trên mái tóc, rác lả tả lẫn vào đám lá vàng trên sân… Bởi mọi người đều nhanh chóng cuốn vào những trò tiêu khiển trong khu du lịch nên cũng không ai để ý tới. Một nữ đồng nghiệp thấy vậy đã lặng lẽ nhặt rác lại rồi cho vào túi của mình mà không để người khác biết, tôi thầm nghĩ cô nương này quả là người có phúc khí.
Điều đáng quý hơn là, cô ấy không bỏ vào thùng rác ngay mà đợi đến khi ra khỏi khu du lịch, chờ mọi người lên xe hết rồi cô mới lặng lẽ bỏ vào thùng rác bên ngoài.
Khi tôi hỏi nhỏ cô về việc này, cô ấy trả lời rằng thấy các đồng nghiệp đang vui vẻ nên không nỡ làm mọi người mất hứng. Cô cũng không muốn vì bản thân yêu quý môi trường mà khiến các đồng nghiệp khó xử, vậy nên cô cố đợi đến khi ra khỏi khu vui chơi mới bỏ rác vào thùng.
Quả thực, cô nương này không những là người có giáo dưỡng mà còn rất trí tuệ. Đây là phẩm chất cao quý mà con người ngày nay đang dần dần mất đi. Xã hội xô bồ, coi trọng tiền tài vật chất, người ta chỉ nghĩ cho mình mà chẳng mấy khi quan tâm tới cảm nhận của ai. Nhưng những người có giáo dưỡng đang làm điều khác biệt, cách hành xử của họ luôn mang cho chúng ta một cảm giác mỹ hảo vô cùng. Đây cũng là thể hiện của sự tu dưỡng, trong bất kỳ hoàn cảnh nào họ cũng luôn suy nghĩ thấu đáo cho người.
Một người có giáo dưỡng sẽ khiến cho môi trường xung quanh luôn thoải mái dễ chịu. Họ là người mà khi bước chân ra khỏi nhà biết nhẹ nhàng đóng cửa, khi có điện thoại biết lui ra một nơi yên lặng để không làm phiền ai. Họ cũng giống như cơn mưa mùa hạ, như ánh nắng mùa xuân, mang đến niềm vui bất ngờ cho mọi người quanh mình.
Sự giáo dưỡng được thể hiện ở hai phương diện, một là chia sẻ, hai là khắc chế
Nói về chia sẻ, nếu như không biết cách sẻ chia thì cho dù bạn có lòng tốt cũng có thể vô tình làm tổn thương ai đó.
Ví như thấy hàng xóm xảy ra xung đột, bạn có lòng thành muốn giúp họ giải hoà, gắn kết họ lại như thủa ban đầu. Nhưng nếu không chia sẻ đúng cách, bạn sẽ có thể bị coi là nhiều chuyện bao đồng đi can dự vào chuyện nhà khác, khiến họ không hiểu ý tốt của bạn, ngược lại còn trách mắng bạn.
Cho nên, hiểu được cách chia sẻ là điều quan trọng, lúc nào nên và không nên can thiệp, dùng cách nào để can thiệp sẽ khiến cho người khác có cảm nhận khác nhau. Đây cũng chính là biểu hiện của trí tuệ, của giáo dưỡng.
Khắc chế, đó là biết dừng lại đúng lúc, không nên đem sự giáo dưỡng của mình thành vốn liếng để khoe khoang. Con người ai cũng muốn thể hiện, ai cũng muốn chứng tỏ chính mình, nhưng việc khó làm nhất trong đời người lại chính là khắc chế dục vọng bản thân.
Trong xã hội có một số người, luôn muốn thể hiện mình là người có giáo dưỡng, nhưng thực ra lại khoa trương tự phụ, đề cao chính mình. Thực tế, đây lại là biểu hiện của một người không có giáo dưỡng.
Sự giáo dưỡng không thể hiện ở những việc lớn lao, mà phản ánh qua từng chi tiết nhỏ
Sự cao quý của con người đến từ phẩm hạnh và tu dưỡng nội tâm. Và quá trình tu dưỡng ấy lại bắt nguồn từ những tình tiết nhỏ trong cuộc sống. Hãy làm những việc bản thân mình có thể làm, giúp cho người thân và bạn bè xung quanh được thoải mái dễ chịu hơn, như thế bạn đã tạo nên một sự thay đổi có ích với mọi người. Khổng Tử cũng từng nói: “Lão giả an chi, bằng hữu tín chi, thiểu giả hoài chi” (Có thể phụng dưỡng người già sống đời an lạc, có thể giữ thành tín khi giao du với bạn bè, có thể dành cho trẻ nhỏ sự quan tâm chăm sóc tận tình). Cho nên, giáo dưỡng bắt đầu từ chính những việc nhỏ trong cuộc sống hằng ngày.
Ngoài ra những việc rất đơn giản dưới đây cũng có thể biểu hiện sự giáo dưỡng của chúng ta:
- Ngồi không rung chân, ăn uống nhỏ nhẹ không phát ra tiếng động.
- Trời mưa đi xe qua vũng nước thì nên giảm tốc độ, không làm ảnh hưởng người khác.
- Mở, đóng cửa nhẹ nhàng không tạo ra tiếng động, phải nhìn trước nhìn sau trước khi đóng, khi mở cửa tránh va vào người khác không may đi tới.
- Nên khắc chế bản thân, tôn trọng thói quen trong cuộc sống riêng tư của mọi người, tránh làm phiền những lúc họ nghỉ ngơi.
- Đối với những người tài giỏi hơn mình, phải biết kính phục thực tâm, không a dua xu nịnh, không phỉ báng.
- Bất luận ở đâu, và vào lúc nào cũng không hút thuốc nơi công cộng, đặc biệt là nơi có phụ nữ và trẻ em. Trước khi hút thuốc nên lịch sự xin phép mọi người xung quanh.
- Trước khi bước vào nhà người khác, phải biết cởi dép thay giày.
Yên Ba