Hệ lụy của thuyết tiến hóa: Darwin đã dạy Hitler điều gì?

Trên tạp chí SIGNS of the Times ở Úc Tháng 10/1996, Grenville Kent đã đặt một câu hỏi lớn: Darwin đã dạy Hitler điều gì? Ông chất vấn tại sao chúng ta kết tội Hitler trong khi chấp nhận Thuyết Tiến hóa của Darwin, trong đó Darwin nói: “Vào một giai đoạn nào đó không xa lắm có thể tính bằng số thế kỷ, các chủng tộc văn minh của loài người hầu như chắc chắn sẽ hủy diệt và thay thế các chủng tộc man rợ trên khắp thế giới”. Vậy câu hỏi của Kent cần phải được nhắc lại: Hitler đã học điều gì từ Darwin?

Xin nói ngay rằng câu nói “bất hủ” nói trên của Darwin nằm trong cuốn “The Descent of Man” (Nguồn gốc loài người) của ông, công bố năm 1871. (1)

Năm 1996, đọc câu này trong bài báo của Kent, tôi có chút do dự, nghi vấn – không lẽ một nhà khoa học lớn như Darwin, được cả thế giới tôn sùng, lại có thể có đầu óc phân biệt chủng tộc tệ hại đến như thế? Lúc ấy internet còn kém phát triển, việc kiểm tra tận gốc câu nói của Darwin khá mất thì giờ. Nhưng với internet ngày nay, việc đó trở nên quá dễ dàng. Vâng, quả thật không còn gì để nghi ngờ rằng Darwin đã nói như vậy.

Hơn nửa thế kỷ trước đây tôi được nghe giảng về Thuyết Tiến hóa của Darwin ở nhà trường. Thầy giáo giảng khá đầy đủ các khái niệm của học thuyết này, nào là “chọn lọc tự nhiên”, nào là “đấu tranh sinh tồn”, thậm chí còn nói “đấu tranh trong loài là ác liệt nhất”… nhưng KHÔNG BAO GIỜ thầy nhắc đến những phát ngôn sặc mùi phân biệt chủng tộc của Darwin như trên. Thú thật, nếu được nghe những phát ngôn ấy, tôi sẽ mất đi sự yêu mến và kính trọng dành cho Darwin. Bởi từ nhỏ tôi đã có xu hướng ngưỡng mộ Cái Đẹp, yêu sự công bằng, tán thưởng tinh thần bác ái, và do đó rất ghét thói kỳ thị chủng tộc, phân biệt giai cấp,…

Có thể ai đó sẽ nói: Ấy, sao lại vội chụp cho Darwin cái mũ “phân biệt chủng tộc” như thế, ông chỉ là nhà khoa học nói lên sự thật khách quan trong tự nhiên mà thôi; việc những kẻ phân biệt chủng tộc lợi dụng học thuyết của ông là việc khác, Darwin không thể chịu trách nhiệm về việc lợi dụng đó; không thể đánh đồng Darwin với những kẻ phân biệt chủng tộc được! Thậm chí đã có người nói: Kết tội Darwin phải chịu trách nhiệm với chủ nghĩa quốc xã cũng giống như kết tội Albert Einstein phải chịu trách nhiệm với việc sản xuất bom nguyên tử!

Tôi xin thưa ngay: Ai đó nói như thế chỉ chứng tỏ người ấy biết quá ít về Darwin và học thuyết của ông, giống như tôi trước đây mà thôi. Hãy bình tĩnh và TRUNG THỰC trước sự thật. Sự thật sẽ là câu trả lời tốt nhất.

Bây giờ ngồi suy ngẫm lại, tôi ngờ rằng thầy giáo của tôi ngày xưa có lẽ cũng không có điều kiện đọc Darwin trực tiếp, mà chỉ tiếp cận với Học thuyết Darwin qua con đường gián tiếp. Con đường gián tiếp ấy không đủ để hiểu Darwin, bởi vì các đệ tử của Darwin có lẽ đủ thông minh để nhận ra bản chất phân biệt chủng tộc trong học thuyết của ông, và do đó đủ khôn ngoan để che đậy và thanh lọc những “hạt sạn” đó trước khi truyền giảng cho người đời.

