Trong nửa đầu năm 2018, mức độ đầu tư của các công ty tư nhân Trung Quốc vào các dự án của sáng kiến “Nhất đới, Nhất lộ” (Một vành đai, một con đường) đã giảm khoảng 12% so với cùng kỳ năm 2017.
SCMP đưa tin, các doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc ngày càng ít nhiệt tình hơn trong việc đầu tư vào chiến lược thương mại và cơ sở hạ tầng rộng lớn của nước này. Trong khi đó, chính quyền Bắc Kinh cũng trở nên thận trọng hơn khi ném tiền vào các dự án vì chịu áp lực từ dự trữ ngoại hối giảm và cuộc chiến thương mại với Mỹ.
Các doanh nghiệp nhà nước vẫn là những nhà đầu tư chủ chốt trong các dự án “Một vành đai, một con đường” mà phần lớn là tập trung vào năng lượng và giao thông. Tuy nhiên, theo một báo cáo được công bố bởi Viện Doanh nghiệp Mỹ ở Washington, các khoản đầu tư tư nhân đang dần thu hẹp lại.
Cụ thể, tính tới cuối tháng 6 vừa qua, tổng mức đầu tư của các doanh nghiệp tư nhân chiếm 28% tổng mức đầu tư vào các dự án, giảm tới 12% so với cùng kỳ năm 2017.
Theo các chuyên gia, có vẻ như Trung Quốc đã bị khóa chặt trong cuộc chiến thuế quan đang leo thang với Mỹ, khiến những lo ngại về suy thoái kinh tế gia tăng trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Sự sụt giảm dự trữ ngoại hối mà Bắc Kinh đang sử dụng để thanh toán cho các dự án theo sáng kiến “Một vành đai, một con đường” đã phức tạp hơn khi nước này nỗ lực tài trợ cho các dự án đường bộ, đường sắt và cảng mới tại châu Á, châu Âu và châu Phi.
Trung Quốc đang nắm giữ hơn 3 nghìn tỷ USD dự trữ ngoại hối, nhưng con số này đã giảm mạnh từ tháng 5/2014 đến cuối năm 2016. Trong tháng 10 vừa qua, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc đã giảm khoảng 34 tỷ USD khi ngân hàng trung ương nước này chuyển sang bảo vệ đồng Nhân dân tệ khỏi mất giá quá mức.
Chương trình đầu tư hàng tỷ đôla của Chủ tịch Tập Cận Bình đã thực hiện được 5 năm và bị giám sát chặt chẽ trong những tháng gần đây, với những câu hỏi xoáy về việc đầu tư cơ sở hạ tầng có mang lại giá trị thực sự tốt hay không?
Nhìn chung, đầu tư của Trung Quốc hiện ở mức 148 tỷ USD, trong khi tổng giá trị của các dự án do Trung Quốc tài trợ trong 4 năm qua tính đến tháng 6 đạt 256 tỷ USD.
Douglas Zhihua Zeng, một nhà kinh tế cấp cao của Ngân hàng Thế giới, cho biết các công ty Trung Quốc đang tìm kiếm cơ hội hưởng lợi từ các dự án này nên đánh giá rủi ro trước khi các khoản đầu tư thua lỗ.
“Một vành đai, một con đường là một sáng kiến có vẻ đang tạo ra lợi nhuận, nhưng các công ty nên đánh giá rủi ro đầy đủ trước khi họ thực hiện bước tiếp theo. Đối với các doanh nghiệp tư nhân, ưu tiên hàng đầu là tồn tại, vì vậy nếu các công ty đang chịu áp lực dòng tiền mạnh và không thể vay được, họ nên hủy bỏ kế hoạch đầu tư nước ngoài của mình”, chuyên gia Zeng nói.
Li Wei, một giáo sư tại Đại học Bắc Kinh, đã cảnh báo rằng Trung Quốc, dưới áp lực thương mại từ Mỹ, nên thận trọng với nguy cơ “hụt hơi” của bất kỳ dự án nào thuộc sáng kiến “Một vành đai, một con đường”.
Nguyễn Thu