Todd Rider, kỹ sư tiến sĩ đến từ Học viện công nghệ Massachusetts, đã công bố ý tưởng mang tính đột phá của mình về một phương pháp có thể tiêu diệt hầu hết các loại vi-rút. Gần như tất cả mọi người, từ đồng nghiệp tới Nhà Trắng đều đánh giá rất cao phát hiện của anh. Một số còn nhận định đó là một trong những bước tiến đột phá trong y học kể từ sau phát minh thuốc kháng sinh.
Tuy nhiên, 4 năm sau, Rider vẫn phải chật vật để tìm kinh phí cho nghiên cứu của mình và phải kêu gọi nguồn vốn quần chúng trên Internet để thực hiện ý tưởng có thể cứu sống hàng triệu sinh mạng này.
Câu chuyện về con đường tìm kiếm phương thức loại bỏ thế giới vi-rút của Todd Rider bắt đầu từ 15 năm trước. Trong lúc đang tắm, anh đã nảy ra ý tưởng rằng, liệu có cách nào tiêu diệt vi-rút bằng cách tác động vào cơ chế tự sát sinh học của chúng mà vẫn duy trì được sức khỏe của người bệnh và không gây viêm nhiễm? Thập kỷ sau đó, anh và các đồng nghiệp đã nghiên cứu “Phương pháp điều trị bằng kháng sinh chống vi-rút phổ rộng”, một phương pháp tiếp cận hoàn toàn mới để xử lý vi-rút. Thay vì ngăn chặn và phòng ngừa nhiễm virus, phương pháp của họ sẽ tiêu diệt các tế bào vi-rút mà không làm tổn hại tới các tế bào bình thường.
Vũ khí mới này được gọi là DRACO (Double-Stranded RNA (dsRNA) Activated Caspase Oligomerizer). Trong các thí nghiệm ban đầu, nó đã loại bỏ 15 mầm bệnh, từ bệnh cảm lạnh thông thường đến cúm vi-rút H1N1, đến các bệnh sốt xuất huyết giống như bệnh nhiệt đới cấp tính. DRACO đã chứng minh hiệu quả trên 11 loại tế bào của con người, bao gồm cả tim, thận và gan. Những con chuột thí nghiệm với liều virus cúm gây chết người đã được chữa khỏi bằng phương pháp này.
Để làm cho phân tử Draco chống lại được các vi-rút nói chung chứ không chỉ với riêng một loại nhất định, đầu tiên Todd Rider tập trung vào cấu trúc của các vi sinh vật này. A-xít ribonucleic (ARN), một phần không thể thiếu của sự sống, được tìm thấy trong các tế bào khỏe mạnh ở dạng những sợi đơn, không giống như người anh em họ hàng của nó là a-xit deoxyribonucleic (ADN), có dạng sợi kép trong tế bào. Nhưng Todd Rider biết rằng gần như tất cả các vi-rút đều sở hữu một sợi RNA kép, độ dài các sợi này làm cho chúng khác biệt với các tế bào lành mạnh khác cũng có những khúc sợi RNA kép rất ngắn.
Rider nhận ra rằng anh có thể tạo ra một phân tử có khả năng nhận dạng được các tế bào bị nhiễm bệnh mang dấu hiệu đặc trưng của vi-rút. Quan trọng nhất, anh lập chương trình cho những phân tử này, ra lệnh cho chúng sau khi nhận dạng được tế bào bị nhiễm bệnh, chúng sẽ gắn mình vào đó và kích hoạt mã tự hủy của RNA kép để tiêu diệt tế bào và virus. “Draco có thể là một bước nhảy vọt trong việc điều trị và phòng ngừa các bệnh do vi-rút gây ra, giống như phát minh về thuốc kháng sinh trong điều trị và phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn vào giữa thế kỷ XX”.
Rider đã có thể tạo ra các phân tử Draco này với sự tài trợ từ Viện Y tế Quốc gia (NIH) và Cơ quan các Dự án phòng thủ tiên tiến (DARPA). Các Draco đầu tiên được thử nghiệm trên các vi-rút cảm lạnh thông thường, bằng cách tiêm một loại vi-rút đường hô hấp gây bệnh cảm lạnh vào các tế bào phổi của người và sau đó tiêm Draco vào trộn lẫn. Các tế bào nhiễm vi-rút đã bị phá hủy, còn các tế bào khỏe mạnh vẫn không bị ảnh hưởng. Điều tương tự cũng xảy ra khi các phân tử này được thử nghiệm trên vi-rút cúm. Tổng cộng, Rider và nhóm của anh đã thử nghiệm Draco trên 15 loại vi-rút khác nhau.
Trong một số thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã thử tiêm Draco vào các tế bào trước rồi mới tiến hành cấy vi-rút. Các phân tử Draco được tiêm vào trước đã phát huy tác dụng bảo vệ tế bào đến 3 tuần. Draco đã chứng tỏ khả năng loại bỏ các vi-rút trong tế bào người và chuột, khi được dùng cho đợt điều trị trong vòng ba ngày kể từ khi bắt đầu nhiễm vi-rút.
