Nằm ở phía Đông Nam của châu Á, Việt Nam là đất nước hình chữ S thơ mộng và yên bình. Trải qua những năm tháng dài lâu của lịch sử, Việt Nam mang trong mình bao nét đẹp truyền thống rất đáng tự hào. Là một người con của mảnh đất anh hùng, trong mỗi chúng ta ai cũng có lòng tự tôn dân tộc, khát khao đưa Việt Nam vươn ra thế giới. Và ngoại ngữ chính là phương tiện để chúng ta kết nối với bạn bè quốc tế.

Loạt bài “Lăng kính Việt Nam” của chuyên mục Học tiếng Anh xin được giới thiệu với độc giả các đoạn văn song ngữ Anh – Việt khai thác những vẻ đẹp về văn hóa, thiên nhiên, con người Việt Nam kèm theo những giải thích từ mới, cấu trúc nổi bật để người học có thể tự tin quảng bá đất nước mình.

***

Trải qua biết bao thế hệ, nghề dệt thổ cẩm của người Tày đã trở thành một di sản sống động và là niềm tự hào dân tộc. Dưới bàn tay của các nghệ nhân, dường như tinh túy ngàn năm của mảnh đất họ sinh sống được lưu giữ vẹn nguyên trong từng sản phẩm thổ cẩm truyền thống.

Brocade weaving is a long – time traditional handicraft which has been developed along with the tradition of self reliance habits as well as the long process of labour and creation by the mountain people.

  • long-time: có từ lâu đời

Dệt thổ cẩm là một nghề thủ công truyền thống có lịch sử lâu đời, hình thành và phát triển tự nhiên từ quá trình lao động và sáng tạo của người miền núi.

The Tay had formerly just used locally found materials to weave simple designed brocade textiles. As the time passed by, they has got to learn to make some planning, designing which areas to grow cotton or raise silk wombs for making unique traditional brocades.

  • As the time passed by: trải qua quá trình lâu dài

Trước kia, người Tày thường sử dụng những nguyên liệu sẵn có ở địa phương để dệt nên những tấm thổ cẩm hết sức đơn sơ, mộc mạc. Trải qua quá trình lâu dài, họ đã học được cách quy hoạch vùng nguyên liệu bằng cách trồng bông, nuôi tằm để tạo nên những tấm thổ cẩm truyền thống độc đáo.

Cotton after being harvested would be dried then have seeds plucked off. Then was a tool named “Can Phai” to grill the seeds and get out cotton threads. Those actions take a lot of time and manual labor. After cotton wrapped into rolls, it is spinned into yarns.

Bông sau khi được thu hoạch sẽ được sấy khô và tách hạt. Họ dùng một dụng cụ tên là “Cần Phải” để tách hạt và bật bông. Những công việc này tốn khá nhiều thời gian và sức lực. Sau khi bông được đánh thành từng con bông, nó sẽ được dùng để kéo thành sợi.

By doing like this, one kilogram of cotton could be spinned into 10 fiber rolls. The rolls would be then soaked into rice or maize gruel before being placed on the weaving machine. Newly woven clothes would be washed clean then put into indigo dyeing. This process is to be repeated several times, then the final product is put into a sticky mixture made by buffalo skin so the color could be hard, nice looking and ever be faded away.

  •  could be pII: bị động của “can”: có thể được làm gì
  • It is necessary to V: cần thiết làm gì

Bằng cách này, một kilogam bông có thể được kéo thành mười cuộn. Số sợi sau đó sẽ được mang đi hồ bằng bột gạo hoặc ngô trước khi đưa lên khung dệt. Vải mới sẽ được giặt sạch và nhuộm chàm. Công đoạn này được tiến hành nhiều lần, sau đó còn được hãm bằng nước keo ngâm da trâu để tạo màu sắc vừa bền, vừa đẹp, khó bị phai màu.

Sợi bông được kéo thành những cuộn nhỏ (Ảnh: https://backan.gov.vn)

To have a nice looking brocade, it is necessary to weave the cloth with both cotton yarns and silk. The silk wombs after getting themselves into cocoons for 2-3 days could be suitable for spinning out silk. Everytime some 15-20 cocoons were put into boiling water while the worker uses chopsticks in one hand to turn them over and over in boiling water until they turn yellow in colour. Meanwhile, the other hand pluck the silk thread then wrap it around a bamboo piece. When a silk roll has been made, it’s necessary to put banana leaf around then be pressed until dry and put under shade so that the silk thread could get dry and be never faded away.

  • S V so that S V: … để … (chỉ mục đích)

Để tạo ra được tấm thổ cẩm ưng ý, người Tày còn phải kết hợp dệt bông và tơ tằm. Sau khi tằm làm kén được 2- ngày là thời gian thích hợp cho việc kéo tơ. Người kéo tơ mỗi lần cho vào nồi khoảng 15-20 con kén, một tay dùng đũa khuấy đều, tay trái kéo ra từng sợi cuốn vào một ống tre. Cứ kéo được một nén tơ lại phải dùng lá chuối nén lại ép cho khô nước rồi đem phơi trong bóng râm để cho tơ khô và không bị phai màu.

Since it’s traditional handicraft, the Tay equipment for brocade weaving is very simple with just a weaving frame, a spinner, few shuttles, a card to make the pattern plus a needle looking tool to lead the thread.

Với đặc trưng của nghề dệt truyền thống, trang thiết bị dệt thổ cẩm của người Tày hết sức đơn giản, chủ yếu gồm một khung dệt, một guồng quay sợi, ống suốt, vài tồng chạy sợi thẻ tạo hoa văn và pan dùng để luồn tách sợi theo thẻ.

Khung dệt của người Tày rất đơn giản (Ảnh: https://backan.gov.vn)

Brocade weaving requires the weaver to have not only skills and creative minds but also patience since the work requires meticulousness into very detail. It takes a skilled worker at least 4 days to weave an one meter long and 0.5 meter wide brocade.

  • require sb to V: yêu cầu ai làm gì
  • at least: ít nhất là

Dệt thổ cầm đòi hỏi người thợ không chỉ lành nghề và có đầu óc sáng tạo mà còn phải rất kiên nhẫn bởi công việc này đòi hỏi sự tỉ mẩn và chi tiết. Phải mất tới 4 ngày để một người thợ lành nghề dệt được một tấm thổ cẩm dài một mét khổ rộng 0.5 mét.

To have wanted designs over brocades, one decisive step is to arrange the yearns over the frame. Depending on the width of the pattern to be woven, the number of threads was to match with that of those yarns woven diagonal. Each diagonal stripe goes along with one small bamboo stick, attached across.

  • depend on: phụ thuộc vào
  • go along with: đi cùng với

Để thổ cẩm có được các hoa văn theo ý muốn, vấn đề quyết định là cài sợi lên go. Tùy theo độ rộng của dàn hoa văn cần dệt, số lượng các sợi go tương ứng với số lượng các sợi dọc của phần đó. Mỗi sợi dọc cài với một sợi go và kìm giữa bằng một que tre nhỏ cài ngang tấm gỗ.

When weaving flower pattern, every time, makers would press one wooden sandal to raise the diagonal stripe then push the shuttle with coloured yarn crosswise. By doing so, the pattern is gradually and beautifully taking shape over the brocade textiles.

Khi dệt hoa văn, người thợ đạp một bên guốc để nhắc các sợi dọc tương ứng với mỗi lần luồn con thoi kéo sợi ngang và một lần cài chỉ màu vào các mô típ hoa văn do bộ go quy định. Cứ như vậy, đồ án hoa văn hiện dần lên một cách rõ nét và tinh xảo ở mặt dưới của tấm thổ cẩm.

videoinfo__video2.dkn.tv||f9a243397__

A nicely made brocade should be harmonizing combination of colours, pattern stripes, skills and good meterials, illustrating the typycal culture of Tay, unique from other ethnic groups’products.

Một tấm thổ cẩm đẹp phải là sự kết hợp hài hoà giữa màu sắc, hoa văn, kỹ thuật dệt tinh xảo và chất liệu tốt, đồng thời thể hiện nét văn hoá đặc trưng riêng của người Tày mà không lẫn với bất kỳ dân tộc nào khác.

Tay traditional products ranging from bed clothes, curtains or flower vase plates have been much like by people from other ethic groups and by home and foreign tourists.

Những sản phẩm dệt truyền thống của người Tày từ chăn, rèm cửa hay khăn lót lọ hoa được các dân tộc khác và khách du lịch trong và ngoài nước rất ưa chuộng.

Sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Tày (Ảnh: https://baotintuc.vn)

The brocade weaving has been kept on by generation after generation of Tay people. It’s not only helped produce more materials in service of daily life but also contributed to maintaining and developing the unique traditional values of Tay, community and other ethnic people in the building of Vietnamese advanced culture, full of national identities.

  • generation after generation: từ thế hệ này qua thế hệ khác

Nghề dệt thổ cẩm của người Tày đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Không chỉ tạo ra của cải vật chất phục vụ trong cuộc sống hàng ngày mà còn đóng góp phần vào việc gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống đặc sắc của người Tày, của cả cộng đồng và cùng với những dân tộc khác xây dựng nên văn hoá Việt Nam tiên tiến và đậm đà bản sắc.

Theo Vietnam Discovery