Vì thế tôi cũng e rằng phần lớn thầy cô giáo dạy sinh học tiến hóa ngày nay cũng không có nhiều thông tin hơn thầy giáo của tôi – không đọc Darwin trực tiếp. Điều này rất đáng thông cảm, vì sách của Darwin trong một thời gian rất dài hầu như không có tại Việt Nam. Nguyên bản tiếng Anh nếu có cũng rất hiếm. Bản dịch tiếng Việt thì mãi cho tới gần đây mới ra mắt cuốn “Về nguồn gốc các loài” (On the Origin of Species). Trong khi cuốn “Nguồn gốc loài người” đến nay vẫn chưa có.

Nhưng không cần chờ đợi, chúng ta vẫn có thể biết rõ mọi sự thật, ấy là nhờ internet! Thật vậy, sự bùng nổ internet đã và đang làm thay đổi tình hình, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Bằng chứng là gần đây rất nhiều ý kiến của Darwin đã được công bố trên mạng, kèm theo những phê bình, chỉ trích, lên án, thậm chí kết tội gay gắt. Chỉ cần gõ “Darwin and Racism”, Google sẽ liệt kê ngay cho bạn hàng đống thông tin bổ ích. Chân dung Darwin sẽ lộ rõ.

Chẳng hạn, bài báo “Evolutionary Racism” (Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc theo Thuyêt Tiến hóa) trên trang Conservapedia (2) viết:

Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc theo Thuyết Tiến hóa là một thứ triết học phân biệt chủng tộc dựa trên lý thuyết tiến hóa của Charles Darwin. Nó cho rằng loài người đã tiến hóa liên tục, và do đó một số chủng tộc sẽ tiến hóa hơn những chủng tộc khác. Nó thay thế đạo đức Thiên Chúa giáo (hoặc tín ngưỡng nói chung) bằng tư tưởng vô thần rằng “kẻ thích nghi tốt nhất là kẻ sống sót” (trong cuộc đấu tranh sinh tồn). Một thí dụ điển hình của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc theo Thuyết Tiến hóa là trường hợp anh thanh niên da đen Ota Benga bị đóng cũi cùng với khỉ trong chuồng khỉ ở Vườn thú Bronx. (3)

Thuyết Tiến hóa thiết lập nên những lý lẽ khoa học cho chủ nghĩa phân biệt chủng tộc bằng cách mở rộng “chuỗi mắt xích tiến hóa vĩ đại của sinh vật” tới loài người. Giống y như các loài động vật được sắp xếp theo một trật tự phát triển theo thang bậc cao thấp, “các chủng loài trong loài người” cũng được mô tả như những động vật phát triển ở bậc cao hơn hoặc thấp hơn khi so sánh với nhau.

Do đó các nhà tiến hóa học áp dụng quy luật “con vật thích nghi tốt nhất là con vật sống sót” vào loài người. Vứt bỏ đạo đức tôn giáo và thay thế bằng các luật tự nhiên, các nhà tiến hóa học nói rằng các chủng tộc trong loài người cũng giống như các loài động vật đấu tranh sinh tồn, trong đó kẻ mạnh sẽ thống trị và tiêu diệt kẻ yếu.

Bản thân Darwin là một người phân biệt chủng tộc và là người có tư tưởng chủng tộc thượng đẳng. Từ lý thuyết của mình, ông tiên đoán sự diệt chủng hàng loạt như sau:

Vào một giai đoạn nào đó không xa lắm có thể tính bằng số thế kỷ, các chủng tộc văn minh của loài người hầu như chắc chắn sẽ hủy diệt và thay thế các chủng tộc man rợ trên khắp thế giới. Đồng thời không nghi ngờ gì nữa những loài vượn có hình thù giống người… sẽ bị hủy diệt. Do đó sự chênh lệch giữa con người với những loài gần nó nhất sẽ lớn hơn, vì khi con người đạt tới trình độ văn minh mà ta hy vọng thậm chí còn cao hơn chủng tộc Caucasian (hiện nay), thì khoảng cách giữa người so với những giống khỉ bậc thấp như khỉ đầu chó sẽ càng lớn, thay vì chỉ chênh lệch ở mức như hiện nay giữa người da đen hoặc người thổ dân Úc so với loài vượn gorilla (Nguồn gốc các loài, Chương VI).

Tương tự như vậy, Darwin so sánh thổ dân với người Âu Châu và thổ dân với thú vật: Sự chênh lệch giữa người Âu Châu so với thổ dân Fuegian (ở cực nam Châu Mỹ) lớn hơn sự chênh lệch giữa thổ dân Fuegian so với súc vật.

Tư tưởng phân biệt chủng tộc trong Thuyết Tiến hóa của Darwin có ảnh hưởng rất lớn đến thế kỷ 20, cuối cùng dẫn tới sự ra đời của Thuyết ưu sinh (Eugenics) ở Mỹ và Châu Âu. Thuyết này do một người anh em họ của Darwin là Francis Galton nêu lên đầu tiên, với tham vọng cải thiện bộ gene của con người bằng cách khuyến khích sự sinh đẻ của những người được coi là có phẩm chất mong muốn, đồng thời cản trở sự sinh đẻ của những người bị coi là có những phẩm chất không mong muốn.

Thuyết Tiến hóa của Darwin cũng có ảnh hướng lớn đối với Adolf Hitler. Hitler tuyên bố trong cuốn sách chủ yếu của ông ta, “Mein Kampf” (Cuộc đấu tranh của tôi) như sau:

“Kẻ mạnh hơn phải thống trị và không được pha trộn với kẻ yếu, vì như thế là đánh mất sự vĩ đại của chính mình. Chỉ có những kẻ sinh ra yếu kém mới có thể coi điều này là độc ác, nhưng rốt cuộc thì anh ta vẫn chỉ là một kẻ yếu với năng lực hạn chế; vì nếu quy luật này không thắng thế thì khó mà hình dung được một sự phát triển cao hơn của các sinh vật sống có tổ chức”.

Ngày nay ai cũng thấy Hitler là “một gã điên rồ chống lại cả thế giới”.Nhưng tại sao “gã điên” ấy lại được dân chúng Đức những năm 1920-1940 nhiệt liệt ủng hộ? Không có sự ủng hộ của dân chúng Đức trùng trùng điệp điệp những năm 1920-1940 thì làm sao Hitler có thể lên cầm quyền và tiến hành cuộc chiến tranh thế giới? Xem lại những cuốn phim lịch sử giai đoạn này ta thấy rất rõ sự ủng hộ mạnh mẽ của dân chúng Đức đối với Hitler thời đó. Vậy cái gì đã làm cho Hitler được ủng hộ mạnh mẽ như thế?

Câu trả lời đã rõ: Người Đức thời đó, mặc dù rất thông minh, đã quá ngây thơ tin tưởng vào Thuyết Tiến hóa, tin rằng đấu tranh sinh tồn là lẽ tự nhiên, và kẻ sống sót là kẻ thích nghi tốt nhất! Nói cách khác, chẳng riêng dân chúng Đức, một bộ phận lớn trong loài người cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 đã quá tin vào Thuyết Tiến hóa, cho rằng đó là một lý thuyết khoa học phản ánh những chân lý khách quan, rằng con người xuất thân từ động vật, vậy quy luật đấu tranh sinh tồn trong động vật phải được áp dụng vào xã hội loài người!

Vào một giai đoạn nào đó không xa lắm có thể tính bằng số thế kỷ, các chủng tộc văn minh của loài người hầu như chắc chắn sẽ hủy diệt và thay thế các chủng tộc man rợ trên khắp thế giới.

