Phòng Cứu hộ cứu nạn – cơ quan đầu mối của Quân chủng Phòng không không quân cho biết, không quân sẽ sớm khởi động việc tìm kiếm chiếc máy bay huấn luyện MiG-21 mất tích cùng phi công Công Phương Thảo và chuyên gia Liên Xô Poyarkov 47 năm trước.

Theo thông tin của Phòng cứu hộ cứu nạn, mảnh kim loại nghi là của máy bay đã được chuyển cho bộ phận chuyên môn để đánh giá hôm 28/2. Nhiều cựu phi công MiG-21 đã nhận ngay ra sự tương đồng của vật tìm thấy với chiếc máy bay này.

Pháp luật TP. HCM cho biết, lãnh đạo quân chủng đã chỉ đạo việc tìm kiếm, trước mắt chuyển mảnh vỡ cho bộ phận kỹ thuật đang quản lý MiG21-U, cùng đời với chiếc mất tích để so sánh, đối chiếu.

Khi có kết quả chính thức và thêm các thông tin hỗ trợ khác, quân chủng sẽ phối hợp với nhóm tìm kiếm trở lại thực địa Tam Đảo – nơi đã tìm thấy mảnh kim loại kia, cũng là nơi mà người dân Mỹ Yên, Đại Từ, Thái Nguyên nói đã xẻ thịt, bán đồng nát một máy bay rơi trong núi hàng chục năm trước.

Chiều 8/3, ông Dương Văn Phú, người dân địa phương tham gia cuộc tìm kiếm và trực tiếp cùng TS Lê Anh phát hiện mảnh vỡ khẳng định, vẫn còn một khối sắt với những bánh răng lớn dưới khe cạn.

“Khoảng năm 1995-1996, tôi có thấy một khối kim loại nặng, 4-5 người bê không nổi, ở vị trí thẳng dưới chỗ tìm thấy mảnh kim loại hôm trước, cách khoảng một giờ leo núi.

Hồi đó tôi còn đóng một cái chêm sắt vào, định gỡ các bánh răng ra nhưng không được. Chiếc nêm bị kẹt lại. Giờ lâu rồi nhưng nếu cần tôi sẽ cố lần tìm lại chỗ ấy”, ông Phú nói.

Trong cuốn kỷ yếu Nhớ ơn các liệt sĩ không quân nhân dân Việt Nam, NXB Quân đội nhân dân phát hành năm 2010, có thống kê khá chi tiết các trường hợp lính không quân hy sinh trong chiến đấu ở khu vực Vĩnh Phúc và Thái Nguyên – nằm hai bên dãy Tam Đảo.

Theo đó, nhiều loại máy bay tham chiến trên khu vực này: MiG-17, MiG-19, MiG-21 của không quân Việt Nam; F-4, F105 của không quân Mỹ…

Một tài liệu khác cho hay chiếc máy bay liệt sĩ Công Phương Thảo cùng chuyên gia Liên Xô Poyarkov điều khiển, mất tích hôm 30/4/1971 là UMiG-21 hoặc một tên gọi khác là MiG-21U – loại máy bay huấn luyện hai chỗ ngồi để phân biệt với tiêm kích chiến đấu một chỗ ngồi MiG-21.

Cựu phi công Nguyễn Khánh Duy, bạn cùng lớp huấn luyện ở Trung đoàn Không quân 921, cũng nhớ như vậy.

Khi thấy mảnh kim loại trên Facebook, ông Đào Nhật Đinh, một chuyên gia về môi trường, lập tức liên hệ với TS Lê Anh vì phát hiện có nhiều nét tương đồng với những mẫu MiG-21U hai chỗ ngồi.

“Kẹp trong khe phía trên mảnh kim loại có mẩu mi-ca dày và một chốt khóa. Cảm quan mà nói, có vẻ mảnh vỡ này là phần nối khung máy bay với vòm trước buồng lái, ngay phía trái máy ngắm và chốt kia là khóa kín ngoài buồng lái trước.

Phi công thường nhìn xuống mặt đất qua phía đó khi thao tác hạ cánh”, trưởng phòng Cứu hộ cứu nạn Lê Đức Minh.

Trong trí nhớ của cựu phi công Nguyễn Khánh Duy, vùng trời các tỉnh quanh dãy Tam Đảo xảy ra nhiều vụ không chiến là vì sân bay Đa Phúc (nay là Nội Bài) và các trạm radar hồi đó đều ở phía Nam và Tây Nam dãy Tam Đảo.

Radar bị cản sóng nên mặt bên kia dãy núi được gọi là vùng mù radar. Phi công Mỹ toàn ẩn nấp đằng sau đó để tấn công các cơ sở công nghiệp, quốc phòng của quân đội Việt Nam,do đó đấy cũng là nơi xảy ra nhiều vụ không chiến giữa không quân ta và Mỹ, nhất là khu vực Đại Từ, Thái

Trung đoàn 921 – đơn vị không quân chiến đấu chủ lực thời chống Mỹ đóng quân chủ yếu ở sân bay Đa Phúc nên quanh đó cũng bố trí các khu vực huấn luyện bay. Vùng trời Thái Nguyên là một khu vực như vậy và đây chính là vùng bay huấn luyện của phi công Công Phương Thảo và chuyên gia Poyarkov.

Minh Tú

Từ Khóa: