Đại Kỷ NguyênTin tức thời sự quốc tế cập nhật 24/7, văn hoá truyền thống
Ông ấy không phải là diễn viên, MC truyền hình hay nhà soạn nhạc tài năng nhưng ông ấy lại là người nổi tiếng của Ecuador bởi nghề nghiệp đặc biệt của mình. Ông Baltazar Ushca Tenesaca, 74 tuổi đã dành cả cuộc đời leo lên ngọn núi Chimborazo – ngọn núi cao nhất của Ecuador để lấy băng đi bán; trong khi hầu như tất cả mọi người chỉ cần vài bước chân để bước đến tủ đông và lấy đá.
Khả năng leo núi của ông có lẽ đã giảm dần sau nhiều năm, giờ đây mỗi ngày ông mất khoảng 5 giờ leo lên các mỏ đá băng ở độ cao 5.000 mét so với mực nước biển, đoạn đường nhiều khó khăn, trắc trở, nguy hiểm và rất dốc. Đó là một công việc nguy hiểm nhưng ông gọi đó là “công việc của người đàn ông”. Khi đến được được sông băng, ông dùng xẻng và rìu đục từng khối băng tách ra, sau đó đập thành những khối vuông và bọc lại bên trong cỏ khô và đeo lên lưng lừa đưa xuống núi và bán với giá 5 đô-la cho 30kg băng.
Nhớ lại những ngày thơ ấu, ông Baltazar kể lại với phóng viên: “Cha đã dạy tôi và các anh em trai của mình cách lấy đá từ các mỏ đá băng… Ngày xưa, khi nghề bán băng phát triển, có khoảng 5-6 nhóm người lên đỉnh núi Chimborazo. Tôi cùng leo lên đó với ba, với mẹ và anh Gregorio và Juan”.
Nhiều thập kỷ trước, có tới hàng trăm lái thương băng đã leo lên đỉnh Chimborazo. Những chủ đồn điền người Tây Ban Nha đã đưa công nhân của họ đi khai thác băng trên đỉnh núi để giữ cho thực phẩm và hải sản tươi lâu hơn. Mỗi khối băng mất gần một tuần mới tan chảy hết, vì vậy độ tươi của sản phẩm luôn được đảm bảo tốt một cách diệu kỳ trước khi nền công nghiệp phát triển.
“Đá băng thiên nhiên của Chimborazo là loại đá băng tốt nhất. Đá băng là sản phẩm ngưng tụ nướng khoáng qua hàng ngàn năm. Nó có hương vị. Nó ngon nhất và ngọt nhất. Nó có đầy đủ vitamin cung cấp cho xương của bạn. Nhưng ngày nay không còn ai cần đến đá băng thiên nhiên nữa”, ông Baltazar chia sẻ về lợi ích của đá băng thiên nhiên.
Ngày nay, nghề khai thác băng đang tiến đến bờ vực tuyệt chủng vì những lý do rất rõ ràng: Tủ lạnh và nước đá từ các nhà máy sản xuất đã khiến băng thiên nhiên trở thành món hàng thừa thãi trong thế giới của chúng ta. Baltazar là người bán băng cuối cùng của thế giới. Băng của ông được bán tại chợ Riobamba cho những người chủ hàng bán trái cây hoặc các quán kem truyền thông, vì họ biết rằng băng Chimborazo mang những đặc tính chữa bệnh hiệu quả.
Rất nhiều người buôn băng đã bỏ nghề để kiếm một công việc mới, dễ dàng và ít rủi ro hơn. Ngay cả anh trai của ông Baltazar cũng quyết định đi tìm một công việc mới thì ông vẫn cặm cụi với công việc nặng nhọc của mình. Ông chia sẻ rằng nếu nền kinh tế vẫn tiếp tục thay đổi, ông có thể sẽ làm món kem dâu dên Andean xay cùng đá mà ông mang từ trên đỉnh núi xuống.
“Tôi ước mọi chuyện lại có thể như ngày xưa, khi tôi được đi làm với những lái buôn băng và leo cao cùng những người bạn của mình”, ông Baltazar nuối tiếc. Có rất ít hy vọng để nghề buôn băng này vẫn còn có thể duy trì.
Cụ ông Baltazar cùng kể về những lần nguy hiểm mà ông từng gặp phải khi đi đẽo băng, những ngọn đá rơi xuống và khiến chân ông bị thương. “Nhưng tôi không sợ hãi, không điều gì có thể khiến tôi sợ hãi. Bởi Thần Taita sẽ bảo vệ tôi”.
Đá băng Chimborazo có một công dụng nhiệm kỳ đó là chữa bệnh. Nhiều người dân địa phương tin rằng, “Taita” hay còn được hiểu là cha của Chimborazo là một vị Thần, theo tiếng Kichwa, từ Chimborazo còn có nghĩa là “Thần Băng”, “Ngọn núi Tuyết” và “Ngọn gió thiêng của Mặt trăng”.
Baltazar kể thêm rằng, ở quê hương ông người ta vẫn tin nếu một người phụ nữ mang thai nhưng không ở trong nhà trong trận giông bão, sẽ sinh ra “con trai của Chimborazo”, đó là một đứa trẻ bị bạch tạng. Cha của ông Baltazar bị bệnh bạch tạng và cụ ông tự coi mình là hậu duệ của ngọn núi thiêng khi bắt đầu 15 tuổi.
“Những tảng đá băng mềm ngày càng ít. Tôi phải lên cao hơn và cao hơn nữa. Đây là một công việc nguy hiểm, những tảng đá có thể bất ngờ rơi xuống. Nhưng bởi vì chúng tôi nghèo và chúng ta phải sống để làm việc cho tới khi Đức Chúa đưa chúng ta đi”.
Nếu một ngày nào đó tôi chết đi, nó sẽ phải đến thôi. Nhưng nếu tôi vẫn có thể làm việc, tôi vẫn muốn tiếp tục công việc mình đang làm.
Baltazar là một người đàn ông thân thiện, có lẽ là thân thiện nhất tại nhà ga xe lửa ở Urbina, nơi những vị khách thập phương có thể ghé thăm và xin chụp hình cùng người bán băng cuối cùng của thế giới cùng huyền thoại Chimborazo vĩ đại.
Hồng Tâm
