Đại Kỷ NguyênTin tức thời sự quốc tế cập nhật 24/7, văn hoá truyền thống
Chúng ta vẫn thường nghĩ những gì liên quan đến “lợn” là tham lam, và xấu xa. Tuy nhiên, trong văn hóa truyền thống Phương Đông, lợn mang một ý nghĩa tích cực. Bảo tàng Metropolitan, Hoa Kỳ, tổ chức triển lãm ‘Kỷ niệm Năm con lợn’, để người xem hiểu rõ hơn về con giáp này trong cung hoàng đạo Trung Hoa.
Mười hai con giáp
Âm lịch truyền thống của Á Đông lặp lại cứ sau mỗi 12 năm; mỗi năm tương ứng với một con giáp như trong cung hoàng đạo Trung Hoa. Tương tự như cách mỗi dấu hiệu hoàng đạo hàng tháng của phương Tây tương ứng với một chòm sao, mỗi trong 12 con giáp cũng có những đặc điểm tính cách cụ thể độc đáo riêng cho mỗi năm mà nó đại biểu.
Tùy thuộc vào năm sinh của bạn rơi vào con giáp nào, bạn sẽ chia sẻ những đặc điểm tính cách của con giáp đó, trong số 12 con giáp, bao gồm chuột, trâu, hổ, thỏ, rồng, rắn, ngựa, dê, khỉ, gà trống, chó và lợn.
Triển lãm của Bảo tàng Metropolitan (“The Met”) năm nay trưng bày một bộ tượng 12 con giáp bằng ngọc bích rất tinh xảo từ thế kỷ 18, cũng được gọi là 12 con giáp thuộc cung hoàng đạo Trung Hoa. Các tượng động vật được chạm khắc này mang cả đường nét và dáng dấp của động vật và con người, thể hiện rằng, trên thực tế con người cũng có những đặc điểm tính cách giống với các loài động vật này.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại trên trang web của “The Met”, người phụ trách lĩnh vực nghệ thuật Trung Hoa, Jason Sun, cho biết: “Nghệ sĩ làm ra những con giáp đó chắc chắn đã làm việc rất cần cù để thể hiện 12 con vật ở 12 tư thế khác nhau và để cho chúng cầm 12 thứ đồ vật khác nhau trên tay – chẳng hạn như quạt, phất trần, gậy…”
Tượng mỗi con giáp trong bộ này chỉ cao khoảng 5,7cm, làm cho tính chất vật lý độc đáo của chúng trở nên đặc biệt ấn tượng, bởi vì ngọc bích là một loại đá rất cứng nên rất khó chạm khắc tỉ mỉ như thế này. Được làm từ ngọc bích màu xanh nhạt hoàn hảo, bộ chạm khắc này chắc chắn được trân trọng đặc biệt, vì trên thế giới hiện chỉ có hai bộ khác giống hệt với bộ này, nằm trong bộ sưu tập hoàng gia tại Bảo tàng Cố cung Bắc Kinh.
“Khi bạn nhìn chúng, chúng như đang thực sự nói chuyện với bạn”, anh Sun nói trong cuộc phỏng vấn qua điện thoại, chỉ ra những đặc điểm sống động như thật của tượng những con giáp này.
Một chú lợn có nguyên tắc sống
Ở phương Tây, không có ý nghĩa tích cực nào khi một người được liên hệ với loài lợn. Tuy nhiên, ở phương Đông, nếu bạn sinh ra vào năm con lợn, kể gần đây sẽ bao gồm các năm 1947, 1959, 1971, 1983, 1995, 2007 và 2019, bạn sẽ được coi là có nhiều phẩm chất tích cực và thậm chí là đáng yêu.
Con lợn là biểu tượng của sự thịnh vượng và giàu có, xuất phát từ tầm quan trọng của loài động vật này trong một xã hội nông nghiệp. Một người sinh năm con lợn cũng là một niềm vui cho những người xung quanh; vì họ thường thân thiện, hào phóng và chăm chỉ.
Trong triển lãm này, có một bức tượng nhỏ hình chú lợn từ thời nhà Thanh thể hiện hoàn hảo sức lôi cuốn và tinh thần vui vẻ của con vật. Con lợn được làm bằng sứ với chiều cao hơn 15cm này, giống như 12 con giáp nói trên, đã được nhân cách hóa và đứng thẳng trên đôi chân, giống như một con người, đồng thời chắc chắn thể hiện ra những đặc điểm hài hòa bẩm sinh của loài lợn.