Draco không thể loại bỏ các vi-rút không sản sinh ra sợi RNA kép, nhưng lại có thể tiêu diệt hầu hết các vi-rút lây nhiễm trên thân người, và đây là một tin tốt. Cuối cùng thì các kết quả nghiên cứu ban đầu đã rất ấn tượng. Nhưng ngay sau khi công trình nghiên cứu của Rider được công bố và được giới khoa học đánh giá cao, thì sự hỗ trợ cho phát minh của anh lại bị chững lại mà không hiểu vì sao.
Dự án của Rider bị lâm vào tình trạng khó khăn về nguồn tài trợ trước cả khi anh kịp nhận ra. Các công ty dược phẩm lớn không đầu tư vào giai đoạn đầu của công trình nghiên cứu loại này cho đến khi các nhà khoa học chứng minh được nó sẽ trở thành một sản phẩm hấp dẫn, và do vậy, Rider còn xa mới tới đích.
“Đúng là một cơ chế dã man”, Tiến sĩ Ben Barres, một giáo sư về sinh học thần kinh tại Đại học Stanford và là người sáng lập của một chương trình khởi nghiệp mang tên Annexon Biosciences, nói với báo điện tử Tech Insider. “Đợi đến khi các nhà đầu tư hoặc hãng dược phẩm nào tài trợ cho bạn, thì hẳn là bạn đã phải chế tạo xong một loại thuốc, đã biết được hiệu quả của nó và… đã đóng hộp và đính sẵn cả nơ để họ chỉ việc hái ra tiền thôi.
Năm ngoái, một giám đốc thuộc Viện Y tế quốc gia (NIH) đã nói với báo Tech Insider rằng họ vẫn còn quan tâm đến công trình của Rider và sẵn sàng tài trợ cho nó, nhưng họ cần xem xem ý của Rider thế nào. Trong khi đó, Todd Rider lại nói rằng anh đã cố gắng xin tài trợ nhiều lần nhưng chỉ nhận được lời từ chối. “Tôi đã dành gần 16 năm theo đuổi nguồn tài trợ hàng năm cho công trình này, nhưng thực sự thì chỉ có được ít vốn tài trợ lúc ban đầu còn gần đây thì không có gì cả. Có thể phải mất cả tháng trời hoặc hơn thế nữa, suốt cả ngày đêm chỉ quanh quẩn viết đơn xin tài trợ gửi cho Viện Y tế quốc gia và cuối cùng thì lại bị từ chối mà chẳng có lời giải thích”, anh nói.
Sau khi chứng minh thành công việc Draco có thể loại trừ được cả chục loại vi-rút, việc cần làm tiếp theo là thử nó với các loại vi-rút khác, như vi-rút herpes (bệnh mụn rộp), và đó chính là điều Rider dự kiến sẽ làm khi anh có thể nhận được tài trợ. Những phân tử Draco triển vọng này còn lâu mới được thử nghiệm trên thân thể người, và nếu Rider không có tiền để tiếp tục công trình nghiên cứu của mình, anh có thể không bao giờ tới đích.
Năm ngoái, do có rất ít lựa chọn, Todd Rider đã thử kêu gọi nguồn vốn quần chúng, bắt đầu bằng việc vận động khoảng 100.000 USD, nhưng chỉ gây dựng được 60.823 USD trong vòng một tháng. Không muốn bỏ dở công trình nghiên cứu của cả đời mình, mới đây, vào ngày 3 tháng 5, nhà khoa học bền bỉ này lại tiếp tục phát động chiến dịch vận động gây quỹ thứ hai trên trang mạng Ingiegogo, với mục tiêu tìm kiếm nguồn vốn như đợt đầu. Sau một tháng phát động, chiến dịch nguồn vốn tài trợ chỉ gây dựng được số tiền là 16.889 USD từ 117 người ủng hộ. Nhưng đó là đích quyết định đầu tiên, cho phép Rider đi thuê phòng thí nghiệm để tiếp tục công trình nghiên cứu của mình.
Để tiến hành thí nghiệm Draco trên các tế bào vi-rút herpes, Rider cần 1 triệu USD, và thử nghiệm Draco trên nhiều chủng vi-rút herpes, bao gồm CMV và HSV, thì cần 2.000.000 USD. Đúng là công trình này khá tốn kém.
Tôi chắc chắn rằng ông Rider sẽ không từ bỏ nghiên cứu về Draco ngay cả khi chiến dịch kêu gọi nguồn vốn lần thứ hai không thành, nhưng quả là thật nản lòng khi thấy những phát minh tầm thường nhất thì lại lôi kéo được sự hỗ trợ tài chính khủng, còn công trình nghiên cứu Draco đầy tiềm năng của Rider thì lại phải chật vật trong tăm tối.
Như Rider đã nói, thế giới cần Draco, vì vậy hãy hy vọng rằng việc đưa tin rộng rãi về sự kiện này sẽ giúp nâng cao nhận thức về công trình tuyệt vời của ông. Xin hãy chia sẻ về phát minh tuyệt vời này, đặc biệt là ủng hộ chiến dịch tìm nguồn vốn quần chúng qua mạng điện tử, để cuối cùng chúng ta có thể thấy công trình nghiên cứu phương pháp tiêu diệt vi-rút lại được tiếp tục. Có thể một ngày nào đó, Draco sẽ cứu sống bạn, hay cứu sống người thân của bạn.
Tự Ngọc
Xem thêm: