Chúng ta đều muốn cảm thấy khỏe khoắn – một đôi mắt sáng và một mái tóc đen dày. Cho dù chúng ta ai đi nữa, một yếu tố quan trọng để có được cảm giác thoải mái đó chính là có năng lượng dồi dào. Không có gì tệ hơn bằng việc tự kéo lê thân mình qua hết một ngày với cảm giác mệt mỏi rã rời, và dường như chỉ chực ngã sụp xuống giường ngay khi bạn trở về nhà.
Trong y học Trung Quốc, có nhiều năng lượng là một dấu hiệu của sức khỏe tốt, và năng lượng đó được sản sinh ra từ những thực phẩm mà chúng ta ăn hàng ngày. (Nó cũng từ không khí mà chúng ta hít thở, nhưng tôi sẽ để dành nó cho một bài đăng khác.) Thông thường, chúng ta ăn ngon và nghĩ rằng chúng ta được bảo vệ. Thật không may, nếu bạn không tiêu hóa được tốt, nó sẽ khiến cơ thể bạn gặp khó khăn trong việc chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Nhiều người không biết được rằng khả năng tiêu hóa của họ không đạt mức trung bình. Họ nói họ tiêu hóa thức ăn rất tốt, nhưng lại phàn nàn vì chứng ợ nóng, bụng sôi, chướng bụng, đầy hơi, táo bón, và/hoặc bị tiêu chảy – tất cả đều là dấu hiệu của tiêu hóa kém.
Các thầy thuốc Trung y xem thực phẩm như bài thuốc y học mà bạn có thể ăn ba lần mỗi ngày, và khả năng tiêu hóa đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của bạn cũng như những thực phẩm mà bạn đã ăn. Theo Bob Flaws, tác giả cuốn “Đạo lý ăn uống lành mạnh”, quá trình tiêu hóa giống như một nồi súp dinh dưỡng ở trong cơ thể của bạn, và nó đang sủi trên một ngọn lửa yếu. Các loại thực phẩm được thêm vào món súp có thể làm tăng hoặc gây cản trở đột ngột đến hiệu quả nấu của nồi súp.
Ví dụ, nếu bạn cho những thực phẩm lạnh vào món súp, nó sẽ làm dập ngọn lửa và món súp sẽ ngừng nấu. Điều này làm cơ thể bạn mất năng lượng để đưa món súp quay lại điểm sủi ban đầu. Nó cũng đúng đối với nhiều loại rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt nếu bạn có vấn đề về tiêu hóa. Thay vì nạp thêm năng lượng, ăn nhiều loại thực phẩm không phù hợp có thể thật sự góp phần gây ra sự mệt mỏi. Có một phương pháp tốt hơn để “chế biến thực phẩm sao cho dễ tiêu hóa”, nếu có thể, đầu tiên hãy nấu sơ qua chúng, để giữ lại tối đa chất dinh dưỡng và bổ sung năng lượng của bạn.
Trà gừng (Hàn Quốc, CC BY-ND 2.0)
Đây là một vài điều mà bạn có thể làm để cải thiện khả năng tiêu hóa của bạn và có được sự bổ dưỡng nhất từ những thực phẩm mà bạn ăn:
- Các loại thực phẩm rất lạnh hoặc thực phẩm sống mất nhiều năng lượng để tiêu hóa, và nếu ăn thường xuyên có thể gây ra sự căng thẳng cho tiêu hóa của bạn. Chế biến rau xanh và trái cây để giúp tiêu hóa bằng cách chiên hoặc hấp qua chúng. Hãy nghĩ đến các món súp, hầm và xào.
- Ngồi xuống bàn và thưởng thức bữa ăn của bạn. Thêm vào đó, hãy chú ý tới tư thế của mình. Bạn sẽ không tiêu hóa thức ăn được tốt nếu bạn cứ ngồi thườn thượt trước màn hình TV.
- Bạn hãy dành thời gian cho mình để thật sự ăn uống. Nếu bạn vừa chạy xe vừa ăn, hoặc chạy xe 60km/h ngay sau khi ăn thì chắc chắn là không có lợi cho tiêu hóa rồi.
- Uống các loại nước ấm hoặc ở nhiệt độ phòng. Tránh uống nước đá, đặc biệt tránh uống cùng lúc với bữa ăn của bạn.
- Ăn nhẹ thường xuyên hơn để giữ cho lượng đường trong máu của bạn và làm giảm bớt áp lực cho tiêu hóa.
- Ăn ít nhất hai tiếng trước khi đi ngủ để hệ thống của bạn có thời gian cho tiêu hóa. Ăn quá gần sát thời gian ngủ có thể gây nên chứng ợ nóng hoặc khó ngủ.
- Gừng và táo gai là hai loại thảo dược thường được sử dụng trong y học Trung Quốc để trợ giúp tiêu hóa. Gừng có tác dụng làm giảm cơn đau dạ dày và có thể tìm thấy khắp nơi ở các gian trưng bày sản phẩm của cửa hàng tạp hóa, cũng có thể nghiền nát gừng sống cho vào nước nóng hay thức ăn. Trà gừng rất thơm ngon và phổ biến rộng rãi. Táo gai thường được sử dụng để trợ giúp cho việc tiêu hóa được dễ dàng và có thể tìm thấy trong quả, trà hay kẹo.
Lynn Jaffee, www.acupuncturetwincities.com