Bộ quần áo tráng men màu ngọc lam và màu cà tím của chú lợn này mang lại cho bức tượng một sự tươi sáng, cũng được thể hiện qua hình dạng thể chất của chú ta; trông chú giống như đang phát biểu trước một đám đông lớn, hoặc là tâm điểm của một bữa tiệc. Khóe miệng chú cong lên trong một nụ cười tươi và động tác của những ngón tay như đang sắp sửa kể một câu chuyện vui nhộn. Thậm chí có thể tưởng tượng ra rằng, có một đám khán giả xung quanh đang lắng nghe như nuốt từng lời của chú ta, và sẵn sàng bùng nổ.
Điều thú vị là, trong khi một con lợn trong văn hóa phương Tây biểu thị sự ham muốn vật chất vô độ, con lợn trong cung hoàng đạo Trung Hoa tự cho phép mình tận hưởng cuộc sống, nhưng chúng cũng có nguyên tắc sống nhất định và không phải là những kẻ chỉ biết tiêu xài hoang phí. Một con lợn được nhân cách hóa cũng sẽ tuân theo lời dạy đầy trí tuệ của Khổng Tử – “Lộc bất tận hưởng”.
Hình tượng lợn được dùng làm bùa
Hình tượng lợn được miêu tả trên đồ gốm có niên đại từ rất xa xưa – khoảng 5.000 năm trước Công nguyên – minh họa cho tầm quan trọng của loài động vật này đối với xã hội loài người. Lợn không chỉ là loài động vật đầu tiên được thuần hóa làm vật nuôi, mà các ngôi nhà thời đó còn thường có hai tầng: tầng trên dành cho con người; tầng dưới dành cho lợn. Sau này, dù chuồng lợn được tách ra khỏi nơi con người sinh sống, nhưng mối liên hệ tinh thần vẫn như cũ – “nơi nào có lợn, nơi đó có nhà”.
Vào thời nhà Hán (từ năm 206 trước Công nguyên tới năm 220), đã có thông lệ chôn cất người quá cố kèm theo tượng lợn nhỏ bằng ngọc và mô hình chuồng lợn nhỏ để người chết có được vận may ở thế giới bên kia.
Triển lãm của “The Met” cũng trưng bày một số bùa may mắn hình lợn, được tìm thấy bên trong các ngôi mộ cổ. Tượng bùa có tên: “Lợn nằm” có từ thế kỷ thứ 6, năm nay được trưng bày đặc biệt đúng lúc, vì vật liệu của nó là đất nung (Năm 2019 cũng là năm của lợn đất).
Giống như tất cả 12 con giáp trong cung hoàng đạo Trung Hoa, lợn cũng chia thành năm loại, mỗi loại chỉ được lặp lại sau mỗi 60 năm; được đặt tên tương ứng theo 5 yếu tố: kim loại, gỗ, nước, lửa và đất (tương ứng với Ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ). Trong đó lợn đất được coi là đặc biệt sạch sẽ và có tính tổ chức; một lần nữa lại trái ngược với ý nghĩa mang tính mỉa mai trong văn hóa phương Tây – khi nhắc tới các từ có liên quan tới lợn thường gắn liền với sự lộn xộn, bẩn thỉu.
“Có uy quyền” cũng là một đặc trưng của lợn đất. Trong khi đó một bức tượng khác cũng được gọi là “Lợn nằm”, nhưng được làm từ khoáng chất dolomite lại không hoàn toàn đại diện cho tính chất “có uy quyền”; tác phẩm này đơn giản về mặt thẩm mỹ và thể hiện một phẩm chất gần với sự cao quý. Chú lợn này có vẻ thoải mái, dường như chú ta chỉ cần nghỉ ngơi chốc lát trước khi quay trở lại làm việc.
Nhìn vào con giáp lợn với nhiều đặc điểm tính cách dường như đối nghịch, ý nghĩa mà khán giả có thể thu lượm được từ triển lãm nghệ thuật này là sự thịnh vượng suốt đời, mà con giáp lợn chính là đại biểu, nhưng vẫn đòi hỏi có một quan điểm sống cân bằng giữa làm việc chăm chỉ và nghỉ ngơi; giữa phó xuất và hưởng thụ.
Triển lãm “Kỷ niệm Năm con lợn” hiện đang diễn ra cho đến ngày 28 tháng 7 năm 2019, tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, Hoa Kỳ.
Theo J.H. WHITE (theepochtimes.com)
Hòa Bình biên dịch
Clip ý nghĩa:
