Bệnh cúm thường có biểu hiện nhẹ nên nhiều người có tâm lý chủ quan, tự chữa tại nhà. Tuy nhiên, nếu điều trị không đúng hoặc điều trị quá muộn có thể gây những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, thậm chí tử vong.

Cúm là một loại bệnh viêm đường hô hấp, bao gồm đường hô hấp trên (mũi, họng) và đường hô hấp dưới (khí phế quản, phổi) do một loại virus tên là Influenza gây ra.

Bệnh thường xuất hiện nhiều ở các thời điểm giao mùa hoặc khi thay đổi thời tiết với các triệu chứng dễ nhận biết như sốt cao, đau mỏi toàn thân, đau đầu, ngạt mũi, viêm long đường hô hấp trên (chảy nước mũi, nước mắt, ngạt mũi, hắt hơi, ho nhiều, đau họng…).

Những biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm
Ảnh minh họa

Bệnh cúm dễ lây truyền trong cộng đồng do hít phải hoặc tiếp xúc với dịch tiết đường hô hấp, đờm rãi có chứa virus từ người bệnh bay ra ngoài không khí khi ho khạc với thời gian ủ bệnh (từ khi nhiễm virus cho đến khi các triệu chứng xuất hiện) khoảng 48 giờ.

Theo Vnexpress, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Anh Tuấn, Phó chủ tịch Hội Hô hấp Tp.HCM, Trưởng khoa hô hấp Bệnh viện Nhi đồng 1 phân tích, khoảng 10% dân số thế giới (500-800 triệu người) mắc cúm mỗi năm. Trong suốt mùa cúm, có đến 40% trẻ nhỏ và 30% học sinh nhiễm bệnh.

Đa số các ca nhiễm cúm ở thể nhẹ, tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số trường hợp bị cúm không được điều trị đúng cách hoặc quá muộn dẫn đến biến chứng gây nguy hiểm cho tính mạng.

Các biến chứng của bệnh cúm

Biến chứng đầu tiên hay gặp do cúm đó là biến chứng ở phổi, đặc biệt bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).

Viêm phổi nặng do cúm chiếm khoảng 18% trong tổng số các biến chứng ở phổi và thường gặp ở những người trung niên có bệnh tim trước đó. Đây là một biến chứng với các biểu hiện suy hô hấp và tổn thương nặng nề ở phổi trên phim chụp XQ hoặc chụp cắt lớp vi tính ngực.

Tỷ lệ tử vong ở thể này có thể lên tới 80% cho dù đã được điều trị tích cực. Viêm phổi do bội nhiễm các vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu, H. Influenzae, vi khuẩn gram âm… xuất hiện sau 4-14 ngày nhiễm cúm.

Những biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm
Những biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm

Bệnh nhân tiếp tục sốt cao, đau ngực, ho khạc đờm vàng, biểu hiện nhiễm khuẩn rõ, chụp XQ, chụp cắt lớp ngực thấy có tổn thương phổi khối. Bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đang ổn định có thể bị bùng phát đợt cấp sau nhiễm cúm.

Các triệu chứng chủ yếu là suy hô hấp tăng dần, không đáp ứng với liệu pháp oxy và các biện pháp điều trị hỗ trợ khác khiến bệnh nhân phải nhập viện.

Trẻ em hay bị viêm xoang, viêm tai giữa do nhiễm khuẩn thứ phát khi bị cúm hơn so với người lớn. Sau 4-6 ngày khởi phát các triệu chứng cúm, trẻ kêu đau tai, chảy dịch, chảy mủ tai; ho khạc đờm, dịch mũi màu vàng, hôi; đau vùng xoang và ngạt mũi kéo dài.

Các biến chứng về thần kinh do cúm cũng đã được mô tả trong y văn như viêm não, viêm màng não, viêm tủy cắt ngang và hội chứng Guillain – Barré.

Nguyên nhân của tổn thương thần kinh hiện được cho là trực tiếp do virut cúm và một phần do phức hợp kháng nguyên kháng thể. Tổn thương thần kinh trong cúm được xác định bằng triệu chứng lâm sàng, chọc dịch não tủy và chụp cắt lớp vi tính sọ não, chụp cộng hưởng từ cột sống.

Ngoài ra, bệnh cúm có thể gây viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, làm suy tim nặng thêm…

Phòng ngừa bệnh cúm

Trước tình hình dịch cúm trên thế giới và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, mới đây Bộ Y tế đã có công văn khẩn gửi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh cúm, theo Lao Động Thủ Đô.

– Để chủ động phòng bệnh cúm, không để lan rộng kéo dài, quá tải bệnh viện cũng như tình trạng lây chéo trong bệnh viện, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố khẩn trương đẩy mạnh việc tuyên truyền các biện pháp phòng bệnh cúm, phát hiện sớm, cách ly, điều trị tại nhà, đến cơ sở y tế khi có diễn biến nặng.

– Người dân cần hạn chế đến chỗ đông người khi có dịch để phòng lây lan, khi phải tiếp xúc với người bệnh cần đeo khẩu trang, tăng cường vệ sinh cá nhân, che miệng khi ho, nâng cao thể trạng để phòng bệnh. Đặc biệt chủ động tiêm vắc-xin phòng bệnh cúm.

– Bộ Y tế cũng yêu cầu các cơ sở điều trị tổ chức tốt công tác phân luồng khám bệnh; thu dung cách ly, cấp cứu, thiết lập khu vực riêng để điều trị cho người bệnh cúm. Mọi người thực hiện nghiêm túc việc kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện, không để lây chéo trong bệnh viện.

– Sở Y tế các tỉnh cần phối hợp với cơ quan thú y và các đơn vị liên quan giám sát chặt chẽ các ổ dịch cúm trên gia cầm, xử lý triệt để khi phát hiện ổ dịch, không để lây lan sang người và kiểm soát chặt chẽ việc buôn bán, vận chuyển gia cầm ốm, chết nhập lậu qua biên giới để phòng tránh bệnh cúm gia cầm.

– Các cơ sở y tế phải chuẩn bị đầy đủ, hỗ trợ kịp thời vật tư, trang thiết bị, thuốc, hóa chất để sẵn sàng thu dung điều trị và triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh.

– Các biện pháp dự phòng bao gồm giữ sức khỏe, ăn mặc ấm khi trời chuyển lạnh.

– Rửa sạch tay bằng xà phòng và các dụng cụ sau khi tiếp xúc với người bị cúm.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mới đây đã có công điện khẩn yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tăng cường biện pháp phòng, chống cúm gia cầm, theo Vnexpress.

Theo Bộ Nông nghiệp, trước và sau Tết Nguyên đán, điều kiện thời tiết giá lạnh, các hoạt động vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ gia cầm tăng cao. Do vậy nguy cơ xuất hiện các ổ dịch cúm gia cầm và khả năng virus cúm A/H7N9 cũng như các chủng virus cúm độc lực cao khác xâm nhiễm vào trong nước là rất cao, nhất là đối với các tỉnh biên giới phía Bắc.

Nhằm hạn chế các ổ dịch cúm gia cầm phát sinh, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị lãnh đạo địa phương tập trung chỉ đạo triển khai các biện pháp tổng hợp phòng, chống dịch cúm gia cầm; ngăn ngừa virus cúm A/H7N9 xâm nhiễm vào trong nước.

Bộ Nông nghiệp cũng nghiêm cấm việc vận chuyển, buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia cầm không rõ nguồn gốc, gia cầm nhập lậu qua biên giới, kể cả hình thức cho tặng gia cầm tại khu vực biên giới.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo, ngày 12/1, Trung Quốc tiếp tục ghi nhận một trường hợp người bị nhiễm vi rút cúm A/H7N9 tại Tân Cương, nâng tổng số người bị nhiễm virus cúm A/H7N9 lên 1.624 người, trong đó có 621 ca tử vong.

Phương Nam