Santos nói rằng, vào thời kỳ Phục Hưng của Ý, các tri ​​thức và thẩm mỹ học chuẩn mực đã thực sự được hồi sinh; nhưng nó không như vậy trong thế giới nghệ thuật ngày nay, khi mà ‘con lắc chuẩn’ đã đi lệch khỏi vị trí ban đầu. Khi nó được đưa trở lại, nghệ thuật hội họa đỉnh cao ấy tỏa sáng như một viên kim cương lấp lánh giữa bầu trời nghệ thuật hiện đại…

Tài năng và sự đam mê hội họa của Santos đã được gieo mầm và chăm chút 

Khi lần đầu tiên bước chân vào một phòng trưng bày tranh của người chú, Santos có cảm giác đây chính là nơi duy nhất thực sự dành cho ông trên thế giới này.

Bức “Một quý bà Thụy Điển” (Bản quyền: Cesar Santos)

Trong hoàn cảnh sống nghèo khó và chật vật nơi quê nhà Cu Ba, cậu bé Santos đã dựa vào vẽ tranh để cân bằng tâm hồn và vượt qua mọi thử thách chông gai trong cuộc sống.

Những ý tưởng, cảm xúc vui, buồn hay châm biếm của tôi, khi kết hợp với kỹ thuật vẽ, đã chạm tới tâm hồn của mọi người quanh tôi. Vì vậy, họ thường khích lệ tôi; và đó chính là động lực để tôi vẽ tiếp”, Santos nói. “cảm giác tự do và vui vẻ là điều duy nhất đã giữ tôi ở lại mãi mãi với hội họa.”

Bức “Dưới ánh trăng” của Cesar Santos. Chất liệu: Dầu trên vải lanh, 14 inch x 30 inch. (Bản quyền: Cesar Santos)

Học hỏi từ các bậc thầy cổ điển là cứu cánh

Ngôi Trường Nghệ thuật New World ở Miami, Florida, trường học đầu tiên trong sự nghiệp vẽ của Santos, đã không mang lại cho ông điều ông hằng mong đợi. Ông nói: “Ở đó họ dạy theo trường phái nghệ thuật đương đại; giảng viên chủ yếu tập trung vào khía cạnh khái niệm của sự vật và thường hướng dẫn khai thác mặt tối của con người.”

Nhưng may cho Santos, Học viện Angel Academy ở Florence, Italy, vẫn còn đang dẫn dắt các học viên nghệ thuật của họ đi trên con đường sáng.

Được vào học ở nơi đã từng là tâm chấn của nghệ thuật thế giới trong thời kỳ Phục Hưng của nước Ý, Santos đã phát triển được phong cách vẽ tỉ mỉ trau chuốt; thông qua áp dụng cách tiếp cận đầy tôn kính, mà nắm được các kỹ thuật kinh điển đã được bảo tồn và truyền lại từ các bậc thầy cổ điển.

Các nghệ sĩ nổi tiếng nhất cũng là những người dám đưa vào tác phẩm nghệ thuật của họ những quan điểm đầy thách thức, khác với xu hướng chung của xã hội đương thời. Chẳng hạn như với Michelangelo; cách nhìn thế giới của ông đã đẩy giới hạn của ngôn ngữ trực quan tới điểm gây sửng sốt cho những người quanh ông.

Sự nghiệp nghệ sĩ theo hướng phục hưng giá trị cổ điển của Santos đến rất tự nhiên, như hơi thở

Người nghệ sĩ có dáng vẻ can trường gốc Cuba này đã bày tỏ: “Khi làm bất cứ việc gì, tôi đều cảm thấy nội tâm mình có xung đột. Chỉ có khi tôi vẽ tranh, thì dường như mọi thứ đều êm xuôi. Thông qua vẽ tranh mà tôi có thể diễn đạt một cách tốt hơn các cảm xúc của mình”.

Còn đối với Santos, trong phần lớn cuộc đời mình, cũng như trong chủ đề nghệ thuật mà ông chọn, đã luôn có một động lực khiến ông phải sáng tạo. Ông đã nói: “Tôi chỉ thích tìm tòi thể hiện những gì khác với thứ mà người ta đề xuất. Có nhiều lúc, khi một người bạn nào đó của tôi nêu lên một ý kiến, tôi sẽ nhẹ nhàng nhận xét nó từ một quan điểm khác”.

Santos tin rằng, đó chính là một vai trò của nghệ thuật trong phát triển xã hội. “Dù chúng ta làm gì hay nói gì, chúng ta đều sẽ phải chịu trách nhiệm về điều đó. Mỗi khi chúng ta có một cách thể hiện sự vật độc đáo, riêng biệt của mình, thì có thể bị những người không chấp nhận nó chỉ trích; nhưng đó lại là một phần tất yếu trong sự tiến triển của nghệ thuật”.

Một chân dung tự họa khác của Cesar Santos. Chất liệu: Dầu trên vải lanh, 20 inch x 16 inch. (Bản quyền: Cesar Santos)

Santos nói rằng, vào thời kỳ Phục Hưng của Ý, các tri ​​thức và thẩm mỹ học cổ điển đã thực sự được hồi sinh; nhưng nó không như vậy trong thế giới nghệ thuật ngày nay, khi mà ‘con lắc chuẩn’ đã đi lệch khỏi vị trí ban đầu.

Hiện nay, giới nghệ sĩ đang theo đuổi xu hướng sáng tác ‘khá buông thả’; nhưng Santos lại đang cố gắng làm ngược lại. Ông đang vận dụng sức mạnh của các kỹ năng nghệ thuật truyền thống, sử dụng các nguyên tắc sáng tác cơ bản để có thể vẽ như các bậc thầy cổ điển và tạo ra một hiệu ứng tích cực hơn.

Vì đó là đi ngược lại xu hướng hiện thời, nên nó thực sự là một liều thuốc kích thích cho tôi thực hiện; bây giờ mà vẽ tranh theo trường phái cổ điển không phải là kích thích sao? “, ông i.

Santos tin rằng chỉ bằng cách noi theo các bậc thầy cổ điển thì người họa sĩ mới có thể phát triển được đầy đủ kỹ năng ngôn ngữ trực quan cần thiết, nhờ đó biểu hiện được tốt hơn nhãn quan của chính mình.

Những bức vẽ chân dung đẹp kinh điển của Cesar Santos: 

Một điều làm không theo một khuôn mẫu giá trị nào cả, liệu có thể là tốt đẹp không? 

Santos nói trên kênh YouTube của mình: “Bắt chước, thực ra là một hành vi mang tính nhân văn; Là con người, chúng ta có được những điều tốt đẹp bằng cách học theo những người khác; Trẻ em học cách nói chuyện bằng cách lắng nghe cha mẹ. Khi người ta làm một điều gì đó mà không theo một khuôn mẫu nào cả, thông thường thì họ có thể coi đó là tốt đẹp không?”.

Nhưng ngày nay việc bắt chước kỹ thuật của các tiền bối bậc thầy có thể bị hiểu lầm là coi nhẹ sự sáng tạo.

Trước khi tới Florence, Santos cũng nghĩ rằng vẽ tranh phải được bắt đầu từ ý tưởng sáng tạo của nghệ sĩ, chứ không phải từ phương pháp trực quan.

Nhưng giờ đây ông đã tin rằng, phải có một quy trình, trong đó sử dụng kỹ năng nhuần nhuyễn, kết hợp với ý tưởng sáng tạo, thì mới làm cho người xem cảm thấy hấp dẫn và cảm thụ được nghệ thuật:

Đến lúc này, họ sẽ coi trọng bạn; bởi vì bạn đã giúp họ nhận thức thế giới này từ một nhãn quan mới lạ“; và có một cách suy nghĩ mới về mọi thứ, nhưng cách thể hiện tác phẩm chắc chắn cũng yêu cầu phải đẹp.

Bức “Ngây thơ”. Chất liệu: Dầu và than củi trên vải lanh, 45,5 inch x 32 inch. (Bản quyền Cesar Santos)

Việc học theo các bậc thầy đã khiến Santos có cách nhìn sự vật một cách khác biệt.

Đối với người họa sĩ, nhìn được tốt hơn cũng có nghĩa là sẽ vẽ được tốt hơn, vì đã hiểu thế giới thực được tốt hơn”. “Đó là bài học rất sâu sắc mà tôi học được ở Florence. Tôi đã học cách hiểu bóng đen, từ đó có thể áp chế các yếu tố đen tối trong tranh. Tôi có thể nhìn mọi thứ một cách trực quan, với sự nhạy cảm mà trước đây tôi chưa bao giờ tưởng tượng được“.

Có những kỹ năng nghệ thuật cần thiết, giúp cho các nghệ sỹ biểu đạt tốt hơn và kết nối được những gì họ nhìn thấy một cách chính xác hơn.

Santos tin rằng, khi sự kết nối các ngôn ngữ trực quan đã đạt đến mức độ thành thục, thì kể cả sự đơn giản cũng có chiều sâu và sức mạnh đáng kể.

Santos học nhìn thế giới theo những cách giản đơn

Lớn lên trong một môi trường không có trò chơi điện tử, truyền hình, hoặc thậm chí là một nguồn nước sạch, Santos đã học cách nhìn thế giới theo những cách giản đơn.

Ông nói:

Tôi đã sống ở Mỹ 20 năm; trong thế giới phát triển này, mọi thứ đều quá dễ dàng tiếp cận. Nhưng mặt trái của nó là, chúng ta có thể bị lôi cuốn vào những thông tin, mà không liên quan tới mục đích sống thực sự của bản thân mình, và đôi khi che khuất vẻ đẹp của sự giản dị. Chẳng hạn, trong tác phẩm nghệ thuật đương đại, phần triết lý đã vượt quá sức mạnh của hiệu ứng chân thực; mọi người đang ngày càng nhìn nhiều hơn vào đẳng cấp của các nghệ thuật gia, hoặc các bản mô tả ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật, chứ không nhìn trực tiếp vào tác phẩm để tìm ra vẻ đẹp chân thực của nó”.

Ông bổ sung rằng: “Ở một thái cực khác, những họa sĩ hiện đại, mà vẫn còn yêu mến chủ nghĩa hiện thực cổ điển, đang bị bao vây bởi quá nhiều hình ảnh thuộc về quá khứ, nên có thể bị rơi vào cái bẫy của sự lặp lại quá khứ mà quên mất rằng nghệ thuật là phải nâng tâm hồn con người đến một tầm cao mới”.

Bức “Kết nối với Vũ trụ”. Chất liệu: Dầu trên vải lanh, 34 inches x 27 inch. (Bản quyền: Cesar Santos)

Truyền bá những tinh túy của nghề cho tất cả mọi người

Mặc dù Santos luôn mơ về một cách tiếp cận giản đơn, ông vẫn nhận rõ giá trị của công nghệ hiện đại. Các phương tiện truyền thông xã hội phát triển nhanh chóng đã cho phép các nghệ sỹ giao tiếp trực tiếp với công chúng. Etsy, Pinterest, Instagram, Facebook và một loạt nền tảng công nghệ khác có khả năng kết nối hàng triệu người với nghệ sĩ và các tác phẩm của họ.

Santos cho biết: các nền tảng này cho phép người nghệ sĩ tự do hơn, so với những địa điểm tiếp thị nghệ thuật truyền thống như phòng trưng bày hoặc các chương trình biểu diễn nghệ thuật, nơi chỉ có thể tiếp cận tới một lượng khán giả nhỏ.

Những địa điểm trên mạng này cho phép các nghệ sĩ “có nhiều không gian hơn để làm theo những gì họ yêu thích, vì chắc chắn phải có ai đó trong số hàng triệu người sẽ hứng thú với tác phẩm của họ. Đó là sức mạnh to lớn mà chúng tôi chưa thể có vào thời điểm vài năm trước đây“.

Santos đã tạo riêng một kênh YouTube với mục đích giới thiệu nghệ thuật cổ điển tới những người vốn chưa có liên hệ hoặc hiểu biết gì về lĩnh vực này.

Ông đưa lên mỗi video mới hàng tuần, không chỉ để giới thiệu công việc vẽ tranh, mà còn giúp khán giả khám phá tính chất tuyệt vời của giao tiếp thông qua ngôn ngữ trực quan. Ông cũng có dự định giúp các nghệ sĩ trẻ tránh bị kỹ năng của các bậc thầy cổ điển làm cho sợ hãi.

Cesar Santos đã nhận được nhiều giải thưởng trong sự nghiệp của mình với tư cách là một nghệ sĩ, bao gồm Giải Nhất trong cuộc thi Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, Giải Đặc biệt và Giải thưởng ‘Được khán giả yêu thích nhất’ trong Cuộc thi vẽ tranh minh họa tại Boston. Santos là một nghệ sĩ bậc thầy hiện đại được tôn vinh trong phòng trưng bày nghệ thuật Art Renewal Center.

Hạo Nhiên