Đại Kỷ NguyênTin tức thời sự quốc tế cập nhật 24/7, văn hoá truyền thống
Kỷ Hiểu Lam thời nhà Thanh có ghi lại một câu chuyện như sau: Đầu thời nhà Thanh khi Ngô Tam Quế phản loạn, có một thuật sỹ tinh thông Lục nhậm (một thuật bói dựa theo thiên tượng), định đầu quân cho Ngô Tam Quế. Trên đường đi ông gặp một cậu thanh niên cũng muốn đầu quân cho họ Ngô, thế là hai người cùng thuê một căn nhà trọ.
Người thanh niên mà vị thuật sỹ gặp gỡ lúc ban ngày lúc này đang ngủ cạnh bức tường ở phía Tây. Thuật sỹ nói: “Cậu đừng ngủ ở đó, tôi bói một quẻ thấy rằng khoảng giờ Tuất tối nay bức tường này sẽ đổ”. Cậu thanh niên nói rằng: “Kỹ thuật của ông chẳng linh nghiệm, tôi cũng đã bói rồi, bức tường này sẽ đổ ra ngoài, chứ không đổ vào trong”.
Kỷ Hiểu Lam bình luận bên dưới câu chuyện này như sau: Người này có thể dự đoán được rằng bức tường này sẽ đổ ra ngoài, nhưng sao lại không biết rằng Ngô Tam Quế nhất định sẽ thất bại. Kỳ thực con người chỉ có thể đoán biết những việc nhỏ mà chẳng thể thấy được núi Thái Sơn. Những người rơi vào bước đường cùng thường không suy xét tới hậu quả, chỉ có tâm lý cầu may, muốn đánh cược với Trời!
Trong bức thư Tăng Quốc Phiên gửi cho em trai mình, ông cũng viết rằng: “Phàm muốn thành đại sự, người tính một nửa, ý trời một nửa”. (Phàm thành đại sự, nhân mưu cư bán, thiên ý cư bán). Ông khuyên em trai mình đừng “quyết định thay Trời”, ý là đừng đặt cược với Trời.
Không đánh cược với ý Trời, chính là “Tri thiên mệnh” (biết mệnh trời) mà cổ nhân dạy. “Tri thiên mệnh” chính là phải biết được rằng dưới sự khống chế của mệnh trời một người có thể làm được gì, không thể làm được gì, sức người có thể quyết định điều gì, không thể quyết định điều gì.
Thế sự như ảo mộng khó có thể nắm giữ, cũng chẳng thể chiều lòng người. Có một số việc nằm ngoài dự liệu, thậm chí điều này còn trở thành chuyện thường tình nơi nhân tình thế thái. Có câu rằng: “Tuấn mã chở kẻ ngốc nghếch, phụ nữ đẹp thường ngủ cùng chồng vụng, ông lão 80 tuổi đứng trước cửa, cậu bé bướng bỉnh nhiễm hoàng tuyền”.
Có một đôi vợ chồng được thầy bói phán rằng cả đời này hai người sẽ chẳng có được bao nhiêu tiền tài. Quả thực ông thầy này nói rất đúng, nhưng thực tế họ lại không hề nghèo khó. Hai người đều là những nhân sỹ chuyên nghiệp, thích đi du lịch nay đây mai đó, thích làm việc thiện, 1 năm họ sẽ đi xa hành thiện 2 tháng. Sổ tiết kiệm trong ngân hàng của họ quả thực không nhiều, nhưng con cái đều thành tài, cuộc sống cũng rất phong phú, rực rỡ. Họ đều rất hạnh phúc. Dẫu sao thì con người khi lìa đời cũng chẳng thể mang theo dẫu chỉ một đồng, nên sự giàu có trong tâm mới là điều thực tế hơn cả.
Đừng xét đoán lòng người, lòng người chẳng thể đo lường cho thấu.
Cánh cửa khó mở nhất trên thế giới là cánh cửa trái tim, con đường khó cất bước nhất chính là tâm lộ, điều khó phân biệt nhất chính là nhân tâm! Lưu Vũ Tích nói rằng: “Thường hận lòng người chẳng như nước, ngay nơi đất bằng nổi phong ba” (Trường hận nhân tâm bất như thủy, đẳng nhàn bình địa khởi ba lan). Thế giới rộng lớn bao nhiêu thì nhân tâm phức tạp bấy nhiêu. Nhưng dẫu đứng trước lòng người phức tạp chúng ta cũng không được khoác lên mình bộ mặt giả dối. Hãy cứ đối xử bằng sự chân thành nhất, bởi lẽ người bắt nạt người hiền, nhưng Trời lại chẳng phụ người hiền.
Cổ nhân có câu rằng: “Nghi tâm sinh ám quỷ”. Những người thích xét đoán, đa nghi thường đặc biệt chú ý đến từng lời nói cử chỉ của người khác. Những cử chỉ vô tình của họ dường như đều mang một màu sắc đáng nghi. Dưới tác dụng của nghi tâm người ấy cứ đuổi hình bắt bóng, bới lông tìm vết. Việc này không chỉ can nhiễu đến công việc, phá hoại các mối quan hệ mà còn ảnh hưởng tới sự hòa hợp trong gia đình, gây tổn thương tới sức khỏe tâm lý của bản thân chúng ta.
Thời La Mã cổ có “hoàng đế triết học gia” nổi tiếng tên là Marco Orillo. Ông từng nói: “Tuyệt đối không được xét đoán trong tâm người khác đang nghĩ gì. Những người cứ dùi vào tâm tư của người khác xưa nay đều không phải là người hạnh phúc. Mỗi người đều cần chú ý tới suy nghĩ trong tâm mình, nếu ngay cả điểm này chúng ta cũng làm không được thì thật đáng buồn, đáng thở than lắm thay”.
Đừng xét đoán lòng người, hãy dùng thời gian và tinh sức để làm những việc bạn yêu thích, ở bên những người bạn quan tâm, nhìn ngắm thế giới mà bạn chưa từng gặp, để bản thân sống tốt hơn, thản nhiên và tự tại hơn.
Theo BLdaily
Hiểu Mai biên dịch
