Giữa quần đảo Bắc Mariana ở phía Đông Nam của Nhật Bản là đảo núi lửa Anatahan. Được coi là hòn đảo không có người sinh sống, nhưng cách nay hơn nửa thế kỷ, đây lại là nơi diễn ra câu chuyện về một nhân vật được gọi là nữ vương trên đảo Anatahan – Higa Kazuko.

Đảo Anatahan

Kazuko vốn xuất thân từ tỉnh đảo Okinawa. Năm 1942, cô cùng với chồng là Shoichi và cấp trên của Shoichi tên là Kikuichiro chuyển tới Anatahan làm việc. Họ là ba người Nhật duy nhất sinh sống cùng với những người bản địa Chammaro trên đảo. Điều kiện ở Anatahan khá khắc nghiệt, bởi đây là nơi núi lửa vẫn đang hoạt động. Khắp nơi là những dốc và khe núi đá, cùng với đó là nhiều đầm lầy lớn, nơi sinh sống của muỗi, kiến lửa, bọ cạp và ong bắp cày. Hơn nữa, nguồn lương thực cũng vô cùng khan hiếm. Mặc dù họ có trồng thêm nhiều loại hoa quả như dứa, chuối, đu đủ, và mía, nhưng thức ăn chủ yếu vẫn là dừa.

Khi chiến tranh nổ ra, Mỹ ném bom xuống các vùng đảo lân cận nhưng lại không hề đụng đến Anatahan, bởi nơi đây không có quân Nhật đồn trú. Cuối năm 1943, không quân Mỹ bắt đầu nhắm mục tiêu vào Saipan, hòn đảo nằm ở phía Nam của Anatahan. Những chiếc B-29 vẫn bay lượn trên bầu trời Anatahan, và người ta vẫn có thể nghe thấy tiếng nổ kinh hoàng của cuộc chiến gần đó.

Tháng 6/1944, vì lo lắng cho sự sống còn của người thân ở Saipan nên Shoichi quyết định mạo hiểm tới khu vực đang diễn ra cuộc chiến ác liệt này. Đảo Saipan cách Anatahan khoảng 1 ngày đường, nhưng sau nhiều tháng ngày chờ đợi, Kazuko vẫn không thấy chồng mình quay trở lại. Cô dần tin rằng anh đã không còn sống để trở về…

Như vậy, trên đảo chỉ còn lại Kazuko và Kikuichiro, cùng với những người dân bản xứ.

Chân dung Higa Kazuko - người được mệnh danh là 'nữ vương trên đảo Anatahan' (Ảnh: Wikipedia)
Chân dung Higa Kazuko – người được mệnh danh là ‘nữ vương trên đảo Anatahan’ (Ảnh: Wikipedia)

Bị cô lập và lãng quên

Âm thanh của các cuộc không kích đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống của người dân Anatahan. Thế nhưng đến một ngày vào giữa tháng 6/1944, tiếng bom nổ và súng đạn trở nên gần và rõ ràng hơn, khiến những người Chammaro hoảng sợ. Họ bỏ lại nông cụ để chạy trốn vào rừng. Là hai người duy nhất còn lại trong làng, Kazuko và Kikuichiro có thể quan sát thấy những chiếc tàu Nhật bị bom đánh chìm, rất nhiều thuyền viên may mắn đã bơi vào bờ đảo.

Cho đến khi quân Nhật đầu hàng, nhiều người bản địa đã sơ tán khỏi Anatahan, trên đảo chỉ còn lại Kazuko cùng với 32 người đàn ông Nhật, bao gồm các binh sĩ, thủy thủ, và Kikuichiro.

Đến lúc này bi kịch mới thật sự bắt đầu. Một “nữ vương” giữa 32 người đàn ông trên cùng một hòn đảo – hoàn toàn cô lập với phần còn lại của thế giới.

"Cage on the sea" (2014) và "The Lost Men of Anatahan" (1969) là hai trong số các tác phẩm kể về bi kịch đảo Anatahan (Ảnh: Amazon & Pinterest)
“Cage on the sea” (2014) và “The Lost Men of Anatahan” (1969) là hai trong số các tác phẩm kể về bi kịch của những người đàn ông và nữ vương trên đảo Anatahan (Ảnh: Amazon & Pinterest)

Nữ vương trên đảo Anatahan

Nếu bạn đã từng nghe kể về Robinson Crusoes trên hoang đảo, hẳn bạn cũng có thể hình dung cuộc sống ở Anatahan. Họ phải ăn bất kể thứ gì để duy trì sự sống – dừa, khoai sọ, mía dại, cá, và cả thằn lằn. Những người thích rượu còn chế ra một thứ nước uống gọi là “tuba”, tức là rượu dừa. Họ sống trong các túp lều làm từ lá cọ và dệt thảm bằng lá cây dứa dại. Khi phát hiện thấy xác máy bay B-29, họ sử dụng các mảnh kim loại để làm dao, chậu, và mái lợp lều. Những chiếc bình oxy được tận dụng để chứa nước uống, và quần áo làm từ vải dù. Họ cũng có cần câu cá với dây câu lấy từ dây dù và lưỡi câu lấy từ lò xo súng máy. Một vài người còn tìm thấy súng và đạn trong máy bay.

Nhưng không phải cuộc sống khắc nghiệt, mà chính ý muốn chiếm hữu mới là điều đáng sợ nhất. Là người phụ nữ duy nhất trên đảo, Kazuko trở thành mục tiêu của 32 người còn lại. Thậm chí, giữa họ đã xảy ra các cuộc xung đột và bạo lực để tranh giành quyền được “sở hữu” Kazuko; không ít người lộ rõ các vết sẹo trên cơ thể, và một số đã thiệt mạng hay mất tích một cách bí ẩn sau những cuộc xung đột này.

Khi mâu thuẫn không thể giải quyết, những người đàn ông còn lại quyết định chấm dứt mọi căn nguyên của xung đột – đó là Kazuko.

Kazuko may mắn được tiết lộ về án tử hình bí mật. Vì vậy, cô tìm cách ẩn nấp trong rừng sâu. Nhiều ngày sau đó, Kazuko nhìn thấy bóng dáng một con thuyền ngoài khơi. Cô trèo lên cây cao, và sử dụng một mảnh vải để ra hiệu kêu cứu. Đó là một ngày vào tháng 6/1950, tàu Miss Susie của Mỹ đi qua Anatahan và đã đưa Kazuko an toàn trở về.

'Nữ vương trên đảo Anatahan' Kazuko cùng với đội cứu hộ khi cô được đưa ra khỏi Anatahan
‘Nữ vương trên đảo Anatahan’ Kazuko cùng với đội cứu hộ khi cô được đưa ra khỏi Anatahan (Ảnh: libweb.hawaii.edu)

Nhờ có Kazuko, chính quyền Mỹ mới biết đến sự tồn tại của 33 người dân Nhật trên hòn đảo Anatahan. Tuy nhiên, những người Nhật bị cô lập không tin rằng chiến tranh đã kết thúc, họ cho rằng lời kêu gọi rời khỏi đảo chỉ là “chiêu trò” của quân đội Mỹ. Phải đến ngày 26/6/1951, khi máy bay thả xuống những lá thư viết tay từ chính gia đình và người thân, kèm theo lá thư kêu gọi từ chính quyền Nhật Bản, thì “những người Nhật ngoan cố” mới chấp nhận đầu hàng. Đây cũng là những người cuối cùng trên đảo Anatahan được hồi hương 6 năm sau khi chiến tranh kết thúc.

Chân dung những người đàn ông trên đảo Anatahan khi quyết định đầu hàng - Hình ảnh minh họa từ bộ phim "The saga of Anatahan"
Chân dung những người đàn ông trên đảo Anatahan khi quyết định đầu hàng – Hình ảnh minh họa từ bộ phim “The saga of Anatahan” của đạo diễn Josef von Sternberg

Câu chuyện về ‘nữ vương trên đảo Anatahan’ Kazuko trở thành điểm nóng tại Nhật Bản suốt một thời gian dài. Cho đến nay, người ta vẫn nhắc lại bi kịch Anatahan như một nỗi buồn của chiến tranh, một bài học về cuộc sống, khi có những người ra đi không phải vì khói lửa đạn bom mà lại là vì ích kỷ và dục vọng của cá nhân mình. Giá như mỗi người đều biết sống vì nhau, tôn trọng và tương trợ trong khó khăn hoạn nạn, thì có lẽ Anatahan đã là chốn yên bình cho những con người lưu vong trong cuộc chiến.

Hồng Liên

Xem thêm:

Từ Khóa: