Cổ tích song ngữ: Chiếc gương thần

Dù ở đất nước nào, truyện cổ tích đều là một phần không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ của mỗi người. Đằng sau hình ảnh của những nàng công chúa, chàng hoàng tử, gã khổng lồ hay mụ phù thủy đều là những thông điệp sâu sắc của cuộc sống, hướng người đọc tới cái thiện, cái đẹp.

Học tiếng Anh qua các câu chuyện cổ tích trên thế giới không chỉ giúp chúng ta nâng cao trình độ ngôn ngữ, mà còn làm phong phú tâm hồn, hiểu hơn về nền văn hóa các dân tộc khác nhau.

***

The King of Granada decided to marry. First, the news was told to his barber, then to the night watchman, and then to the oldest women in the city. The barber told all his customers, who told all their friends. The night watchman shouted the news in a loud voice, so that all the maidens were kept awake by thinking of the news. The old women constantly reminded the young that the king had decided to marry.

• decide to V: quyết định làm gì

Nhà vua xứ Granada quyết định kết hôn. Tin tức đầu tiên được nói cho anh thợ cắt tóc, sau đó là người lính gác đêm, và rồi tới những người phụ nữ lớn tuổi nhất trong kinh thành. Anh thợ cắt tóc nói với tất cả khách hàng của mình, và họ lại nói với bạn bè của mình. Người lính gác hô lớn tin tức, để tất cả các thiếu nữ biết được thông tin. Những người già không ngừng nhắc nhở người trẻ rằng nhà vua đã quyết định kết hôn.

The old women asked the barber, “How will the king choose a wife?” To which he replied, “To find a worthy woman, I am afraid I shall have great trouble.”

Có một bà lão nói với anh thợ cạo: “Nhà vua sẽ kén vợ như thế nào?” và anh trả lời: “Để tìm một người phụ nữ xứng đáng, tôi e rằng tôi sẽ gặp khó khăn lớn”.

“What, you?” exclaimed the women. “What have you got to do with providing the king with a wife?”

Bà lão nói: “Gì cơ? Cậu thì có liên quan gì tới việc tìm vợ cho đức vua vậy?”

“I am the only man permitted to rub the royal face,” said he. “And what’s more, I have a magic mirror. If any woman who is not thoroughly good looks into the mirror, the blemishes on her character will appear as so many spots on its glossy surface.”

• permit to V: xin phép làm gì

“Tôi là người duy nhất được phép soi vào mặt hoàng hậu”. “Và hơn nữa, tôi có một chiếc gương thần. Nếu người phụ nữ nào không hoàn hảo nhìn vào chiếc gương, những khiếm khuyến trong tâm tính của cô ấy sẽ xuất hiện dưới dạng những đốm nâu trên gương mặt mịn màng của cô ấy”.

“Is this one of the conditions?” asked all.

Mọi người nói: “Đó là một trong những điều kiện à?”

“That is the only condition,” replied the barber. “Any woman from eighteen years upwards is eligible, but they will have to justify their claim – each woman will have to gaze into the mirror with me by her side.”

“Đó là điều kiện duy nhất”. Anh thợ cạo trả lời. “Bất kỳ người nữ nào từ mười tám tuổi trở lên đều đủ điều kiện, nhưng họ sẽ chứng minh mình đủ tiêu chuẩn – mỗi người đều phải nhìn vào gương cùng với tôi”.

The one condition imposed on those who wanted to become Queen of Granada was made known. Strange to say, no woman came forward to the barber to have a look into the mirror.  Days and weeks went by, and the king was no closer to getting a wife. Some ladies would try to convince their friends to go before the mirror, but none seemed willing to take the step.

• impose on: đặt lên, áp đặt
• be willing to V: sẵn sàng làm gì

Mọi người đều đã biết đến điều kiện để trở thành hoàng hậu. Kỳ lạ là, không một người phụ nữ nào tới cửa hàng của thợ cạo để soi gương. Nhiều ngày nhiều tuần trôi qua, việc kén vợ của vua không có gì tiến triển. Một số người cố gắng thuyết phục bạn bè của họ tới soi gương, nhưng không ai muốn làm.

