Những người làm ca đêm thật đáng kính vì họ âm thầm góp sức duy trì bình ổn các hoạt động xã hội trong lúc mọi người đang yên giấc ngủ. Không chỉ vậy, việc đảo lộn sinh hoạt ngày đêm sẽ gây ra nhiều tác động cho cơ thể, nhất định không được xem nhẹ.
Làm việc ca đêm gây mệt mỏi, mất ngủ, ít giao tiếp xã hội v.v đồng thời có nguy cơ gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe khác, như bệnh tim mạch, béo phì, đái tháo đường, gút, mỡ máu và thậm chí là ung thư. Nghiên cứu mới đây bởi các nhà khoa học Trung Quốc phát hiện nguy cơ ung thư cao hơn ở phụ nữ làm việc ca đêm.
Công trình được đăng trên một tạp chí của Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ, dựa trên phân tích 61 nghiên cứu trên 4 triệu người từ Bắc Mỹ đến Australia và Châu Á.
Cụ thể, những phụ nữ làm việc ca đêm dài hạn sẽ:
- Tăng nguy cơ ung thư da lên 41%
- Nguy cơ ung thư vú tăng 32%
- Nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa tăng 18%.
- Nguy cơ cao nhất ở những y tá trực đêm, cụ thể là tăng 58% nguy cơ mắc ung thư vú.
PGS. Xuelei Ma, tác giả bài báo cho biết càng làm ca đêm lâu, nguy cơ mắc ung thư ở phụ nữ càng tăng cao.
Với mỗi 5 năm làm việc ca đêm, nguy cơ ung thư vú tăng lên 3,3%
Trao đổi với báo TIME, PGS Ma cho hay: “Làm việc ca đêm là hiện tượng xã hội đang trở nên phổ biến và có nhiều tác động bất lợi đối với sức khỏe”.
“Phải đảm bảo rằng những nhân viên làm ca đêm dài hạn hưởng lợi từ tầm soát ung thư và xem xét các biện pháp bảo vệ cho nhân viên”.
Lý giải về nguyên nhân làm việc ca đêm dẫn tới tăng nguy cơ ung thư, các chuyên gia cho rằng rối loạn nhịp sinh học ngày đêm làm rối loạn nồng độ hormon trong cơ thể. Ví dụ như melatonin tăng nhiều vào ban đêm có tác dụng ức chế khối u, song nồng độ melatonin thấp hơn ở người làm ca đêm.
Bên cạnh đó rối loạn chu kỳ thức ngủ cũng ảnh hưởng đến các gen chịu trách nhiệm sửa chữa gen (ADN), từ đó khiến các tế bào bình thường dễ chuyển thành tế bào ung thư.
Các chuyên gia đưa ra lời khuyên, nếu bạn đang làm ca đêm thì cần lưu ý một số điểm về giấc ngủ, chế độ tập luyện và dinh dưỡng… để hạn chế tối đa những ảnh hưởng xấu do sinh hoạt lệch giờ.
1. Ngủ đủ giấc
Theo khuyến cáo, bạn nên ngủ 5-6 giờ vào buổi sáng sau ca làm việc và 2 tiếng trước khi bắt đầu ca làm việc mới.
Để đảm bảo ngủ ngon giấc, trên đường về nhà vào buổi sáng sau ca bạn nên mang kính râm để hạn chế ánh sáng vào mắt sẽ gây khó ngủ khi về đến nhà. Tạo ra môi trường mát mẻ, yên tĩnh và trong bóng tối bằng cách đeo tai nghe, rèm phòng tối mầu, che mắt khi ngủ…
Hãy thông báo với người nhà và bạn bè về thời gian làm việc và nghỉ ngơi của bạn, để tránh các cuộc gọi điện thoại hoặc đến chơi khi bạn đang ngủ. Hạn chế sử dụng các chất kích thích và rượu bia, thuốc lá trước khi đi ngủ.
Ngoài ra bạn cũng cần lưu ý tăng cường thời gian tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên ngoài trời ngoài thời gian ngủ sau ca làm việc. Thời điểm tắm nắng tốt nhất là từ 6-9 giờ sáng và sau 5 giờ chiều.
2. Tập luyện phù hợp
Nên có kế hoạch để tận dụng những ngày nghỉ cho các hoạt động thể thao, đi bộ thư giãn hoặc tập thể dục nhẹ trong thời gian nghỉ sau ca làm việc. Theo khuyến cáo nên tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày. Nên tập trước khi vào ca, cũng có thể tập sau khi tan ca nhưng tránh tập thể dục gần giờ ngủ.
3. Sắp xếp bữa ăn hợp lý
Buổi sáng, khi tan ca, bữa ăn cần cân đối các chất nhưng không nên ăn quá no, cũng không nên để bụng đói khi đi ngủ vì quá đói hoặc quá no đều ảnh hưởng đến giấc ngủ. Có thể ăn một gói xôi, một ổ bánh mì vừa phải cho bữa sáng trước khi đi ngủ
Sau khi thức dậy vào buổi trưa, nên ăn bữa chính với đầy đủ các nhóm thực phẩm như: cơm, thịt, cá (hoặc thực phẩm giàu đạm khác), rau và trái cây. Bữa ăn này nên là bữa ăn chính giàu năng lượng nhất trong ngày.
Buổi tối, trước khi vào ca đêm, nên ăn bữa ăn chính đầy đủ dinh dưỡng. Có thể uống 1 tách cà phê trước khi vào ca (khoảng 8-9h tối) để giữ tỉnh táo nhưng không nên uống cà phê từ 1-2h sáng trở đi vì tác dụng của cà phê sẽ kéo dài 5-7 tiếng đồng hồ sau đó và bạn sẽ khó ngủ khi tan ca vào buổi sáng.
Bữa ăn giữa ca rất quan trọng để nạp năng lượng cần thiết cho hoạt động, nhưng chỉ nên ăn vừa phải với thực phẩm giàu tinh bột kèm ít chất đạm và ít béo (phở, cháo thịt, cháo cá, nửa cái bánh mì kẹp thịt, sữa chua…). Có thể ăn 1-2 bữa ăn nhỏ giữa ca.
Đại Hải