Đau ngực, ho khan, khó thở khi nằm… là những triệu chứng tràn dịch màng phổi thường gặp. Tràn dịch màng phổi nếu không được xử trí kịp thời sẽ gây biến chứng nguy hiểm dẫn tới tử vong.

Ho khan, đau ngực, khó thở: Dấu hiệu sớm cảnh báo tràn dịch màng phổi
Ảnh minh họa.

Tràn dịch màng phổi là gì?

Tràn dịch màng phổi hay hội chứng tràn dịch màng phổi là tình trạng tích tụ dịch (có thể là máu, dịch hoặc khí) trong khoang trống giữa phổi và thành ngực vượt quá mức cho phép ở khoang màng phổi, từ đó gây nên những biến đổi trên lâm sàng.

Có hai loại tràn dịch khoang màng phổi, đó là tràn dịch do dịch thấm và tràn dịch do dịch tiết. Tràn dịch do dịch thấm xảy ra khi có các rối loạn và bệnh lý toàn thân ảnh hưởng đến việc hình thành và hấp thu dịch màng phổi.

Ở Việt Nam và trên thế giới nguyên nhân hàng đầu gây tràn dịch thấm màng phổi là suy tim trái, tắc động mạch phổi và xơ gan…

Tràn dịch màng phổi do dịch tiết xảy ra khi có sự rối loạn tại chỗ ảnh hưởng trực tiếp đến sự tạo thành và hấp thu dịch màng phổi do viêm phổi do vi trùng, bệnh ung thư phổi nguyên phát hay ung thư phổi di căn từ nơi khác đến, nhiễm siêu vi và tắc động mạch phổi…

Ho khan, đau ngực, khó thở: Dấu hiệu sớm cảnh báo tràn dịch màng phổi
Ho khan, đau ngực, khó thở: Dấu hiệu sớm cảnh báo tràn dịch màng phổi

Nguyên nhân

Các chuyên gia y tế cho biết, tràn dịch màng phổi là biểu hiện hoặc biến chứng của nhiều loại bệnh khác nhau.

Tràn dịch màng phổi có thể do viêm phổi bởi vi khuẩn. Tràn dịch màng phổi cũng có thể do u ác tính hoặc ung thư phổi. Một số bệnh như áp-xe dưới cơ hoành, áp-xe gan, xơ gan cổ trướng, viêm tuỵ tạng, viêm màng ngoài tim, suy tim sung huyết, chấn thương lồng ngực cũng có thể gây tràn dịch màng phổi.

Bên cạnh đó, bệnh thấp khớp mạn tính hoặc lupus ban đỏ cũng có thể gây nên tràn dịch màng phổi. Một tỷ lệ rất thấp tràn dịch màng phổi do ký sinh trùng như bệnh lỵ amíp, bệnh giun chỉ, bệnh sán lá gan.

Dấu hiệu tràn dịch màng phổi

– Đau ngực là triệu chứng khởi đầu và điển hình của tràn dịch màng phổi. Đau âm ỉ phía bên tràn dịch, đặc biệt khi nằm nghiêng về phía bên đó thì sẽ đau tăng lên.

– Khó thở, nhất là khó thở khi nằm.

– Bệnh nhân có biểu hiện ho khan khi thay đổi tư thế nằm và khó thở ngày một tăng. Nếu do ung thư phổi các cơn ho có thể kéo dài kèm theo khạc ra máu lẫn đàm, cơ thể suy kiệt.

– Sốt, bệnh nhân có thể bị sốt đến 38,5 độ hoặc cao hơn.

Cách điều trị tràn dịch màng phổi

Khi đã xác định được nguyên nhân thì vấn đề điều trị căn nguyên để làm giảm hoặc hết hiện tượng tràn dịch màng phổi là hết sức cần thiết.

Một trong những liệu pháp quan trọng là chọc dẫn lưu dịch để không còn tình trang ứ đọng dịch ở màng phổi.

Sau khi chọc hút hết tràn dịch, các bác sĩ sẽ can thiệp bằng các thuốc chống dính màng phổi để tránh tình trạng gây dày, dính màng phổi ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Ngoài ra, người bệnh còn được áp dụng các liệu pháp vận động (tập thở để phổi co giãn nhanh, phục hồi khả năng hô hấp).

Với nguyên nhân do lao, bác sĩ cần thực hiện nghiêm chỉnh phác đồ, thời gian điều trị, tuyệt đối không ngừng thuốc sớm và cần có chế độ dinh dưỡng tốt. Song song với điều trị bằng các kháng sinh đặc hiệu, bệnh nhân cần kiên trì, bền bỉ tập luyện phục hồi chức năng.

Đối với việc tràn dịch do ung thư thì áp dụng các biện pháp điều trị bằng phẫu thuật và hóa chất, xạ trị. Ngoài ra, tràn dịch màng phổi do suy tim, suy thận, xơ gan, áp-xe gan…. các bác sĩ sẽ điều trị bằng liệu pháp và phác đồ phù hợp với các nguyên nhân này.

Người bệnh cần tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ và tái khám định kỳ nhằm điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.

Lời khuyên

– Nên khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt người cao tuổi.

– Tránh lo âu, căng thẳng, thức khuya.

– Áp dụng chế độ ăn giàu dinh dưỡng, thực phẩm tốt cho lá phổi. Tăng cường tinh bột, protein, các vitamin, khoáng chất, rau xanh, củ quả nhằm nâng cao thể trạng, hệ miễn dịch.

– Tích cực tập luyện thể dục, hạn chế lao lực, làm việc quá sức.

Phương Nam

Từ Khóa: