Theo Đông y, thì là có mùi thơm hăng hắc, hơi đắng có vị cay, tính ấm, không độc giúp bổ thận, mạnh tỳ, chữa đau bụng, đau răng, mất ngủ, tăng tiết sữa cho sản phụ…
Thì là thuộc họ hoa tán, vốn là một loại thảo mộc thơm có nguồn gốc từ các nước giáp bờ biển Địa Trung Hải. Đây là một trong những loại cây gia vị phổ biến nhất ở Việt Nam, là nguyên liệu không thể thiếu khi chế biến một số món canh, chả cá…
Ngoài ra, lá, quả và hạt thì là còn được dùng để làm thuốc chữa bệnh.
Lợi sữa cho sản phụ
Một trong những tác dụng tuyệt vời mà thì là mang lại là tăng tiết sữa cho sản phụ và phụ nữ đang cho con bú. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành khảo sát và chỉ ra, những phụ nữ đang cho con bú đạt hiệu quả như mong đợi trong việc tăng tiết sữa khi ăn thì là.
Thì là có chứa thành phần giống như estrogen sẽ kích thích việc tiết sữa ở dê và được các nhà nghiên cứu tin rằng, cũng có tác dụng tương tự đối với phụ nữ.
Cách làm: Nấu canh hoặc hãm hạt thì là với nước sôi để uống thay nước lọc hàng ngày.
Dầu thì là làm giảm hội chứng quấy khóc ở trẻ sơ sinh
Hội chứng quấy khóc là tình trạng mà các trẻ mới sinh khóc không nguôi kéo dài trong vài giờ liền. Nguyên nhân của hội chứng này hiện nay vẫn chưa được làm rõ, nhưng hội chứng này có thể khiến cha mẹ và người trông trẻ cảm thấy vô cùng áp lực.
Một nghiên cứu tiến hành tại Nga chỉ ra rằng, dầu làm từ hạt của cây thì là có thể làm giảm cường độ khóc của trẻ, được đo lường bằng thời gian khóc giảm tới ¼.
Ngoài ra, một nghiên cứu ở Ý, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra, súc miệng bằng dầu làm từ hạt thì là có thể làm long đờm trong phổi và giảm ho hoặc đau họng.
Giảm đau bụng kinh
Một nghiên cứu mới đây tiến hành tại Iran chỉ ra rằng, tinh chất cây thì là phối hợp với vitamin E có thể làm giảm đáng để tình trạng đau bụng kinh. Tinh chất cây thì là thậm chí còn hiệu quả hơn việc dùng thuốc giảm đau ở các đối tượng nghiên cứu.
Làm lành vết thương và vết côn trùng đốt
Trong y học cổ truyền, cây thì là là một loại cây truyền thống được sử dụng để làm lành vết thương hoặc các vết cắn có độc, cũng như để loại bỏ chất độc. Đó là bởi vì tinh dầu thì là được tin là có một số thành phần có thể kích thích liền da và thậm chí có thể làm liền các vết thương sâu bên trong.
Điều trị bệnh tả
Các nghiên cứu khoa học gần đây chỉ ra rằng, các loại gia vị thông thường, bao gồm cả thì là và ớt đỏ có tác dụng chống lại bệnh tật và làm chậm quá trình phát triển của một số loại vi khuẩn nhất định có liên quan đến bệnh tả.
Một số bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ thì là:
Chữa rối loạn tiêu hóa: Ăn lá thì là nấu chín mỗi ngày giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón. Với trẻ em, 1 – 2 muỗng nước sắc lá thì là trộn vào thức ăn sẽ ngừa được chứng rối loạn tiêu hóa và giúp trẻ ngủ ngon giấc. Tinh dầu thì là trích từ sự chưng cất hạt, được dùng trong trường hợp đầy bụng, nấc cụt, ợ chua thừa axit trong dạ dày và chứng tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa.
Chữa tiêu chảy và kiết lỵ: Chất dầu trong hạt thì là rất hữu hiệu để chữa chứng no hơi, đầy bụng. Lấy hạt thì là chiên trong một lượng tối thiểu bơ cùng với một lượng hạt của cây cỏ cari (fenugreek), hỗn hợp này được xem như một loại thuốc đặc hiệu chữa bệnh tiêu chảy và lỵ trực trùng cấp tính.
Để đạt hiệu quả tối đa, có thể nướng hạt cho vàng rồi nghiền thành bột trộn chung với sữa đặc hoặc kem sữa, dùng 2-3 lần trong ngày.
Giúp hơi thở thơm tho: Hạt thì là có đặc tính làm phân hóa hơi trong dạ dày, nhai 5-7 hạt thì là mỗi ngày sẽ giúp hơi thở thơm tho.
Chứng mất ngủ: Ăn canh rau thì là vào bữa tối hoặc hầm nước hạt thì là uống thay nước trước giờ ngủ, đêm sẽ ngủ ngon giấc.
Chữa bệnh đường hô hấp: Khi cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống phổi, dùng khoảng 60g hạt thì là chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia 3 lần uống trong ngày.
Chữa mụn nhọt sưng tấy: Giã nát lá thì là tươi thành khối nhão rồi đắp lên mụn nhọt đã chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung một ít bột nghệ rồi đắp lên các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành rất nhanh.
Lá thì là đun trong dầu vừng được điều chế thành một dạng thuốc dầu để bôi làm giảm đau trong trường hợp đau và sưng ở các khớp.
Phương Nam