Những ngày gần đây, giá khoai lang giống Nhật Bản của người dân tại tỉnh Gia Lai liên tục rớt thảm, xuống còn 1.000-3.000 đồng/kg. Giá khoai lang giảm kỷ lục vẫn khó tiêu thụ khiến nhiều hộ dân ôm nợ.
Theo Dân trí, những năm vừa qua vì thấy khoai lang Nhật bán được giá nên nhiều hộ dân xã Chư A Thai (huyện Phú Thiện, Gia Lai) đã cày xới đất để trồng khoai. Thậm chí nhiều hộ gia đình đã vay tiền ngân hàng để đầu tư vào khoai.
Tuy nhiên, chưa thu được đồng nào thì khoai lang đã rớt giá mạnh đẩy nhiều người dân lâm vào cảnh “nợ chồng nợ”.
Thanh niên dẫn lời anh Lưu Văn Quang ở xã Chư A Thai cho biết gia đình anh thuê 13 ha đất để trồng khoai lang. Để có vốn đầu tư hơn 700 triệu đồng, anh phải bán đàn bò và vay thêm ngân hàng 200 triệu đồng.
Theo anh Quang, thời điểm đầu mùa, thương lái đến mua khoai giá rất cao, khoảng 10.000 đồng/kg, nhưng thấy khoai còn nhỏ nên anh chưa bán. Tuy nhiên, chỉ ít ngày sau, giá khoai rớt xuống còn 3.000 đồng/kg. Tiếc của, anh vẫn thuê người thu hoạch 6 ha khoai lên bán nhưng chỉ thu được 165 triệu đồng. Tính ra tiền thuê nhân công còn cao hơn tiền bán khoai nên gia đình anh đành bỏ trắng 7 ha khoai còn lại.
Anh Quang ước tính vụ khoai này gia đình anh lỗ hơn 500 triệu đồng, trong khi khoản nợ ngân hàng 200 triệu đồng vẫn đang treo lơ lửng trên đầu.
Giá khoai xuống thấp chỉ còn 1.000 đồng/kg đối với khoai loại trung bình, nghĩa là phải bán được khoảng 30 kg mới đủ mua 1 bát phở. Loại khoai loại đẹp, củ to giá cũng chỉ 3.000 đồng/kg, nhưng nhiều thương lái vẫn không thèm ngó ngàng tới.
Chị Bùi Thị Tươi cũng tại xã Chư A Thai than thở, gia đình chị trồng được 1 ha, vừa rồi đào được 9 sào thu về được 30 triệu đồng. Trong khi đó, số khoai còn lại chỉ có thể đào về cho gà, lợn ăn vì thương lái không thu mua. Mỗi 1 ha trồng khoai tính tất cả công cán, phân tro cũng phải đầu tư đến 60 triệu đồng nhưng giờ chỉ thu được 30 triệu đồng.
Vừa là thương lái và cũng là nông dân trồng khoai ở xã Chư A Thai, anh Nguyễn Văn Thu cho biết anh thu mua khoai đã hơn 7 năm, nhưng chưa năm nào thua lỗ như năm nay. Thời điểm giá khoai cao, anh mua đứt hơn 15 ha của bà con với giá 2,3 tỷ đồng (150 triệu đồng/ha). Tuy nhiên, chưa thu hoạch xong thì giá khoai đột nhiên giảm còn 3.000 đồng/kg (90 triệu đồng/ha). Vụ khoai này anh bị lỗ khoảng 1,3 tỷ đồng.
Hiện toàn xã Chư A Thai có gần 200 ha khoai lang Nhật. So với vụ trước, diện tích trồng khoai đã tăng khoảng 50-60 ha. Nguyên nhân là do vụ năm ngoái được cả mùa lẫn giá, bình quân mỗi ha khoai thu lãi cả trăm triệu đồng, gấp 8-9 lần so với trồng lúa nên năm nay nhiều hộ tăng diện tích.
Liên quan đến tình trạng khoai lang rớt giá thê thảm, ông Phùng Trung Toàn, Chủ tịch UBND xã Chư A Thai, mong muốn các ngành chức năng kêu gọi doanh nghiệp đến thu mua, giúp bà con trong xã ổn định sản xuất.
Lãnh đạo xã Chư A Thai cho biết điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu trên địa bàn xã rất thích hợp với khoai lang Nhật. Thông thường, mỗi ha khoai cho thu hoạch từ 20-25 tấn củ, cá biệt có nơi còn thu 40 tấn củ/ha, những mùa vụ trước mang về lợi nhuận không dưới 100 triệu/ha cho bà con nông dân.
Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã khuyến cáo bà con không nên mở rộng diện tích trồng khoai trong các năm tới, tránh tình trạng được mùa rớt giá.
Nguyễn Trang