Dựa vào giá trị dinh dưỡng của rau củ quả và nhu cầu của cơ thể, các chuyên gia đã khuyến cáo chúng ta nên ăn khoảng 5 loại rau củ quả mỗi ngày. Nhưng tới đây có lẽ bạn phải ăn ít nhất gấp 10 lần như vậy bởi chúng đã bị mất chất lượng theo thời gian và cũng đã thành “suy dinh dưỡng” mất rồi!
Khi bạn tiêu thụ thực phẩm, cơ bản không phải là ăn bao nhiêu kg loại này hay loại kia mà là bên cạnh các chất đạm, béo, đường bột… chúng ta cần các loại dưỡng chất như vitamin A, B, C, axit béo omega-3, các chất khoáng trung và vi lượng, chất chống oxi-hóa v.v… Tùy vào hàm lượng chất dinh dưỡng có trong các thực phẩm mà các nhà nghiên cứu đưa ra những khuyến cáo khác nhau, tuy nhiên nếu như chỉ cần một trái táo là đủ dinh dưỡng cho cơ thể vào năm 1950 thì ngày nay có lẽ bạn cần phải ăn đến.. 20 trái, thậm chí là nhiều hơn nữa.
Các nghiên cứu cho thấy, so với vài thập kỷ trước đây, các chất dinh dưỡng trong thực phẩm suy giảm nhiều mặc dùng chúng có thể vẫn cùng cân nặng và số đơn vị năng lượng kcal. Các nhà khoa học đã cảnh báo về vấn đề này khi khảo sát trên nhiều loại thực phẩm khác nhau. Táo chỉ là một ví dụ, nhìn bề ngoài chúng có vẻ đẹp hơn loại táo của những năm 1950, nhưng hàm lượng các chất dinh dưỡng đã giảm sút nghiêm trọng. Trái cam ngày nay có lượng sắt ít hơn năm lần.
Theo các nhà nghiên cứu Canada, sau 50 năm phát triển, khoai tây đã mất đi một nửa lượng vitamin C, sắt và một phần tư lượng canxi. Do đó có thể bạn sẽ cần ăn đến 5 trái chuối, 10 trái cam, và 26 trái đào để có được lượng vitamin A tương đương, đáp ứng cho nhu cầu hàng ngày của cơ thể!
Các vitamin đã đi đâu mất?
Chúng ta có thể nghi ngờ rằng các phương pháp phân tích khi xưa có sai số lớn, tuy nhiên các nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm và khẳng định đồ ăn bị “suy dinh dưỡng” là một thực trạng và chúng xuất phát từ một số nguyên nhân như:
- Phương pháp canh tác hiện đại với mật độ cây trồng cao, lạm dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và phân bón đã thúc đẩy tốc độ phát triển của cây, đồng thời giảm thời gian cần thiết để các tạo ra và cố định các chất dinh dưỡng trong rau củ quả.
- Kỹ thuật thâm canh rút kiệt độ màu mỡ của đất, khiến đất trở nên nghèo dinh dưỡng.
- Các sản phẩm nông nghiệp thường được trồng ở một nơi, sơ chế đóng gói ở một nơi và chuyên chở đi tiêu thụ ở một nơi khác và có thể là cách đó nửa vòng trái đất, do đó thời gian tính từ lúc thu hoạch đến khi được ăn tương đối dài, làm giảm giá trị dinh dưỡng của chúng.
- Để đảm bảo trái cây đều và đẹp, ít bị dập nát hư hao, người ta đã thu hái ngay từ lúc chúng chưa kết thúc quá trình tích lũy dưỡng chất, đặc biệt là những loại cần phải có ánh nắng mặt trời để hình thành, ví dụ như các hoạt chất anthocyanin, polyphenol… là những chất giúp cơ thể người chống lại ung thư, lão hóa, tiểu đường… Một số loại trái cây nếu hái sớm thì lượng vitamin C coi như là bằng không.
Ai nỡ mang rau củ ra nắng mà phơi!?
Đáng tiếc đó là chuyện bạn thấy hàng ngày xung quanh chúng ta. Rau củ quả, đáng ra cần được thu sớm hái nhanh và bảo quản chỗ mát trong thời gian ngắn rồi ăn luôn, thì nhiều hàng rau được bày như thể phơi quần áo ngoài cho khô. Thời tiết nóng nực và dưới với ánh nắng mặt trời là các tác nhân phá hủy đi chút xíu vitamin còn lại trong đó.
Nỗi lo sợ dư lượng thuốc trừ sâu, hóa chất bảo quản, nhiều người mang ngâm chúng trong nước hàng giờ, rồi rửa dưới vòi nước chảy mạnh… vậy là coi như xong! Nếu chốt cuối là nấu chín, luộc kỹ kết hợp với mở vung nồi… thì về cơ bản bạn đã hoàn thành xuất sắc vai đóng trong bộ phim “kẻ hủy diệt triệt để”. Cơ thể chúng ta thiếu khoáng chất, đói vitamin, không có chất chống oxi-hóa… sẽ ‘vật vã’ khổ sở chèo chống sống cho qua ngày cho đến khi bạn gục ngã hoặc nhận ra vấn đề.
Giải pháp nào?
Người nông dân có lý của người nông dân, họ muốn thu hoạch mùa màng nhanh chóng và bội thu; thương lái và người bán lẻ muốn hạn chế rủi ro và tổn thất hao hụt. Vậy tất nhiên là phần còn lại dành cho người tiêu dùng. Do vậy giải pháp không thực sự có nhiều và chỉ là đối phó khi vấn đề không được giải quyết từ gốc. Nhìn chung, bạn có thể áp dụng một số nguyên tắc sau để hạn chế nguy cơ:
- Mùa nào thức nấy: Đừng cố gắng ăn đồ trái vụ, hãy ăn cố gắng tìm trái chín cây thay vì chín hàng loạt nhờ hóa chất.
- Vùng nào thức nấy: Đồ tươi mới sản xuất tại địa phương đảm bảo hơn là vận chuyển từ nơi khác về, đồ nhập khẩu cũng cần xem xét kỹ lưỡng.
- Mua hàng rau quả tươi, sạch và tốt nhất là hàng thực phẩm trồng theo phương pháp hữu cơ, hoặc dân dã truyền thống không dùng nhiều hóa chất.
Ngoài ra, đối với rau củ quả, bạn không nên ngâm rửa nhiều quá, điều đó không có tác dụng nhiều trong việc loại bỏ các loại hóa chất đã ngấm vào sâu đó, mà sẽ phá hủy thêm các vitamin.
Đình Vũ
Xem thêm: