Giải Nobel Y học 2017 vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ đã có những phát hiện về cơ chế phân tử kiểm soát đồng hồ sinh học của con người.

Giải Nobel Y học năm nay được trao cho ba nhà khoa học Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash và Michael W. Young với những phát hiện về loại gene kiểm soát nhịp sinh học hàng ngày, Iflscience hôm 2/10 đưa tin.

Chân dung ba nhà khoa học được trao giải Nobel Y học 2017 (Ảnh: dailymail)

Ba nhà khoa học Mỹ dùng ruồi giấm để phân lập một loại gene có chức năng kiểm soát nhịp sinh học hàng ngày của các cơ thể sống.

“Họ mang lại cái nhìn mới và sâu hơn về đồng hồ sinh học, giúp giải thích cách thực vật, động vật và con người điều chỉnh nhịp sinh học để thích ứng với sự tiến hóa của Trái Đất”, hội đồng trao giải Nobel nhận xét.

Ruồi giấm là một trong các đối tượng thường được sử dụng cho các nghiên cứu khoa học (Ảnh: Wikipedia)

Bằng cách nghiên cứu cơ chế hoạt động bên trong ruồi giấm, ba nhà khoa học xác định được gene mà họ đang phân tích đã mã hóa một protein, được tích lũy trong một tế bào vào ban đêm, sau đó phân giải vào ban ngày.

Thông qua phương pháp này, họ xác định được cơ chế kiểm soát đồng hồ sinh học bên trong tế bào. “Chúng ta giờ đây thừa nhận rằng đồng hồ sinh học trong tế bào của các tổ chức đa bào hoạt động theo đúng những nguyên tắc này”, hội đồng cho biết.

“Với sự chính xác tinh tế, đồng hồ sinh học bên trong chúng ta điều chỉnh nhịp sinh học theo những giai đoạn khác nhau trong ngày. Chiếc đồng hồ này kiểm soát những chức năng quan trọng như hành vi, nồng độ hormone, giấc ngủ, thân nhiệt và sự trao đổi chất”.

Sức khỏe con người sẽ bị ảnh hưởng khi xảy ra sai lệch tạm thời giữa môi trường bên ngoài và đồng hồ sinh học. Ví dụ, người ta thường cảm thấy mệt mỏi khi di chuyển qua những múi giờ khác nhau. Sai lệch kéo dài giữa sinh hoạt và nhịp sinh học bên trong có thể làm tăng nguy cơ nhiễm một số loại bệnh.

Một thành viên hội đồng Nobel cho biết đóng góp này của ba nhà khoa học Mỹ là “phát hiện về cơ chế cơ bản bên dưới khía cạnh rất quan trọng của sinh lý học: cách nhận biết thời gian của tế bào”.

Bản đồ mô tả nhịp sinh học ở cơ thể người (Ảnh: Twitter)

Ngoài ra, theo Paul Nurse, giám đốc Viện Francis Crick, có hai lý do chính để hội đồng quyết định trao giải Nobel cho nghiên cứu này. Thứ nhất, nghiên cứu rất quan trọng trong việc giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về sự sống. Mọi sinh vật trên Trái Đất đều phụ thuộc vào Mặt Trời, mọi hoạt động của thực vật và động vật đều do chu kỳ ngày – đêm quyết định. Đồng hồ sinh học là yếu tố cốt lõi để hiểu về sự sống.

Thứ hai, nghiên cứu có thể giúp khoa học hiểu rõ hơn về những căn bệnh do sự sai lệch giữa nhịp sinh học và môi trường bên ngoài gây ra. Trong thời đại công nghệ ngày nay, con người ngày càng tách rời nhịp sinh học thông thường. Người ta có thể di chuyển giữa các múi giờ khác nhau hay sinh hoạt không phụ thuộc vào chu kỳ ngày – đêm. Điều này dẫn đến những tình trạng như mệt mỏi sau khi di chuyển qua nhiều múi giờ, và cũng có thể gây ra nhiều hậu quả khác mà khoa học chưa hiểu hết.

Trong tuần này, các giải Nobel còn lại bao gồm Vật lý, Hóa học, Văn học, Kinh tế và Hòa bình sẽ lần lượt được Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở Stockholm công bố. Trị giá của khoản tiền thưởng năm nay là 9 triệu krona Thụy Điển (gần 1,1 triệu USD).

Hoài Anh

Xem thêm:

Sự thật về chuyện không có giải Nobel toán học vì vợ Alfred Nobel ngoại tình với… 1 nhà toán học?

Nhà báo Mỹ được đề cử giải Nobel Hòa bình vì phơi bày cuộc ‘Đại Thảm Sát’ ở Trung Quốc

Người Đức giành 1 nửa giải Nobel thế giới, bí quyết là để trẻ em… thua từ vạch xuất phát

Từ Khóa: