Nằm ở phía Đông Nam của châu Á, Việt Nam là đất nước hình chữ S thơ mộng và yên bình. Trải qua những năm tháng dài lâu của lịch sử, Việt Nam mang trong mình bao nét đẹp truyền thống rất đáng tự hào. Là một người con của mảnh đất anh hùng, trong mỗi chúng ta ai cũng có lòng tự tôn dân tộc, khát khao đưa Việt Nam vươn ra thế giới. Và ngoại ngữ chính là phương tiện để chúng ta kết nối với bạn bè quốc tế.

Loạt bài “Lăng kính Việt Nam” của chuyên mục Học tiếng Anh xin được giới thiệu với độc giả các đoạn văn song ngữ Anh – Việt khai thác những vẻ đẹp về văn hóa, thiên nhiên, con người Việt Nam kèm theo những giải thích từ mới, cấu trúc nổi bật để người học có thể tự tin quảng bá đất nước mình.

***

Theo phong tục truyền thống của người Việt Nam, mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trên bàn thờ trong dịp Tết. Trước là thờ cúng tổ tiên, sau là ước mong năm mới được an khang, thịnh vượng hơn năm trước.

Khái quát về mâm ngũ quả

A “Mam Ngu Qua” (five–fruit tray) on the ancestral altar during Tet holiday symbolizes the admiration and gratitude of the Vietnamese to Heaven and Earth and their ancestors, and demonstrates their aspiration for prosperity. 

Một mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên trong những ngày Tết tượng trưng cho lòng kính ngưỡng và biết ơn của người Việt đối với Trời Đất và tổ tiên, và cũng thể hiện khát vọng của họ đối với sự thịnh vượng quanh năm.

The five fruits tray consists of 5 different types of fruits and each is a symbol of a homeowner’s wish, through their names and colors. In addition, “five” also expresses the desire of Vietnamese people to achieve the five blessings of forestry: Phuc, Quy, Tho, Khang, Ninh.

Mâm ngũ quả bao gồm 5 loại quả khác nhau và mỗi loại chính là tượng trưng cho một ước nguyện của gia chủ, thông qua các tên gọi và màu sắc của chúng. Ngoài ra, “ngũ” còn thể hiện cho ước muốn của những người con đất Việt đạt được ngũ phúc lâm môn: Phúc, Quý, Thọ, Khang, Ninh.

One legend says that the five fruits are symbolic of the five basic elements of oriental philosophy – metal, wood, water, fire and soil. A five–fruit tray, though varying from one region to another due to differences in climate and fruit crops, light up altars with their ample colors.

Có truyền thuyết nói rằng năm loại quả tượng trưng cho năm nguyên tố vật lý của người phương đông – kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ. Mâm ngũ quả có thể khác nhau tuỳ từng vùng do sự khác biệt về khí hậu và mùa vụ, nhưng mỗi mâm ngũ quả đều thắp sáng bàn thờ với các màu sắc phong phú của mình.

Depending on the culture of each region along with the characteristics of climate, products and personal notions, people choose different fruits to display five fruits tray.

Tùy theo văn hóa từng vùng miền cùng với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng mà người ta chọn các loại quả khác nhau để có thể bày mâm ngũ quả.

Bananas: A symbol for the grandchildren and grandchildren, the grandchildren gather together, warm, get together for luck, wrap and cover.

Buddha’s hand: Symbolizes the Buddha’s hand to protect the whole family.

Grapefruit: Wishing for a happy and prosperous new year for the family.

Pear or melon: Symbolizes success, advancement both in work and emotion.

Orange and tangerine: Symbolizing the development success.

Le: Sweet and sweet, implying that everything is smooth and smooth with lots of luck.

Chuối: Một tượng trưng cho con cháu sum vầy, con đàn cháu đống quây quần, đầm ấm, cùng nhau hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che.  

Phật thủ: Tượng trưng cho bàn tay phật che chở cho cả gia đình.

Bưởi: Mong muốn cho gia đình một năm mới an khang, thịnh vượng.

Quả lê hay dưa lê: Tượng trưng cho sự thành đạt, thăng tiến cả trong công việc và tình cảm.

Cam, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt phát triển đi lên.

Lê: Vị ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ gặp nhiều may mắn.

Pomegranate: Many seeds, symbolizing descendants to draw.

Dao: Demonstrating great progress at work.

Apples: Rich, rich, rich in water.

Dragon fruit: Dragon clouds converge and glorify the glory, expressing the financial development.  

Lựu: Nhiều hạt, tượng trưng cho con cháu đề huề.