The king was a very handsome man, and was loved by all his subjects. Therefore it was surprising that none of the lovely ladies who attended court should try to become his wife.  Many excuses were given. Some were already engaged to be married. Others claimed to be too proud to enter the barber’s shop. Still others assured their friends that they had decided it would be better to stay single. The fathers of families were much annoyed at the apparent lack of ambition in their daughters, while the mothers were strangely silent on the matter.

• be too adj to V: quá … để làm gì
• be annoyed at/about: khó chịu, bực mình về …

Nhà vua có ngoại hình đẹp và được thần dân của mình yêu quý. Do đó, thật đáng ngạc nhiên là không có một quý cô nào dự tuyển để trở thành hoàng hậu. Rất nhiều người đưa ra lời biện giải. Một số thì bảo họ đã đính hôn và sắp cưới. Số khác thì nói mình đẹp rồi không cần vào cửa hàng cắt tóc. Số khác thì nói với bạn bè rằng mình quyết định sống độc thân. Những người cha của các gia đình rất buồn bực vì sự thiếu tham vọng của con gái họ, trong khi các bà mẹ thì im lặng một cách kỳ lạ về vấn đề này.

Every morning the king would ask the barber if any young lady had come forward to look into the mirror, but the answer was always the same – that many watched his shop to see if others went inside, but none had ventured in herself.

Mỗi buổi sáng, nhà vua đều hỏi người thợ cắt tóc xem có cô gái trẻ nào soi gương không, nhưng câu trả lời luôn là – rất nhiều người đã tới xem cửa hàng của anh ta xem những người khác có tới đó không, nhưng không ai dám vào soi gương.

 “Ah, Granada, Granada!” exclaimed the king. “Is there no maiden in this land willing to offer herself to be the bride of the king? Kings I know in other lands have no trouble getting married. Why is this happening to me?”

 Nhà vua kêu lên “Ah, Granada, Granada”. “Chẳng nhẽ xứ này không có cô gái nào muốn làm vợ nhà vua sao? Những nhà vua ở các vương quốc khác mà ta biết không có khó khăn gì khi lấy vợ. Sao điều này lại xảy ra với ta?”

“Your Majesty,” replied the barber, “There is one possibility. The shepherdess on the mountainside may brave the magic power of the mirror, but would you marry such a lowly one?”

Người thợ cắt tóc nói: “Thưa bệ hạ, có một người có thể. Đó là cô gái chăn cừu trên đỉnh núi có thể đủ dũng cảm đứng trước gương thần, nhưng ai lại lấy một người có thân phận thấp hẹn như vậy chứ?”

“Ask her to come” answered the king. “In the presence of my assembled court, let the gentle shepherdess look into the mirror, after you have told her of the risk of so doing.”

• the risk of: rủi ro về …

Nhà vua nói: “Hãy bảo cô ấy tới đây. Hãy đưa cô ấy tới trước ngai vàng của ta, và hãy để cô gái chăn cừu hiền lành nhìn vào chiếc gương sau khi đã nói rõ cho cô ấy về thử thách đó”.

So the barber brought the shepherdess to court. It was proclaimed throughout the city that a trial was going to be made, and the royal hall was soon filled with all the grand ladies and knights of the king’s household.

Người thợ cắt tóc đã đưa cô gái chăn cừu tới trước ngai vàng. Điều này đã được truyền đi khắp kinh thành rằng cuộc thử thách sẽ được thực hiện, hoàng cung ngay lập tức trở nên rất đông các quý cô và những hiệp sĩ của hoàng gia.

When the shepherdess entered the royal presence, she felt very shy at being surrounded by so many riches. The king received her kindly, telling her that if she desired to be his wife she would have to gaze into the magic mirror. If she had done anything which was not consistent with a good and virtuous character, the mirror would show as many stains on its surface as there might be blemishes in her past.

• desire to V: khao khát, mong muốn làm gì

Khi cô gái chăn cừu bước vào hoàng cung, cô cảm thấy rất ngại ngùng bởi xung quanh toàn những người giàu có. Nhà vua tiếp đón cô rất ân cần, ngài nói với cô rằng nếu cô muốn làm vợ của nhà vua thì cô cần nhìn vào chiếc gương thần. Nếu cô đã làm điều gì đó trái sai trái, chiếc gương sẽ cho thấy rất nhiều vết đốm trên mặt như những dâú vết về những tội lỗi của cô trong quá khứ.

“Sir,” replied the shepherdess, “I believe that making mistake is being human. Everyone makes mistakes and I am no different. But I have learn from my mistakes. I’ve made mistakes with my flock but I think they must forgive me because every day they let me take care of them and if they sense danger, they come to me for protection. I love my sheep and do my best for them. Truly I have no ambition to become queen, but I’m not afraid to look into that magic mirror.”

• do one’s best: cố gắng hết sức
• make mistake: mắc lỗi
• let sb to V: cho phép ai làm gì

Cô gái chăn cừu đáp: “Thưa nhà vua, thần tin rằng là con người ai cũng mắc lỗi. Mọi người đều mắc lỗi và thần cũng không ngoại lệ. Nhưng thần học được các bài học từ lỗi lầm của mình. Thần đã từng làm nhiều điều có lỗi với đàn cừu của thần và thần nghĩ chúng tha thứ cho thần bởi mỗi ngày chúng để thần chăm sóc chúng và nếu chúng cảm thấy nguy hiểm, chúng sẽ tới gần thần để được bảo vệ. Thần yêu đàn cừu của mình và thần làm những điều tốt nhất cho chúng. Thật ra thần không có tham vọng trở thành hoàng hậu, nhưng thần không sợ nhìn vào chiếc gương thần đó”.

Saying this, she walked up to the mirror and gazed into it, blushing slightly, perhaps at the sight of her own reflection.

Nói vậy, cô đi tới chiếc gương và soi vào nó, cô hơi thẹn thùng, có lẽ bởi cô nhìn thấy hình ảnh phản chiếu của chính mình.

The court ladies surrounded her. When they saw that the magic mirror showed no spots on its surface, they snatched it from her, passing the mirror from one to another. They exclaimed, “Look! There are no spots when any of us look into the mirror either.  This is not a magic mirror – a trick has been played on us!”

• from one to another: từ cái này đến cái khác

Những cô gái quý tộc xung quanh ở xung quanh khi nhìn thấy chiếc gương thần không cho thấy vết đốm nào trên mặt. Họ giật lấy chiếc gương soi và đưa cho người khác. Họ la lên, “Nhìn này! Cũng chả có đốm nào khi chúng ta nhìn vào chiếc gương. Đây không phải chiếc gương thần – chỉ là một trò đùa với chúng ta thôi!”

But the king said, “No ladies, it is not. But if you had been as confident about your characters as this shepherdess, who is now going to be my queen, you would not have refused to look into the mirror.  I know now that my bride is truly the best amongst you all.”

• refuse to V: từ chối làm gì

Nhưng nhà vua nói, “Không phải gương thần các quý cô. Nhưng nếu các cô tự tin về nhân cách của mình như cô gái chăn cừu, người mà bây giờ đã trở thành hoàng hậu của ta, thì các cô đã không từ chối soi vào chiếc gương. Giờ thì ta biết rằng cô dâu của ta thật sự là người tốt nhất”.

***

Vậy đó, chúng ta không nên dấu đi lỗi lầm của mình, chúng ta cần thừa nhận và học hỏi từ chúng. Một khi chúng ta có thể tha thứ cho bản thân thì ta cũng dễ dàng tha thứ cho người khác. Và chỉ khi đó chúng ta mới có trái tim thuần khiết.

Theo World Stories
Thiên Cầm (biên dịch)