Để chạy theo chỉ tiêu nên ngân hàng mở thẻ vô tội vạ song thực tế hầu hết là thẻ “chết” không sử dụng. Trong khi đó, các thẻ ATM mới chỉ thực hiện chức năng rút tiền là chủ yếu.

Theo Hội Thẻ ngân hàng Việt Nam, 87% giao dịch qua ATM là rút tiền mặt; đồng thời, doanh số rút tiền mặt qua ATM vẫn tăng qua các năm (từ 60 tỉ đồng năm 2012 lên 106 tỉ đồng năm 2016).

TS Lê Xuân Nghĩa cho biết, Việt Nam là quốc gia có số lượng thanh toán không dùng tiền mặt thấp nhất khu vực Đông Nam Á. Tính đến nay, Việt Nam có khoảng 121 triệu thẻ ngân hàng đã phát hành và trung bình mỗi người dân sở hữu 1,3 chiếc thẻ. Tuy nhiên, thói quen sử dụng tiền mặt của người dân vẫn còn rất phổ biến, theo Báo Lao động.

Gần 87% các giao dịch qua ATM là giao dịch rút tiền mặt (Ảnh: Hải Nguyễn).

Mở thẻ “vô tội vạ”

Một trong những nguyên nhân khiến việc mở thẻ tín dụng “vô tội vạ” là do các nhân viên ngân hàng chạy đua cho đủ chỉ tiêu KPI nên tìm mọi cách lôi kéo khách mở thẻ. Thậm chí, sau khi nhận được thẻ cứng nhiều nhân viên ngân hàng liền đem cắt góc để huỷ luôn, vì thực tế khách không có nhu cầu dùng thẻ.

Chia sẻ lý do sở hữu nhiều thẻ ngân hàng, nhiều người cho biết là để trải nghiệm dịch vụ của các ngân hàng và tận dụng khuyến mãi, giảm giá của từng loại thẻ khác nhau khi mua sắm.

Lượng thẻ “ngủ” quá lớn

Theo TS-LS Bùi Quang Tín, người dân còn “e dè” trong việc sử dụng thẻ tín dụng bởi thực tế họ chính là người phải trả thêm phí từ 1,5-3% nếu muốn thanh toán bằng thẻ tín dụng. Mặc dù phí này phải do bên đại lý trả, nhiều cửa hàng vẫn đẩy phí quẹt thẻ vào giá bán khiến ngân hàng rất khó để kiểm tra giám sát.

Đồng thời, việc rút tiền ATM không phải lúc nào cũng thuận lợi. Tại thành phố lớn, việc ATM báo lỗi hay hết tiền xảy ra thường xuyên. Còn tại các vùng nông thôn, việc tìm máy ATM rút tiền là khá khó khăn, các cửa hàng bán lẻ không có máy quẹt thẻ (POS).

Nhiều cơ sở kinh doanh không có máy POS (Ảnh minh họa).

Ngoài ra, nhiều khách hàng có tâm lí lo lắng về tính bảo mật và an toàn sau hàng loạt vụ ATM trở thành mục tiêu tấn công của tội phạm mạng. Hiện nay, một số ngân hàng có công nghệ còn khá thô sơ, lạc hậu. Mặc dù các ngân hàng đã cảnh báo khách hàng không truy cập vào trang web giả nhưng không ít khách hàng vẫn mắc phải lỗi này, bị kẻ xấu đánh cắp thông tin thẻ tín dụng.

Theo số liệu NHNN công bố, tính đến tháng 7.2017, tỉ trọng thanh toán bằng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán là 11,35%. Chính phủ kỳ vọng đến năm 2020 thì con số này sẽ chỉ còn dưới 10% kèm các mục tiêu:

  • 100% các siêu thị, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối hiện đại có thiết bị chấp nhận thẻ và cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt;
  • 70% các đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn thông và truyền thông chấp nhận thanh toán hóa đơn của cá nhân, hộ gia đình qua các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt;
  • 50% cá nhân, hộ gia đình ở các TP lớn sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong mua sắm, tiêu dùng.

Theo chuyên gia, để thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt của người dân, cần tạo điều kiện để các sản phẩm ví điện tử, dùng QR code thanh toán, thủ tục thanh toán phát triển. Các ngân hàng nên bắt tay với các công ty Fintech để hoàn thiện sản phẩm, thúc đẩy việc thanh toán không dùng tiền mặt.

Thanh Tùng (TH)