Nữ sỹ Trương Ái Linh từng nói: “Những việc muốn làm thì nhất định sẽ tìm được thời gian và cơ hội, còn những việc không muốn làm thì nhất định sẽ tìm được lý do”. Câu nói này quả là thấm thía!
Điều nuối tiếc nhất trong cuộc đời
Trước Tết, dẫu bận rộn đến mấy tôi vẫn dành ra chút thời gian để cùng đám bạn thân ngồi hàn huyên tâm sự. Trong lúc trò chuyện, cả nhóm bỗng hứng khởi kể về điều nuối tiếc nhất trong cuộc đời. Huân cũng bắt đầu kể câu chuyện của anh.
Huân kể rằng anh say mê ghita từ những ngày đại học năm hai. Cả ngày anh tưởng tượng mình ôm ghi ta ca hát trong ký túc xá, ca hát trên sân vận động, thậm chí còn ca hát trước mặt các bạn nữ. Một hôm khi đi ngang qua một cửa hàng đàn, gặp đúng lúc khuyến mãi nên anh đã quyết tâm mua một cây ghita.
Sau khi mua đàn rồi, Huân lại bận thi chứng chỉ tiếng Anh. Chẳng phải sao, thi cử đương nhiên quan trọng hơn học đàn. Sau khi thi xong, có cậu bạn cùng ký túc xá tìm được công việc làm thêm rất lý tưởng, mỗi tháng chỉ đi làm có vài ngày mà thu nhập lại rất khá. Huân động lòng, liền theo bạn đi làm thêm. Anh nghĩ, kiếm tiền có lẽ quan trọng hơn học đàn.
Cứ như thế đến khi tốt nghiệp đại học, Huân vẫn chưa học nổi ghita, ngay cả kỹ pháp cơ bản nhất anh cũng không nắm được.
Năm ngoái, trong buổi tiệc mừng năm mới, Huân thấy đồng nghiệp ôm cây ghita vừa đàn vừa ca hát. Tiếng vỗ tay rền vang như sấm, lúc ấy Huân chỉ biết lặng lẽ nhìn ngưỡng mộ.
Thi cử hay làm thêm có thực sự ảnh hưởng đến việc học đàn không? Có câu nói rằng: Thời gian như nước trong miếng đệm mút, chỉ cần vắt là sẽ có. Chúng ta thiếu thời gian ư? Không phải, chẳng qua là vì bản thân đang tìm lý do bao biện, đó chỉ là cái cớ để an ủi mình mà thôi.
Chuyện cắt tóc
Ở khu phố nơi tôi đang sinh sống có một cụ già thường hay ‘nhớ chuyện xưa’. Câu chuyện mà cụ hay kể đến nhất là thế này:
Khi cụ còn nhỏ, cha mẹ mở một tiệm cắt tóc, vừa cắt tóc cho khách hàng lại vừa hướng dẫn cho những người học việc. Cha mẹ thường xuyên khuyên cụ học nghề để nối nghiệp tổ tông, nhưng cụ chỉ thờ ơ trả lời: “Cha là cha của con, khi nào con học mà chẳng được”.
Sau này cha mẹ lại khuyên cụ học cắt tóc, bởi có thể một ngày nào đó sẽ dùng đến. Cụ không suy nghĩ trả lời ngay: “Đợi các đồ đệ của cha mẹ học xong rồi con học cũng chưa muộn”.
Thoáng chốc đã nhiều năm trôi qua, cha mẹ già đi rồi qua đời, cụ đã trở thành ông nội, nghề cắt tóc của tổ tông đến đời cụ đã thất truyền rồi. Mỗi lần kể đến đây, cụ thường ngừng lại, ánh mắt buồn rầu nuối tiếc.
Đến nay khi tuổi đã xế chiều, việc cắt tóc cho đứa cháu nội cụ cũng không đủ sức, tay hễ cầm tông đơ là run run, đành phải đưa cháu đến hiệu cắt tóc gần đó. Cụ nói, chủ hiệu cắt tóc này là đồ đệ của cha mẹ cụ trước đây.
Chủ hiệu cắt tóc lúc nào cũng nhiệt tình phơi phới, nhìn thấy cụ liền gọi lớn, bưng trà rót nước mời cung kính. Còn cụ, cuộc đời chỉ gói gọn trong một chữ: Nghèo.
