Hẳn ai cũng biết hoa bằng lăng: màu tím lúc hoa mới nở luôn làm lòng ta xao xuyến, một màu tím đến nôn nao như ai đó đã từng nói, khiến ta tưởng tượng ra những câu chuyện tình yêu học trò dịu dàng, lãng mạn, trong sáng. Nhưng còn một loài hoa bằng lăng, tuy bề ngoài không đẹp nhưng chứa đựng bên trong nó ý chí thật kiên cường, bằng lăng nâu.
Nhắc đến hoa bằng lăng tím người ta thường nhắc đến cái tình yêu trong veo cái tình yêu dễ thương nhẹ nhàng nhưng ngây thơ trong sáng tuổi học trò cái tuổi không lo lắng nhiều về cuộc sống, chưa phải bận tâm về tiền bạc.
Các bạn cũng biết, hoa bằng lăng nở vào mùa hè, mùa chia xa của bao thế hệ học trò. Vậy nên màu tím thường mang một sự thương yêu và vẻ buồn man mác của những tiết học cuối cùng.
Cũng không phải ngẫu nhiên hoa Bằng Lăng lại tượng trưng cho tình yêu đẹp trong sáng và man mác buồn. Bởi bằng lăng mang trong mình một câu chuyện tình yêu, tuy kết thúc buồn nhưng không đau khổ đẫm lệ mà nhẹ nhàng, bâng khuâng.
Chuyện kể rằng, ngày xửa ngày xưa trên thiên đình, Ngọc Hoàng có mười hai cô công chúa xinh đẹp, mỗi người một vẻ. Ngọc Hoàng luôn thương yêu và dành những gì tốt đẹp nhất cho các con của mình. Một ngày kia, Ngọc Hoàng cho gọi mười hai cô công chúa lại và ban cho một đặc ân rằng sẽ cho các con mình làm nữ hoàng các loài hoa dưới trần.
Cả mười một cô đều chọn cho mình một loài hoa, cô thì chọn hoa hồng, cô thì hoa lan, cô kia lại hoa lyly…duy chỉ có cô út là phân vân mãi không chọn được loài hoa nào. Đến khi Ngọc Hoàng lên tiếng hỏi, cô mới thưa rằng:
“Thưa phụ hoàng, từ nhỏ đến giờ con rất thích màu tím thơ ngây nên mong phụ hoàng hãy cho con làm nữ hoàng của loài hoa mang màu tím!”
Ngọc Hoàng suy nghĩ tới, suy nghĩ lui mới quyết định cho nàng công chúa bé bỏng của mình làm nữ hoàng loài hoa bằng lăng.
Cùng thời điểm đó, ở dương gian có chàng thư sinh nghèo, thấy vẻ đẹp giản dị, dịu dàng của hoa bằng lăng nên chàng liền mang về nhà trồng để ngày nào cũng được ngắm. Mỗi năm vào mùa hoa nở, chàng thư sinh ấy ngày càng đắm say màu tím quyến rũ ấy, dần dần chàng đem lòng yêu thương loài hoa.
Nàng công chúa út khi ấy cũng say mê tài văn thơ của chàng thư sinh. Nàng xin phụ hoàng cho mình được xuống trần gian kết tóc se duyên với chàng. Nhưng như vậy công chúa sẽ phải hạ tầng thứ, chịu bao đau khổ của thế gian, trăm năm sau chuyển sinh thì tình yêu cũng dứt, lúc đó nàng sẽ phải chịu đau khổ trong nhiều kiếp luân hồi.
Ngọc Hoàng thương con nên phản đối mối nhân duyên này, tiên và người không thể đến với nhau được. Nàng công chúa út từ đó u buồn, suy tư, nhớ nhung. Và cũng từ đó, loài hoa bằng lăng ngày càng phai nhạt màu tím.
Dưới trần gian, chàng thư sinh vẫn một lòng si mê loài hoa màu tím. Kể từ đó, nhân gian gọi hoa bằng lăng là loài hoa chung thuỷ, màu tím thơ ngây tượng trưng cho mối tình đầu ngây ngô của tuổi học trò.
Hẳn ai cũng biết hoa bằng lăng: màu tím lúc hoa mới nở luôn làm lòng ta xao xuyến, một màu tím đến nôn nao như ai đó đã từng nói, khiến ta tưởng tượng ra những câu chuyện tình yêu học trò dịu dàng, lãng mạn, trong sáng. Mới thấy màu tím của bằng lăng… đẹp mà thật mong manh. Nhưng đã bao giờ bạn thấy bằng lăng nâu chưa?
Đừng vội hình dung đến những bông bằng lăng màu nâu thay vì màu tím, giống như hoa phượng màu tím thay vì màu đỏ. Bằng lăng nâu nở nhiều vào cuối hè đầu thu. Sau những ngày ngắn ngủi tô tím bầu trời, những cánh bằng lăng phai nhòa rồi dần nhường chỗ cho những chùm quả tròn xanh chi chít. Những chùm quả bằng lăng âm thầm lớn lên, già đi, không gây sự chú ý đối với nhiều người. Rồi một ngày kia, như đã trải qua đủ thời gian, đủ mưa nắng, những chùm quả khô bắt đầu nở rộ. Những đóa bằng lăng nâu. Mùa hoa bằng lăng thứ hai.
Bằng lăng nâu không làm tím ngắt một góc trời để ai cũng phải ngước lên nhìn nó. Chỉ một màu nâu của thời gian, của mưa nắng, giản dị, rất mộc bên những chiếc lá xanh. Bông rụt rè khum khum hé mở, bông tự tin xòe sáu cánh. Từng cánh bằng lăng nâu mạnh mẽ, cứng cáp, không còn mong manh yếu ớt như những cánh bằng lăng tím. Chúng cũng không sợ bị thời gian, mưa nắng làm cho phai tàn, làm cho nhạt nhòa. Bởi chính thời gian, mưa nắng đã kết tụ trong chúng.
Bằng lăng nâu, mùa hoa bằng lăng thứ hai. Đó chính là mùa nở lại của những đóa bằng lăng tím đã trải qua thử thách, là mùa hoa nở từ mùa quả. Mạnh mẽ hơn, cứng cáp hơn, giản dị, không hương thơm nhưng là kết tinh từ mùa hoa trước. Mùa hoa thứ hai không cho một mùa quả, nhưng khi rụng xuống, chúng gieo những mầm cây mới.
Hai sắc hoa bằng lăng, một loài xinh đẹp mong manh, một loài âm thầm mạnh mẽ, cũng như thời gian trôi đi, không có gì là trường cửu, nhưng cũng không có nghĩa tất cả đã kết thúc. Hai mùa bằng lăng vẫn đang chờ ta phía trước.
Nam Minh, Sao Băng