Đào: Thể hiện sự thăng tiến vượt bậc trong công việc.

Táo: Phú quý, giàu sang, tiền vào như nước.

Thanh long : Rồng mây hội tụ, phúc quý đương vinh, thể hiện sự phát tài phát lộc.

Watermelon: Round, cool, promising sweetness, luck and grace.

Chicken eggs: Heavenly and beautiful, noble and pure.

Sung: Attached to the symbol of fullness, health and money, motivation strives.

Enough: Prosperity, full, warm.

Mango (pronounced like “spend”): Pray for comfortable spending without shortage.

Dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn và duyên thầm.

Quả trứng gà: Lộc trời cho, cao quý và trong sáng.

Sung: Gắn với biểu tượng sung mãn, sức khỏe và tiền bạc, động lực phấn đấu.

Đu đủ: Thịnh vượng, đủ đầy, ấm no chan hòa.

Xoài (phát âm giống như “xài”): Cầu mong cho việc tiêu xài thoải mái không thiếu thốn.

Ảnh: lopnauan.com

Ý nghĩa mâm ngũ quả trong văn hóa ba miền

  • Five fruits in the North – Mâm ngũ quả miền Bắc

People in the North often display the five fruits tray according to the theory of the Five Elements in the Eastern culture, which is ten thousand things harmonized with heaven and earth. Therefore, the five fruits tray must also be coordinated with the 5 main colors that represent the parallels for the family members: Kim defines white, Carpentry is green, Thuy is black, Fire is red and Earth is color gold. How to arrange and decorate colors for each kind of fruit alternating with each other to be beautiful and feng shui day. Although it is not a question of how much or how little it is, almost all Vietnamese families have enough ceremonies, all kinds of fruits and fruits must be agreed upon in order to be offered.

Người miền Bắc thường bày mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành trong văn hóa phương Đông là vạn vật dung hòa cùng trời đất. Chính vì thế, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu chính tượng trưng cho các mệnh ứng với các thành viên trong gia đình: Kim quy định màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa thì màu đỏ và Thổ là màu vàng. Cách sắp xếp và trang trí màu sắc cho từng loại quả xen kẽ với nhau để đẹp mắt, hợp phong thủy ngày Tết. Tuy không câu nệ đến vấn đề số lượng nhiều hay ít, nhưng hầu hết tất cả các gia đình Việt đều sắm đủ lễ, đủ các loại, hoa quả phải thuận theo ý nghĩa tượng trưng cho những điều tốt đẹp để bày cúng.

The five fruits of the North usually have 5 main fruits: Banana, pomelo, peach, pink and tangerine.

Mâm ngũ quả miền Bắc thường có 5 loại quả chính: Chuối, bưởi, đào, hồng, quýt.

The presentation of the traditional style is: Bananas at the bottom as a support and solidarity of descendants, supporting all other fruits. The middle is the grapefruit or the golden buddha symbolizing the supreme and lies in the highest position of the center, symbolizing the protection covering and bringing good luck to all members of the family. family. The fruits are displayed around like a special support for the relatives around. The vacant places will be installed alternately with golden tangerines, green apples, or red chili peppers, creating color and happy happiness.

Cách trình bày mang đậm phong vị truyền thống là: Chuối ở dưới cùng như một sự nâng đỡ và đoàn kết của các con cháu, đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Chính giữa là quả bưởi hoặc phật thủ vàng tượng trưng cho sự tối cao và nằm ở vị trí cao nhất trung tâm, tượng trưng cho sự bao bọc che chở và mang tới những điều may mắn tốt đẹp cho tất cả các thành viên trong gia đình. Các loại quả bày xung quanh giống như sự phù trợ riêng cho những người thân xung quanh. Những chỗ còn trống sẽ được cài xen kẽ với quýt vàng, táo xanh, hoặc những quả ớt chín đỏ, tạo nên màu sắc và sự vui vẻ hạnh phúc.

Because fruits and fruits are increasingly rich and diverse, the five-fruit tray of families on Tet holiday is more unique and brings many different things as well as the way to distribute more gracefully. rigidly “the five fruits” can be added as a bowl, a cup, a fruit, a bunch of berry grapes, a green apple, a red chilli, a red rose … Although it is more fruitful, people still call They are “five fruits tray”.

Do hoa quả, trái cây ngày càng phong phú và đa dạng nên mâm ngũ quả của các gia đình trong ngày Tết càng đặc sắc và mang tới nhiều sự khác biệt cũng như có cách bày phối ấn tượng hơn, người ta cũng không câu nệ một cách cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà có thể thêm là bát, cửu, thập quả, thêm chùm nho mọng, thêm táo xanh, ớt đỏ, hồng xiêm… Dù cho việc bày biện nhiều loại quả hơn nhưng người ta vẫn gọi chung đó là “mâm ngũ quả”.

