Mẹ của một người phụ nữ mất mạng vì tiền chất nguy hiểm fentanyl mới đây nói với hãng Newsweek rằng, Hoa Kỳ đang bị tấn công bằng hóa chất, khi bà và các gia đình nạn nhân khác kêu gọi trừng phạt chính phủ Trung Quốc vì vai trò của họ trong cuộc khủng hoảng.

Andrea Thomas, người có con gái Ashley Romero qua đời năm 2018 do vô tình dùng chất tổng hợp quá liều, đang yêu cầu Đại diện Thương mại Hoa Kỳ điều tra vai trò của Bắc Kinh trong việc sản xuất fentanyl bất hợp pháp.

Nhóm mà bà giúp thành lập mang tên, Facing Fentanyl, và các luật sư của nhóm cáo buộc sự không hành động của chính phủ Trung Quốc trong việc ngăn chặn việc sản xuất loại thuốc này đã khiến Hoa Kỳ thiệt hại hàng nghìn tỷ USD, cũng như cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người mỗi năm.

Bà Thomas nói với Newsweek: “Chúng tôi không thể làm gì để đưa con gái chúng tôi trở về. Không gì cả. Điều này quá khủng khiếp đến mức chúng tôi không thể để gia đình khác phải trải qua điều này, và đó là lý do tại sao chúng tôi phải làm vậy”.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ cho biết, các loại thuốc phiện tổng hợp như fentanyl chiếm 70% số ca tử vong do dùng thuốc quá liều ở Hoa Kỳ, và con số đó đang tăng lên. 

Vào năm 2022, những ca quá liều này, chiếm khoảng 74.000 ca, cao gấp 25 lần so với năm 2010.

Trong số những vấn đề nan giải nhất với fentanyl là liều nhỏ có thể gây tử vong, và có thể được tiết ra bên trong những viên thuốc khác. 

Đây không phải là thứ mà một người có thể nhìn thấy, nếm hoặc ngửi thấy. 

Không phải ai bị ảnh hưởng cũng đang vật lộn với chất gây nghiện này, ví dụ có trẻ em đã tử vong sau khi vô tình nuốt phải loại thuốc này.

Đối với Ashley, 32 tuổi, người đã uống nửa viên thuốc do bạn trai đưa cho, cả cô và anh đều không biết rằng trong đó có fentanyl. Nó trông giống như một loại thuốc mà cô đã uống trước đó.

Bà Thomas nói thêm: “Hậu quả không chỉ xảy ra với gia đình tôi. Người đưa cho con gái tôi viên thuốc đó, người rất yêu cô ấy, đã tự kết liễu cuộc đời mình vào ngày hôm sau”.

Thomas cho biết hai gia đình đã mãi mãi bị tổn thương, huỷ hoại, chỉ vì một nửa viên thuốc. Họ ra đi bỏ lại một cô con gái 7 tuổi. Bà nói rằng, điều này đang xảy ra với các gia đình trên khắp Hoa Kỳ.

Khoảng 400.000 người Mỹ đã tử vong do sử dụng fentanyl bất hợp pháp trong những năm gần đây, theo ước tính của tổ chức Facing Fentanyl.

Người Mỹ tin rằng việc chính phủ Trung Quốc không giải quyết được vấn đề xuất khẩu các hóa chất được sử dụng trong quá trình sản xuất chất này đã làm gia tăng tình trạng quá liều.

Vào tháng 4, Ủy ban Chọn lọc của Hạ viện Mỹ về Cạnh tranh Chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc phát hiện Bắc Kinh là “nguồn cơn cuối cùng” của cuộc khủng hoảng fentanyl.

Các công ty ở Trung Quốc sản xuất các thành phần chính được sử dụng để tạo ra chất gây nghiên khiến người dùng tử vong. 

Ủy ban Hạ viện này cáo buộc chính phủ Trung Quốc đã tích cực hậu thuẫn các công ty đó, mặc dù Bắc Kinh đã cấm sản xuất loại thuốc này vào năm 2019.

Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã công bố một số lệnh trừng phạt vào tháng 10 năm 2023, nhưng sau đó lại cho biết trong tuần này rằng, những người làm việc trong lĩnh vực này đã thích nghi với các quy tắc đang thay đổi.

Luật sư Nazak Nikakhtar nói với hãng Newsweek rằng, biện pháp ngoại giao đã thất bại và bây giờ cần phải có hành động cứng rắn hơn.

Nikakhtar, người đã làm việc trong lĩnh vực thương mại Mỹ-Trung trong 20 năm, giải thích: “Chúng ta chỉ thấy những lời hứa dối trá của ĐCSTQ liên tục xuất hiện”.

Luật sư cho biết, trước đó Bắc Kinh đã đồng ý kiểm soát chất fentanyl thành phẩm nhưng không trấn áp các trang web bán thành phần của nó ở nước ngoài, hoặc truy tố chính những người xuất khẩu.

Nhóm này đang kêu gọi Đại diện Thương mại Hoa Kỳ điều tra vai trò của chính quyền Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng fentanyl, và văn phòng này có 45 ngày để quyết định xem có nên điều tra hay không. 

Văn phòng này nói với hãng Newsweek trong một tuyên bố qua email rằng, họ đã nhận được bản kiến ​​nghị và đang xem xét.

Nếu cuộc điều tra được tiến hành, có thể Bắc Kinh sẽ phải chịu nhiều lệnh trừng phạt hơn, bao gồm cả thuế quan đối với hàng hóa có thể tạo ra mức thuế lên tới 50 tỷ USD mỗi năm.

Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Hoa Kỳ nói với hãng Newsweek rằng, Bắc Kinh có “quyết tâm mạnh mẽ nhất, chính sách kiên quyết nhất và có một trong những thành tích tốt nhất thế giới” về chống ma túy, bao gồm cả việc đấu tranh chống sản xuất tiền chất ma túy.

Cơ quan Phòng chống Ma túy Hoa Kỳ cho biết, họ đã thu giữ hơn 80 triệu viên thuốc giả pha fentanyl vào năm 2023, cùng với gần 12.000 pound bột fentanyl, tương đương với khoảng 390 triệu liều gây tử vong — đủ để cướp đi tính mạng của toàn bộ dân số Hoa Kỳ. 

Chỉ cần 2 miligam chất này là đủ để khiến một người bình thường tử vong.

Bà Thomas, mẹ của nạn nhân nói: “Chúng ta đang bị một quốc gia khác vượt mặt, quốc gia này đang âm thầm tiến hành cuộc chiến tranh hóa học với đất nước chúng ta và cướp đi sinh mạng của cả một thế hệ. Đây là điều đúng đắn cần làm và đáng lẽ phải được thực hiện từ rất lâu rồi”.

Ở Hoa Kỳ, khoảng 150 người vẫn tử vong mỗi ngày vì dùng quá liều fentanyl, tức là cứ 10 phút lại có một người tử vong.