“Làm người phải có khí phách, không chịu khuất phục trước khó khăn. Một người nếu như có khí phách thì chính là đã có một khối tài phú quý giá. Ôm trong lòng một hoài bão thì chính là có tài phú về tinh thần”.
Cha của Mike là một nhân viên bình thường của sàn giao dịch chứng khoán. Tiền lương của ông không nhiều lắm. Hơn nữa, một nửa số tiền lương còn phải dùng để mua thuốc, nửa còn lại có đôi khi còn phải dùng để giúp đỡ những người thân trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn hơn gia đình họ. Vì thế, cuộc sống hàng ngày của họ thường rơi vào cảnh vô cùng thiếu thốn, túng quẫn. Trong khu phố nhỏ này, gia đình duy nhất không có nổi một chiếc ô tô, chính là gia đình của Mike.
“Làm người phải có khí phách, không chịu khuất phục trước khó khăn. Một người nếu như có khí phách thì chính là đã có một khối tài phú quý giá rồi. Ôm trong lòng một hoài bão thì chính là có tài phú về tinh thần rồi!”. Đây là câu nói mà mẹ của Mike thường xuyên nói để an ủi, động viên mọi người trong nhà.
của họ, một chiếc xe ô tô mới tinh mang nhãn hiệu Buick vô cùng hấp dẫn toàn bộ ánh mắt của người dân thành phố được dùng làm phần thưởng, đang được bày trong tủ kính của một siêu thị lớn. Chiếc xe này sẽ thuộc về người nào trúng giải nhất trong buổi rút thăm xổ số của ngày hôm đó.
Dù cho thường ngày có mơ tưởng hão huyền thế nào đi nữa thì mọi người trong gia đình Mike cũng không thể tưởng tượng được rằng, Thần may mắn lại có thể chiếu cố cho gia đình họ, gia đình duy nhất không có xe ô tô trong khu phố nhỏ này. Cho nên, khi thông báo được phát ra từ chiếc loa có công suất lớn rằng cha của Mike đã trở thành chủ nhân của chiếc xe ấy thì Mike vẫn không thể tin vào tai của mình.
Cha của Mike lên chiếc xe và chậm rãi lái nó đi qua đoàn người đông đúc. Đã mấy lần, Mike muốn lên chiếc xe ô tô đó ngồi bên cạnh để chia sẻ khoảnh khắc hạnh phúc ấy với cha nhưng đều bị cha từ chối. Lần cuối cùng, cha của Mike thậm chí đã quát lên rằng: “Tránh sang một bên, để cho ta yên tĩnh một chút!”.
Mike vô cùng khó hiểu, đi về nhà và kể lại với mẹ của cậu. Mẹ của Mike hiểu rất rõ những suy nghĩ của chồng mình nên đã nhẹ nhàng nói với con trai rằng: “Con hiểu lầm cha con rồi. Cha con lúc này đang suy xét về vấn đề đạo đức đấy. Nhưng mà cha con nhất định sẽ nhanh chóng tìm ra được đáp án thích hợp thôi”.
“Sao lại thế? Chúng ta trúng giải được chiếc xe, chẳng lẽ là không có đạo đức sao?”. Mike nghi hoặc hỏi.
Mẹ Mike lại giải thích với cậu: “Đây chính là mấu chốt của vấn đề, chúng ta vốn là không có khả năng giành được chiếc xe này”.
Mike giận dữ hét to: “Không có khả năng! Cha trúng thưởng xe ô tô, rõ ràng là trên loa đã nói như thế!”.
Mẹ Mike dẫn cậu đến chiếc bàn và nói: “Con hãy nhìn hai cuống vé này đi!”. Mike nhìn xuống bàn, hai cuống vé một số là “348” và một là “349”, vé trúng thưởng có số “348”. Trên vé số “348” có ghi một chữ “K” mờ mờ, đó chính là tên viết tắt của ông chủ sàn giao dịch chứng khoán nơi bố cậu làm việc.
Nguyên là lúc mua vé số, cha của Mike đã nói với ông chủ của mình rằng: “Tôi sẽ mua cho ông một vé, ông đồng ý chứ?”.
Ông chủ sàn chứng khoán cười và thuận miệng đáp: “Sao lại không chứ?”. Nói xong rồi ông chủ vội vã rời đi và có lẽ ông cũng không còn nhớ đến sự việc này.
Mike kích động nói: “Chiếc ô tô ấy nên thuộc về cha mới đúng. Ông chủ của cha là một phú ông, trong nhà có hơn chục chiếc xe rồi, ông ấy sẽ không tính toán chuyện này đâu”.
Mẹ Mike bình tĩnh nói: “Con hãy để cha tự quyết định đi! Cha con tự biết nên làm thế nào mà!”.
Đó là một ngày đẹp trời, mây xanh biêng biếc, Mike cùng cha và mẹ mình sắp xếp đồ ăn để đi dã ngoại. Nhìn ra ngoài cửa sổ là chiếc xe Buick mới tinh, trong lòng Mike vui sướng không tả. Cuối cùng thì Mike cũng được như bao bạn bè cùng lứa, được ngồi trên chiếc ô tô do cha mình lái, được tận hưởng làn gió mát mùa hè thật kỳ diệu mà chỉ lúc vi vu trên ô tô mới cảm nhận được. Cha và mẹ cũng vui vẻ, nói cười với Mike.
Cả nhà đã có một chuyến đi lý thú cho đến ngày hôm sau, khi cha Mike từ công ty về nhà. Dáng cha như già đi hàng chục tuổi, mẹ Mike thì suy sụp, mắt đỏ hoe. Cha Mike đã bị mất công việc của mình, và trong tình hình hiện nay, rất khó để tìm công việc mới. Thu nhập của gia đình Mike chỉ dựa vào đồng lương ít ỏi mà công việc đó đem lại. Nguyên do là cha Mike đã nhận thưởng chiếc xe mà lẽ ra là phần thưởng của ông chủ. Ông ta không cần chiếc xe nhưng cũng không cần người gian dối làm việc cho mình.
Mike giật mình tỉnh giấc, thì ra chỉ là một giấc mơ, một cơn ác mộng đáng sợ. Khi trấn tĩnh lại, Mike chợt nhận ra vì sao lần ấy cha không cho mình lên xe đi cùng. Cha đã cần một khoảng thời gian tĩnh lặng để suy nghĩ điều gì đúng, và điều gì không đúng. Điều gì nên nhận và điều gì không nên.
Mike nhớ lại lúc đó, cha của Mike đi vào tận trong cùng của căn phòng rồi gọi một cuộc điện thoại. Mike cũng không biết cha đã nói gì, chỉ biết rằng vào buổi chiều ngày hôm sau, ông chủ của cha cậu đã đến và đưa cho cha của cậu một hộp thuốc lá và lái chiếc xe mới tinh kia đi.
Mãi sau này, cho đến khi trưởng thành rồi Mike mới có một chiếc xe ô tô của riêng mình. Sau khi trải qua những thăng trầm, “cay đắng ngọt bùi” của cuộc đời, Mike mới hiểu rõ được câu nói của mẹ: “Con người có khí phách thì chính là đã có tài phú rồi!”. Nhớ lại chuyện xưa, Mike tràn đầy xúc động nói rằng: “Thời khắc mà cha tôi gọi điện cho ông chủ chính là thời khắc giàu có nhất của gia đình tôi!”.
Câu chuyện trên như một hồi chuông cảnh tỉnh, cũng là một bài học sâu sắc cho những ai vẫn còn tham vinh hoa phú quý, vì một chút lợi ích vật chất tầm thường mà đánh mất đi khí phách con người của mình. Một chút danh lợi không mua được sự thanh thản trong tâm hồn, trái lại nó còn sinh ra những mặt trái của đạo đức như lọc lừa, gian dối, ti tiện… làm bại hoại nhân cách cao quý của con người.
Trong cuộc sống này, tiền bạc chỉ nên xem là vật ngoài thân, là công cụ hỗ trợ cuộc sống. Đừng quá quan trọng hoá đồng tiền, để rồi dần dần phụ thuộc và trở thành nô lệ của nó. Hãy để chân tâm dẫn dắt cuộc đời bạn thay vì để vật chất điều khiển. Khi đó cuộc đời của bạn sẽ trở nên nhẹ nhàng, tâm tình cũng như dòng suối nhỏ trong vắt chảy trong khe núi… trong suốt, trong suốt mà tràn đầy sức sống.
Chân Tâm