Charles Darwin

Cùng lúc đó, những khám phá về ngôn ngữ học và lịch sử lại chứng tỏ rằng người Âu Châu là hậu duệ của người Aryan, những người này di cư từ cao nguyên I-ran sang Âu Châu rồi lai tạp với người Âu bản xứ thành các dân tộc Âu Châu ngày nay. Theo truyền thống lịch sử, người Aryan được coi là những người tài giỏi nhất, mạnh mẽ nhất, phú quý nhất. Thế là các nhà dân tộc học Đức vội vơ lấy khái niệm Aryan, rồi gán ghép cho dân tộc Đức là Aryan thuần chủng nhất, và do đó thông minh nhất, tài giỏi nhất. Theo Thuyết Tiến hóa, người Aryan có quyền thống trị thế giới. Đó là cái đích mà các nhà chính trị Đức theo chủ nghĩa quốc xã đầu thế kỷ 20 nhắm tới. Người Đức đại đa số thời đó ngây thơ tin tưởng vào lý thuyết Aryan, và đó là lý do để chủ nghĩa quốc xã Đức lên ngôi, tiến hành những cuộc tàn sát chưa từng có trong lịch sử loài người.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, xin đọc bài “Lịch sử ít được biết đến về biểu tượng Swastika (卐)”. Xin trích đoạn:

Bước vào thế kỷ 19, trong khi các nước như Anh, Pháp đã trở thành những đế quốc lớn, hùng mạnh, thì Đức lúc đó vẫn bao gồm các tiểu vương quốc rời rạc. Mãi đến năm 1871 mới thống nhất thành một quốc gia. Sự tụt hậu này tạo cho giới trẻ Đức thời đó một cảm giác tủi hổ, bất mãn. Từ đó nước Đức có xu thế muốn vươn lên, chứng tỏ cho thế giới thấy mình không những không thua kém ai, mà còn vượt trội so với kẻ khác. Xu thế ấy là một trong những nguyên nhân dẫn tới cuộc Thế Chiến I. Nhưng thất bại thảm hại của Đức trong cuộc thế chiến này lại càng đẩy thanh niên Đức lún sâu vào tâm trạng tủi hổ và bất mãn sâu sắc hơn nữa. Đễ chống lại căn bệnh tủi hổ này, những nhà lý luận có đầu óc chủng tộc đã cố gắng xới lên những học thuyết đề cao chủng tộc Đức, trong khi các nhà chính trị theo chủ nghĩa dân tộc lại tuyên truyền cho chủ nghĩa phục thù, hứa hẹn sẽ lấy lại sức mạnh cho nước Đức, đưa nước Đức lên vị trí lãnh đạo thế giới.

Trong bối cảnh ấy, Lịch sử người Aryan và Swastika cùng với Học thuyết Đác-uyn-xã-hội đã trở thành “những nguyên liệu quý giá” để những nhà lý thuyết và chính trị theo chủ nghĩa chủng tộc ở Đức chế biến nên một chủ thuyết chủng tộc trong đó khẳng định rằng người Aryan chính là thuỷ tổ của người Đức, người Đức chính là hậu duệ thuần chủng nhất và tinh tuý nhất của người Aryan, và do đó xứng đáng để lãnh đạo thế giới.

Một trong những kẻ đi tiên phong trong học thuyết này là Alfred Rosenberg. Rosenberg coi “chủng tộc Aryan là chủng tộc nằm ở bậc thang cao nhất trong “hệ thống các bậc thang chủng tộc” (racial hierarchy), trong khi “chung tộc Do Thái” nằm ở tầng dưới cùng và là một mối đe doạ đến “nền văn minh thuần nhất Aryan của Đức”, do đó cần phải bị đào thải. Hơn thế nữa, “chủng tộc Aryan” là chủng tộc duy nhất có khả năng sáng tạo nên những nền văn hoá và văn minh đích thực, trong khi các chủng tộc khác chỉ có khả năng giữ gìn hoặc phá hoại những nền văn hoá đó mà thôi. Rosenberg sau này đã trở thành cánh tay phải của Hitler về tuyền truyền và giáo dục tư tưởng quốc xã, đồng thời làm bộ trưởng quốc xã phụ trách khu vực chiếm đóng ở Liên Xô, cuối cùng bị đồng minh bắt năm 1945, bị xử tử hình tại toà án tội phạm chiến tranh Nuremberg ngày 16-10-1946.