Cụ kể, mỗi khi nhìn thấy chủ hiệu cắt tóc, những hồi ức năm xưa lại ùa đến hiện ra trước mắt, quả là nỗi châm biếm không gì đau xót bằng.
Đáng lẽ tôi đã có thể trở thành hoạ sỹ
Khi còn nhỏ tôi rất thích hội họa, cứ tan học về nhà là ngồi trong phòng hí hoáy vẽ. Đương nhiên bức tranh cũng chẳng gì đặc biệt ngoài những động vật nhỏ, những chú cá vàng tung tăng dưới lá sen, hay một đàn vịt con lông tơ vàng mịn, hoặc chú gà trống có cái mào lớn đỏ rực. Trong lúc vẽ tôi tìm thấy niềm vui của mình, chỉ chờ có dịp là đem khoe với người nhà. Mỗi lần giơ bức tranh lên tôi lấy làm vinh hạnh lắm, và mọi người cũng đều vui vẻ thích thú, dành cho tôi những lời khen ngợi khích lệ.
Sau này, nghe nói cậu bạn hàng xóm vừa mới đăng ký học lớp năng khiếu hội họa, tôi cũng đòi cha mẹ cho đi đăng ký. Khi đó nhà tôi rất nghèo, gánh nặng cả gia đình đều đè trên vai cha, lấy đâu ra tiền dư dả cho tôi học thêm theo sở thích của riêng mình? Thế là tâm nguyện tan vỡ, tôi đã khóc rất lâu, rồi vì giận cha mẹ mà không còn vẽ tranh nữa.
Khi tôi học đại học năm thứ tư, giống như rất nhiều bạn bè cùng khóa, tôi nộp hồ sơ xin việc ở thị trường lao động. Trường học tuyển giáo viên, tôi không thích. Công ty tuyển nhân viên kinh doanh, tôi không muốn làm. Mãi vài tháng sau tôi mới tìm được một vị trí yêu thích, nhưng yêu cầu lại quá cao so với khả năng của tôi khi ấy: Cần ứng viên có kỹ năng cơ bản về mỹ thuật. Tôi chỉ cười lẽn bẽn rồi rời đi.
Trên đường trở về, tôi suy nghĩ rất nhiều. Kỳ thực, năm xưa tôi đã bỏ hội họa, liệu có thể oán trách cha mẹ sao? Trên đời này có biết bao họa sỹ tự học thành tài, sao tôi có thể đổ lỗi cho người khác đây? Chẳng qua là vì mình đã tìm lý do cho sự lười biếng của mình, và lý do ấy cuối cùng đã trở thành tảng đá cản đường tôi hôm nay, cản trở con đường tương lai mà tôi hằng mong đợi.
Thấy khó lùi bước, đường càng đi càng hẹp
Thuở nhỏ chúng ta có thể đã từng đọc câu chuyện đục tường lấy ánh sáng: Vào thời Tây Hán, gia cảnh của Khuông Hoành rất nghèo túng, ngay cả nến cũng không có để thắp. Để đọc sách, ông đã đục một lỗ trên tường lấy ánh sáng từ nhà hàng xóm. Cuối cùng, ông đã trở thành một bậc văn hào một thời.
Còn Mạc Đĩnh Chi thời nhà Trần, gia cảnh cơ hàn không có tiền mua dầu. Nhưng vì say mê đọc sách, ông nghĩ ra cách bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng làm đèn. Chỉ nhờ cây đèn vỏ trứng ấy mà sau này Mạc Đĩnh Chi đã trở thành người học rộng tài cao, thi đỗ trạng nguyên dưới thời vua Trần Anh Tông.
Các bậc tiền nhân không vì khó khăn mà chùn bước, cũng không vì khổ ải mà thay đổi quyết tâm. Còn chúng ta có đầy đủ mọi tiện nghi vật chất thì cớ sao không thể làm được?
Có một đạo lý rất giản đơn là: Gặp khó tiến lên, đường càng đi càng rộng; Thấy khó lùi bước, đường càng đi càng hẹp. Mỗi một lý do chúng ta tìm ra hôm nay sẽ là một chướng ngại trên con đường tiến bước tương lai của mình.
Nam Phương
Theo Apollo