  • Five fruits of Central Vietnam – Mâm ngũ quả miền Trung

The poor Central Vietnam guts with year-round storms and floods, barren land, harsh climate, few fruits so people living here are not too fond of the form and meaning of five fruits tray. on New Year’s Day, there are mostly offerings and sincere offerings of ancestral glasses. Therefore, the five fruits tray of each house is different, whatever it is, as long as it is fresh.

Khúc ruột miền Trung nghèo khó với những thiên tai bão lũ quanh năm, đất đai cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt, ít hoa quả nên người dân sinh sống ở nơi đây cũng không quá câu nệ đến hình thức và ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết, chủ yếu là có gì cúng nấy và thành tâm dâng kính tổ tiên. Bởi thế, nên mâm ngũ quả của mỗi nhà lại có sự khác nhau, quả gì cũng được, miễn là tươi ngon.

Common fruits can be mentioned as: dragon fruit, banana, watermelon, custard apple, pineapple, fig, orange, tangerine …

Các loại quả thường thấy có thể kể đến như là: Thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt…

  • Five fruits of the South  – Mâm ngũ quả miền Nam

The Southern people show the five fruits tray according to the desire “Just enough to spend” the desire for a new year full and prosperous, corresponding to 5 types of fruits with specific taste according to the specific characteristics of the weather as well as climate such as: Soursop, fig, coconut, papaya, mango. In addition, depending on the families, there are also fruits such as pineapple with the desire to fill the house and accompany it a pair of red-skinned green watermelons to pray for good luck.

Người miền Nam ta bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài” ước mong cho một năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả mang đặc trưng phong vị  riêng theo những đặc trưng riêng của thời tiết cũng như khí hậu như: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, tùy và các gia đình còn có thêm các loại quả như dứa với mong muốn con cháu đầy nhà và  đi cùng với nó là một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu cho những điều may mắn sẽ đến với tất cả chúng ta.

The five fruits of Tet holiday of the Southern people are clearly shown the idyllic and rustic and witty. Each person has a different life and desire, knows what is “enough”, but in the family, the members want to be full.

Mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Nam được thể hiện rõ tính bình dị và dân dã và hóm hỉnh. Mỗi người có một cuộc sống cũng như mong muốn khác nhau, biết là nào là “đủ”, nhưng trong gia đình thì các thành viên đều mong muốn cũng chỉ cần đầy đủ mà thôi.

We Southern people are the most afraid to offer some kind of fruit because according to the pronunciation of their name, it means not good, like:

Người miền Nam chúng ta kỵ nhất là cúng một số loại quả vì theo phát âm tên gọi của chúng mang đến ý nghĩa không tốt, như:  

Bananas: Bunching, doing business does not float up, they conceive that this fruit will bring unfortunate things in doing business.

Chuối: Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được, họ quan niệm rằng loại quả này sẽ mang tới những điều không may mắn trong làm ăn kinh doanh.

Pears, apples (bombs): Pitted, broken and easy to fail.

Lê, táo (bom): Lê lết, đổ bể và dễ thất bại.

Orange and tangerine: Tangerines do doomed, the people in the Southern region believe that in the new year there will be no injustice for their own families.

Cam, quýt: Quýt làm cam chịu, những người dân trong khu vực miền Nam quan niệm rằng trong năm mới sẽ không có sự bất công nào cho chính gia đình nhà mình.

Arranging fruits on the crimson, hourglass-shaped wooden tray is really an art. One has to combine the colors and shapes of the different fruits in arranging them on the tray to make it look like a still life picture. The five-fruit tray in Tet represents the quintessence that Heaven and Earth bless humans. This is one of the general perceptions of life of the Vietnamese, which is “When taking fruit, you should think of the grower”. 

Việc sắp xếp các loại quả trên mâm ngũ quả màu son, trên chiếc khay gỗ hình chữ nhật thực sự là một nghệ thuật. Bạn phải kết hợp màu sắc và hình dáng của các loại quả khác nhau trên khay sao cho giống với một bức tranh tĩnh vật. Mâm ngũ quả trong lễ Tết tương trưng cho tinh hoa mà Trời Đất ban cho con người. Đây là một trong những nhận thức chung về cuộc sống của người Việt, đó là “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.

Thiện Nhân

Từ Khóa: