ĐÊM TRẮNG
Tuổi 19, ai cũng mang trong mình một Cánh buồm đỏ thắm. Ai cũng mơ đến khoảnh khắc trong đêm trắng mung lung đợi chờ và huyền ảo hy vọng, sẽ dần hiện ra Cánh buồm đỏ thắm từ phía chân trời, và trong giấc mơ có bóng chàng Thuyền trưởng quỳ xuống khu rừng, dịu dàng lồng vào ngón tay mình chiếc nhẫn cưới
Chỉ còn đêm nay nữa thôi, ngày mai đã không còn Đêm trắng. Đêm đã bắt đầu nhường cho ngày một phút. Chỉ một phút thôi,..nhưng sẽ qua đi cái bối rối của mặt trời khi bước đến đường chân trời: bước sang bên kia hay là ở lại? Sẽ là một bình minh rực rỡ, khi vượt qua cái giới hạn mỏng manh. Hay sẽ ở lại trong cái nhạt nhòa, cái mung lung, cái bơ vơ của thứ ánh sáng huyền ảo.
Không đủ sức để bước qua một giới hạn, mặt trời mạnh mẽ và bạo liệt, mặt trời đốt sáng và thiêu cháy… giờ đây đầy ưu tư và băn khoăn, đầy hồ nghi và yếu đuối ngoảnh nhìn lại phía đã đi qua và mắc lại trong lưới nhân tình vô hình huyền ảo. Thiên nhiên vì thế mà có Đêm trắng ban tặng con người.
Mình đến với Đêm trắng lần đầu trong đời là khi 19 tuổi. Thành phố ấy gắn với bao hồi ức về Đêm trắng. Một dòng sông không ngủ, quẫy mình trong ánh trăng. Những ánh đèn từ những cột đèn đường run run góp sáng. Những cây bạch dương đứng trang nghiêm như những ngọn nến, góp thêm vào thứ trắng sáng như sáp. Và ánh sáng trong veo, ngây thơ, tin cậy, đầy hy vọng trong đôi mắt 19 tuổi của cô bé Nachenka, giữa một đoạn cầu gấp khúc trên sông Nê-va.
Nàng đã có “Năm Đêm trắng” để đi qua mọi buồn vui thiếu nữ, tin yêu và hoài nghi, ngọt ngào và cay đắng, hy vọng và khổ đau…Nàng như mặt trời trong đêm trắng, gắng gỏi vượt qua đường chân trời mỏng manh, mà không thể, loay hoay và phân vân trong cảnh tranh tối tranh sáng của đời mình.
Cuối cùng, nàng đã đi về phía bình minh, mang theo những lưu luyến suốt đời khôn nguôi về đêm trắng đã đi qua cùng nàng trong năm đêm huyền diệu ấy. Người đàn ông của Năm đêm trắng ấy đã ở lại phía bên này đường chân trời, suốt đời…
Tuổi 19, ai cũng mang trong mình một Cánh buồm đỏ thắm. Ai cũng mơ đến khoảnh khắc trong đêm trắng mung lung đợi chờ và huyền ảo hy vọng, sẽ dần hiện ra Cánh buồm đỏ thắm từ phía chân trời, và trong giấc mơ có bóng chàng Thuyền trưởng quỳ xuống khu rừng, dịu dàng lồng vào ngón tay mình chiếc nhẫn cưới.
Mình đã đi qua Đêm trắng của tuổi 19 với trọn vẹn những khao khát yêu thương và ngập hồn chờ mong, hy vọng. Đêm trắng của tuổi 19 là sự giao hòa hạnh phúc và viên mãn của ánh sáng trời và mặt đất. Đón nhận nhau, phản chiếu nhau, khúc xạ nhau, cùng làm nên một thứ ánh sáng lung linh….
Mười bảy năm sau…
Đêm trắng trôi cùng mình trên con tàu biển, chạy qua vịnh Bothnia, nối Phần Lan và Thụy Điển. Giữa biển mênh mông, đêm trắng càng trở nên vô biên. Chỉ có màu trời và màu biển hòa vào nhau, tưởng chừng bao bọc trọn vẹn thế giới này. Con tàu lớn 9 tầng, như một tòa lâu đài nổi rực rỡ nguy nga. Mình đã bỏ lại mọi ồn ào, náo nhiệt của đêm dạ hội, bỏ lại rượu và hoa, sòng bạc hừng hực, nhạc và những bước nhảy….để ra ngồi lặng lẽ trước mũi tàu. Bước xuống thật thấp, thật sát mặt nước, thật yên bình, thật khuất nẻo…mình “dọn mình” đón Đêm trắng.
Đêm trắng dắt tay mình lướt qua bao nhiêu hòn đảo lớn nhỏ trên biển. Có những hòn đảo phủ dày cây lá, có cả những đảo trọc, ở đó thân cây chết khô từ bao lâu không rõ, chỉ thấy những hình hài gầy guộc, trắng lạnh quằn quại hướng lên trời. Chỗ mình ngồi là lễ hội của nước. Nước reo vui trước mũi tàu. Nước rẽ thành những dải trắng bạc lâp lánh.
Nước tự phát sáng. Nước tỏa ánh sáng lên trời. Đó là Đêm trắng mà mình phát hiện ra rằng, ánh sáng không phải từ trời, mà từ nước. Ánh sáng của nước mang đầy sự sống, ngập tràn vui tươi và ăm ắp yêu thương. Tự nhiên thấy ánh sáng từ trời sao mung lung, khó hiểu và buồn tẻ. Màu của “Đêm trắng nước” có âm vang….Màu của sự tự tỏa sáng, không phụ thuộc, không cần ban lơn.
Mười bảy năm sau nữa…
Đêm trắng Bắc Âu. Tỏa xuống và bao bọc mình là thứ ánh sáng điềm tĩnh, an nhiên. Không nao nức, rạo rực, phấn khích về những điều muốn biết như tuổi 19 trên thành Saint Petersbourg ấy, cũng không xao xuyến về một điều mới mẻ tự mình chiêm nghiệm như cái đêm trên tàu giữa biển khơi….Đêm trắng đi qua bình thản, với hạnh phúc thấm đã đủ trong mình. Chào đón mà không khắc khoải chờ đợi. Đón nhận mà không mong cầu. Chỉ là một cuộc giao hòa, tự nguyện tan chảy, đủ thân thương và tin cậy. Thấy lòng bình yên với cánh buồm nâu, bình dị, mộc mạc, không hứa hẹn nhiều điều.
Mỗi đêm trắng của mình là một phần đời mình, mình nâng niu và trân trọng, nó vĩnh viễn tồn tại với từng sắc màu riêng của nó. Không giống như người đàn ông của “Năm đêm trắng” trong câu chuyện của Doxtoievskii ngày nào, Đêm trắng của mình sẽ không bao giờ là con số không tròn trịa như cái lắc đầu thất vọng của người đàn ông của “Năm Đêm trắng” ấy.
Bùi Thanh Huyền
Đôi lời về tác giả: Nhà văn, nhà thơ Bùi Thanh Huyền sinh năm 1964, quê Thái Bình. Chị từng là sinh viên khoa Luật, Trường Đại học Tổng hợp Kisinhov – nước Cộng hòa Moldavia (Moldova). Tham gia sáng tác từ tuổi thiếu nhi, chị nhận được nhiều giải thưởng trong các cuộc thi thơ như “Trẻ em nói với trẻ em” do UNICEF tổ chức, giải nhất thơ người Việt toàn Liên Bang Xô Viết 1987. Chị có thơ in trong tuyển tập thơ “Nối Hai đầu thế kỷ’’, Tạp chí văn nghệ “Búp trên cành’’ và các báo lớn trong ngoài nước. Các bài văn thơ của chị cũng đã được phổ nhạc bởi các nhạc sĩ trong và ngoài nước. Văn thơ chị bay bổng, nồng nàn, khắc khoải, luôn đau đáu một niềm yêu thương mãnh liệt với cuộc sống.