Từ điển Lịch sử thế giới (Dictionary of World History) do Chambers của Anh xuất bản năm 1994 viết: “Nước Đức đã ôm lấy cái khái niệm phi khoa học về chủng tộc Đức như là bộ phận tinh tuý nhất trong chủng tộc Aryan, trong số những người cùng nói thứ ngôn ngữ Ấn-Âu, và rằng họ có trách nhiệm với tiến bộ của nhân loại (trang 60), … Chủ nghĩa quốc xã khẳng định rằng thế giới được chia thành một hệ thống nhiều thang bậc chủng tộc: Người Aryan, trong đó người Đức là đại diện thuần chủng nhất, là chủng tộc thượng đẳng về văn hoá, trong khi người Do Thái là thấp kém nhất. Điều đó cũng có nghĩa là người Do Thái sẽ bị người Aryan tiêu diệt loại bỏ khỏi thế giới …(trang 661)”.

Xem thêm:

• Lịch sử ít được biết đến về biểu tượng Swastika (卐)

Đây, xin độc giả xem cái gọi là hệ thống các bậc thang chủng tộc (racial hierarchy) của chủ nghĩa quốc xã, để thấy rõ nó quái gở như thế nào, và suy nghĩ xem tại sao những tư tưởng quái gở như thế từng được người Đức những năm 1920-1940 tin theo (tài liệu dựa theo cuốn “Hitler Movement: A Millenarian Revolution” của James Rhodes, do Hoover Institution Press Stanford xuất bản năm 1980):

Ngày nay ai cũng nhận thấy sự quái gở trong bảng xếp hạng trên, nhưng ít ai hiểu tại sao một tư tưởng kỳ quái như thế từng được chấp nhận ở Đức.

Thực ra tư tưởng phân biệt chủng tộc không chỉ có ở Đức, mà có ở khắp nơi trên thế giới, chỉ khác nhau ở mức độ mà thôi. Đảng 3K ở Mỹ trong nửa đầu thế kỷ 20 từng là nỗi sợ hãi đối với người da đen, những người da trắng đã tàn sát và ngược đãi người thổ dân ở Úc trong thế kỷ 19, 20 cũng là những người cùng lý tưởng với chủ nghĩa quốc xã hoặc 3K. Tất cả những người này đều tự cho việc làm của họ là đúng, vì nó phù hợp với quy luật đấu tranh sinh tồn mà Thuyết Tiến hóa của Darwin đã khẳng định.

Vậy Darwin phải chịu trách nhiệm đến đâu với chủ nghĩa phân biệt chủng tộc? Xin trả lời câu hỏi này bằng 2 ý kiến sau đây:

■ Ý kiến trên trang mạng “The Evolution Delusion”:

Cơ sở của Thuyết Tiến hóa là ở chỗ những động vật, cá, sâu bọ, con người mạnh mẽ nhất hoặc thích nghi tốt nhất sẽ sống sót qua những tàn phá của thời gian và môi trường và chúng sẽ TIẾN HÓA thông qua việc thích nghi hoặc đột biến. Dựa vào đó Hitler xây dựng nên toàn bộ lý thuyết của hắn về chủng tộc Aryan. Hắn tàn sát tất cả những người bị coi là thấp kém hơn hoặc kém thích nghi hơn, bao gồm cả những người già yếu và bệnh tật, ngoài những người gypsies và nhất là người Do Thái. Hitler muốn tạo ra một chủng tộc “thuần chủng Aryan” và nhà khoa học người Anh là Charles Darwin đã lát đường cho Hitler….

■ Ý kiến trên trang Conservapedia (đã dẫn):

Những luận văn của Darwin, vốn có ảnh hưởng lớn trong thế kỷ 19, đã cung cấp một luận cứ cho chủ nghĩa phân biệt chủng tộc. Nhà tiến hóa học vững vàng của Đại học Harvard Stephen Jay Gould xác nhận rằng “Luận cứ sinh học của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc có thể đã trở thành phổ biến từ trước năm 1859 (khi Darwin công bố cuốn Về Nguồn gốc các loài), nhưng mức độ nghiêm trọng của nó tăng lên rất nhiều kể từ khi người ta chấp nhận Thuyết Tiến hóa”.

KẾT

Qua những gì Darwin đã nói và viết, có thể nhận định:

1/ Bản thân Thuyết Tiến hóa mang tính chất phân biệt chủng tộc, và do đó nó là kẻ lát đường cho chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, hoặc tạo điều kiện cho chủ nghĩa phân biệt chủng tộc phát triển mạnh tới mức bùng nổ trong giai đoạn đầu thế kỷ 20.

Hitler đã học được từ Darwin rất nhiều: chủ nghĩa quốc xã đơn giản là áp dụng Thuyết Tiến hóa Darwin vào xã hội loài người. Học thuyết Darwin xã hội là con đẻ trực tiếp của Thuyết Tiến hóa của Darwin.

2/ Thuyết Tiến hóa là học thuyết vô thần và phi nhân bản, phi nhân văn và vô nhân đạo. Nếu chủ nghĩa nhân đạo đề cao tính nhân bản và nhân đạo ở chỗ khuyên con người phải yêu thương đùm bọc lẫn nhau, kẻ mạnh phải thương kẻ yếu, kẻ mạnh nên nhường và giúp đỡ kẻ yếu, thì Thuyết Tiến hóa nói điều hoàn toàn ngược lại: kẻ mạnh hoặc kẻ thích nghi tốt nhất sẽ là kẻ có quyền sống sót trong cuộc đấu tranh sinh tồn; và sự chiến thắng của kẻ mạnh là phù hợp với quy luật của tự nhiên, đúng như Hitler đã tuyên bố trong Mein Kampf rằng chỉ có kẻ yếu mới coi đó là sự độc ác. Nói cách khác, Thuyết Tiến hóa của Darwin đã biện hộ cho những việc làm độc ác, diệt chủng của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.

3/ Việc coi chọn lọc tự nhiên và đấu tranh sinh tồn là động lực của tiến hóa là hoàn toàn sai về mặt khoa học. Độc giả có thể tham khảo loạt bài Sự thật về thuyết tiến hóa.

CHÚ THÍCH:

(1) Trong bài báo “What Darwin taught Hitler?”, Grenville Kent cho biết câu nói này của Darwin được dẫn từ cuốn “On the Origin of Species”. Vì thế trong bài báo “Lịch sử ít được biết về Swastika” (đã đăng trên Khoa học & Tổ quốc Tháng 03/2011) tôi cũng nhắc lại như Kent đã nói, vì lúc đó tôi chưa có điều kiện kiểm tra lại nguồn gốc câu nói của Darwin. Nay đã kiểm tra lại, tôi thấy có chút nhầm lẫn của Kent. Chính xác câu nói đó được dẫn từ cuốn “The Descent of Man” của Darwin. Chú thích này được coi như một đính chính cho Kent và cho cả bài báo về Swastika của bản thân tôi.

(2) Conservapedia là một Bách khoa Toàn thư có xu hướng bảo vệ các giá trị đạo đức truyền thống, chẳng hạn đạo đức Thiên Chúa giáo. Ở Tây phương, Thiên Chúa giáo tạo nên nền tảng của đạo đức trong hàng ngàn năm nay. Nền tảng ấy đang bị hủy hoại bởi nhiều lý do, và do đó cần phải bảo vệ. Đó là tinh thần của Conservapedia. Những người chống đối Thiên Chúa giáo có thể dịch chữ Conserve theo nghĩa tiêu cực là “bảo thủ”. Điều quan trọng là nội dung những vấn đề được nêu lên có đúng sự thật hay không:http://www.conservapedia.com/Evolutionary_racism

(3) Xem “Vụ bê bối ở vườn thú” trên PVHg’s Home

Tác giả: Phạm Việt Hưng, viethungpham.com. Từng giảng dạy các môn Toán Kinh tế; Cơ học Lý thuyết; Sức bền Vật liệu; Toán luyện thi đại học. Hiện thỉnh giảng Toán cao cấp tại một đại học ở VN.

Đăng tải với sự cho phép. Đọc bản gốc ở đây.

Xem thêm:

• Các bài khác của tác giả Phạm Việt Hưng
• Mắc cùng bệnh như GS. Stephen Hawking, nhưng đức tin đã giúp GS. Uông chiến thắng bệnh tật