Tam Tự Kinh là cuốn sách học vỡ lòng cho trẻ em và được sử dụng cho việc giáo dục tại gia. Học Tam Tự Kinh không chỉ rèn luyện sự hiểu biết về văn hóa truyền thống mà còn giúp trẻ ứng xử những tình huống mà có thể gặp sau này trong cuộc sống. Cuối mỗi bài học là trích đoạn phim gắn liền với những câu chuyện của nội dung bài học. Chuyên mục xin được giới thiệu với độc giả loạt bài học tiếng Anh qua tác phẩm giáo dục kinh điển này.
***
Bài 21: Nguồn gốc câu Bán bộ Luận Ngữ trị thiên hạ
Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau theo dõi câu chuyện ‘Nguồn gốc câu Bán bộ Luận Ngữ trị thiên hạ’, sau đó trả lời các câu hỏi trong phần thảo luận nhé.
Bước 1: Từ vựng cần nhớ
- cấp dưới: subordinate
- phò tá: assisted
- thống nhất đất nước: unifying the whole nation
- kế vị: succeeded the throne
- học thức nông cạn: shallow knowledge
- không thích hợp: inappropriate
- thật thà trả lời: replied honestly
- bình định thiên hạ: pacify the kingdom
- qua đời vì bệnh: died of illness
- sự tinh thâm: the profoundness
- tư tưởng Nho gia: Confucian thoughts.
Bước 2: Đọc hiểu nội dung giải nghĩa
There are three commentaries on The Spring and Autumn Annals, i.e., The Commentary of Gongyang, The Commentary of Zuo, and The Commentary of Guliang. Only after the books of Confucianism are thoroughly understood, should one start to read books from various schools of thought by summarizing key points and memorizing instances.
Tam truyện hay Xuân thu tam truyện là tên gọi chung của bộ sách giải thích cuốn Xuân Thu, gồm có 3 phần Công Dương truyện của tác giả Công Dương Cao thời Tam Quốc, Tả truyện của tác giả Tả Khâu Minh người nước Lỗ thời Xuân Thu và “Cốc Lương truyện” của tác giả Cốc Lương Xích thời Chiến quốc.Sau khi thông hiểu các sách của Nho gia như Tứ thư, Lục kinh, thì mới bắt đầu học tới sách của Bách gia chư tử, đồng thời chắt lọc những tinh hoa và trọng điểm trong các sách kinh điển của các gia, ghi nhớ các việc cụ thể trong đó.
Câu hỏi thảo luận
1. In order to understand how to get along with others and handle matters, ancient Chinese read what they understood they should read, such as books from Confucianism or thoughts of various schools. Nowadays, many people only read literature for pleasure, such as comics, magazines, or novels. What is wrong with reading only for pleasure? What is the advantage of having the required reading?
Người xưa đọc những sách cần phải đọc như các sách của Nho gia, của Bách gia chư tử, thì mới có thể hiểu được làm người cũng như đối nhân xử thế như thế nào. Ngày nay nhiều người chỉ đọc những sách mà họ thích đọc, như tranh châm biếm, tạp chí, tiểu thuyết, v.v. Người hiện đại đọc sách theo sở thích, sẽ dẫn đến vấn đề gì? Việc đọc những sách cần phải đọc của người xưa có lợi ích như thế nào?
2. What book or story impressed you the most? Please explain.
Cuốn sách nào để lại cho bạn ấn tượng sâu sắc nhất? Thử nghĩ xem: điểm nào của cuốn sách đó làm cảm động lòng người nhất? Tại sao?
Câu chuyện nguồn gốc Bán bộ Luận Ngữ trị thiên hạ
Zhao Pu was originally Zhao Kuangyin’s subordinate, who held the role of an officer. In 960 A.D., Zhao Kuangyin led the army north. When the army arrived at Chen Qiao, Zhao Pu devised a stratagem to start the Chen Qiao mutiny. After that, Zhao Kuangyin became Emperor and established the Song Dynasty. He was called Emperor Song Taizu. Zhao Pu assisted Emperor Song Taizu in unifying the whole nation, and Zhao Pu himself then became Prime Minister. After Emperor Song Taizu died, his younger brother Zhao Kuangyi succeeded the throne; he was called Emperor Song Taizong.
Triệu Phổ, ban đầu là quan cấp dưới của Triệu Khuông Dẫn. Năm 960, Triệu Khuông Dẫn đưa quân lên phía bắc, khi quân đến Trần Kiều, Triệu Phổ đã đưa ra kế sách giúp Triệu Khuông Dẫn phát động binh biến ở Trần Kiều. Triệu Khuông Dẫn làm hoàng đế, kiến lập triều Tống, sử gọi là Tống Thái Tổ. Sau đó, Triệu Phổ lại phò tá Tống Thái Tổ thống nhất đất nước, và ông được phong làm Tể tướng. Sau khi Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn qua đời, em trai của ông là Triệu Khuông Nghĩa lên kế vị, sử gọi là Tống Thái Tông.
In the period of Emperor Song Taizong’s rule, Zhao Pu was still Prime Minister. Some people told Song Taizong that Zhao Pu had the shallow knowledge and that he had only read The Analects of Confucius, and that reading only one book was inappropriate for someone who was a Prime Minister. Once, Song Taizong asked Zhao Pu, Some people have said that you have only read The Analects of Confucius, is that true?
Dưới thời Tống Thái Tông, Triệu Phổ vẫn làm Tể tướng. Có người tâu với Tống Thái Tông rằng Triệu Phổ học thức nông cạn, sách mà ông ta đọc chỉ có một bộ Luận Ngữ của Nho gia, mà lại để ông ta làm Tể tướng là không thích hợp. Có một lần, Tống Thái Tông hỏi Triệu Phổ: Có người nói khanh chỉ đọc có một bộ Luận Ngữ, có đúng vậy không?
Zhao Pu replied honestly, What I know is indeed not more than this book. In the past, I used half of the volume to assist Taizu to pacify the kingdom. Now, I also use half of the volume to help Your Majesty, and the result is that there is peace throughout the country.
Triệu Phổ thật thà trả lời: Những gì thần biết, quả thật không vượt khỏi cuốn Luận Ngữ. Năm xưa thần dùng nửa bộ Luận Ngữ để phò trợ Thái tổ bình định thiên hạ, giờ đây thần dùng nửa bộ Luận Ngữ để phò trợ bệ hạ, giúp thiên hạ thái bình.
Later, when Zhao Pu died of illness, his family opened his book box and indeed found only twenty chapters of The Analects of Confucius inside.
Về sau Triệu Phổ qua đời vì bệnh, người nhà mở hòm sách của ông ra, bên trong quả thật chỉ có cuốn Luận Ngữ.
Half volume of The Analects of Confucius, is a saying used in order to emphasize the profoundness of Confucian thoughts.
Bán bộ Luận Ngữ dùng để nhấn mạnh sự tinh thâm của tư tưởng Nho gia.
Phim hoạt hình:
Câu hỏi thảo luận:
1. There was no paper in the times of Confucius. What was The Book of Changes written on?
Thời Khổng Tử không có giấy, chữ trong cuốn Chu Dịch của ông được viết lên cái gì?
2. There was no paper in the times of Confucius. What was The Book of Changes written on?
Sợi dây làm bằng da trâu dùng để buộc các thẻ tre trên cuốn Chu Dịch mà Khổng Tử đọc tại sao nhiều lần bị đứt?
3. Why was Zhao Pu able to make such great contributions to the Song Dynasty? What did he have?
Triệu Phổ dựa vào cái gì mà có những cống hiến lớn cho triều Tống? Có phải là năng lực của ông hay không?
4. Based on the above story, what do you think is the purpose of studying? To cultivate ability, or disposition and thought?
Từ câu truyện trên, bạn cho rằng mục đích chính của việc đọc sách là để bồi dưỡng năng lực của bản thân, hay là để nâng cao tâm tính và tư tưởng của mình?
Theo Chánh Kiến