Đại Kỷ NguyênTin tức thời sự quốc tế cập nhật 24/7, văn hoá truyền thống
Được kỳ vọng là tác phẩm vực dậy loạt phim siêu anh hùng của DC, bộ phim “Aquaman” (Đế vương Atlantis) đã có một khởi đầu mỹ mãn. Không chỉ kỹ xảo, diễn xuất, tạo hình, âm nhạc hay kịch bản chất lượng, Aquaman đã truyền đi một thông điệp đáng suy ngẫm về anh hùng.
(Bài viết có những nội dung tiết lộ tình tiết phim, mong độc giả cân nhắc trước khi đọc)
Ngay sau khi bộ phim về siêu anh hùng không mấy nổi tiếng trong các anh hùng DC ra rạp, hàng loạt những đánh giá của người xem cho tới các chuyên gia đều ca ngợi đây là bộ phim hay nhất nhì của loạt phim anh hùng DC. Tất nhiên, phim siêu anh hùng sẽ luôn khiến khán giả ngộp thở trước các màn giao chiến siêu thực, kỹ xảo điện ảnh hoành tráng mãn nhãn, tạo hình nhân vật đẹp lung linh. Nhưng tất cả sẽ chỉ là nồi lẩu cao hương mỹ vị rời rạc nếu thiếu đi một kịch bản ‘chắc tay’ với những thông điệp nhân văn có sức truyền cảm mạnh mẽ.
Ở Aquaman, đó là một câu hỏi mà rất ít người trong chúng ta nghĩ đến hoặc được nghe tới trong cuộc đời của mình: “Điều gì có thể vĩ đại hơn một vị vua?” (What could be greater than a king?).
Aquaman – cầu nối giữa hai thế giới
Arthur – anh chàng to lớn, xù xì, phóng khoáng và biết nói chuyện với cá – đã hỏi công chúa Mera câu này: “Điều gì có thể vĩ đại hơn một vị vua?”. Trong cả phần đời trước của mình, Arthur không bao giờ nghĩ và cũng chẳng mong muốn trở thành vua của bảy vùng biển rộng lớn trên Trái Đất. Anh chỉ thích đi trừng phạt kẻ xấu, giúp đỡ người gặp nạn và uống bia. Nhưng khi thế giới của cha anh bị đe dọa bởi thế giới của mẹ anh, Arthur đã không thể đứng ngoài cuộc.
Anh chàng nhiệt huyết, tính tình đơn giản và hơi tự mãn đã sớm thua cuộc, để rồi nhận ra rằng: Muốn cứu giúp người khác thì cũng phải chứng minh được bản thân mình. Đó không chỉ là chứng minh tài năng, mà còn cả tấm lòng.
Arthur xuống Atlantis với suy nghĩ rằng: Tốt thôi tôi là kẻ mạnh, tôi có thể làm được, chỉ cần xuống đáy biển sâu cho ông anh cùng mẹ khác cha một trận rồi làm vua Atlantis, thế là giải quyết mọi vấn đề! Nhưng làm anh hùng nào có đơn giản như vậy? Chừng nào Arthur chưa nhận ra sứ mệnh và xuất ra được chân tâm muốn cứu vớt tất cả thần dân biển cả lẫn dân “bề mặt” (như cách người Atlantis gọi con người), thì anh chưa thể vận dụng được hết sức mạnh đã được ban cho.
Và trong hành trình tìm kiếm cây đinh ba thần của vua Atlan, cũng là hình ảnh ẩn dụ về con đường đi tìm kiếm năng lực tiềm tàng của bản thân mỗi anh hùng, Arthur đã hiểu rằng vì sao mình là cầu nối giữa hai thế giới.
Cái lý của kẻ mạnh Orm
Người Atlantis siêu việt hơn loài người, họ cũng tự nhận mình không có lòng khoan dung, thế nên vua Atlantis – bá vương Orm – muốn trừng phạt con người vì những gì họ đã gây ra cho biển cả. Những con sóng khổng lồ ném trả từng núi rác lên bờ mà con người thải ra biển là một trong những cách để nhắc nhở loài người. Nếu không tin rằng người Atlantis hay thế lực siêu nhiên nào đó có thể làm thế với chúng ta một ngày không xa, ít nhất con người cũng nên tin tưởng lời “các cụ” vẫn thường nói về luật Nhân Quả báo ứng.
Có lẽ đứng từ lập trường của Orm, thì cũng chẳng có gì sai khi muốn “dọn dẹp” bề mặt và lập lại một thế giới tốt đẹp hơn, “sạch sẽ” hơn. Nhưng điểm hạn chế của Orm là anh không có một góc nhìn từ phía ngược lại. Mà điều này, Arthur lại có.
Chính vì được sống trong thế giới của những người trên “bề mặt”, Arthur hiểu rằng con người cũng có những điều tốt đẹp khác nữa. Ban đầu, anh bắt đầu hành trình trở thành anh hùng chỉ bởi một lòng muốn cứu những người thuộc thế giới của cha anh, mà vẫn mang trong lòng sự căm ghét những người thuộc thế giới của mẹ anh, những kẻ mà anh cho rằng thiếu khoan dung và đã đẩy mẹ anh tới chỗ chết.
Nhưng đó là một cái tâm chưa đủ chân thành và độ lượng, là cái tâm phân biệt và yêu có điều kiện. Nên Arthur chưa thể chiến thắng Orm. Chỉ tới khi Mera cho anh biết rằng người vĩ đại hơn cả một vị vua chính là bậc anh hùng, chính là người biết hy sinh bản thân vì người khác, dùng tấm lòng khoáng đạt không phân biệt để yêu thương hết thảy sinh mệnh mà dám dấn thân, Arthur mới càng thấy rõ hơn con đường mà mình phải đi. Anh phải yêu thương cả người bề mặt lẫn người Atlantis – Đó là sự từ bi cần phải có để khai phá sức mạnh vô song của người anh hùng.
Điều gì làm nên một anh hùng?
Arthur hơn Orm ở một góc nhìn, là vì anh được ở vào vị trí của người “bề mặt”. Lòng từ bi hóa ra đơn giản chỉ là như vậy: đặt mình vào vị trí của người khác, ở một góc nhìn khác để lý giải mọi điều, mọi người. Hoặc ngay cả khi không thể lý giải và thấy căm phẫn, ghét bỏ ai đó, ta đều có thể chừa lại một khoảng trống để suy nghĩ rằng có thể là ta chưa được nhìn thấy hết nguyên do và bản chất vấn đề mà thôi. Nếu không thể có được góc nhìn từ nhiều phía như Arthur, ta vẫn có thể tưởng tượng ra rằng có một góc nhìn nào đó mà mình chưa được trải nghiệm để không vội vàng phán xét.
Orm với góc nhìn của bậc bề trên, của sinh mệnh siêu việt hơn loài người đã tự cho mình quyền trừng phạt con người và cứu rỗi thế giới của mình. Nhưng Arthur với tình yêu thương không phân biệt, bao khắp hết thảy mọi sinh mệnh trên đất và dưới biển, nên mới có được vị thế cao hơn hẳn Orm. Và nhờ đó, anh đã khai phá được sức mạnh tiềm ẩn của mình, sức mạnh được ban cho để gánh vác sứ mệnh.
Sẽ là không thể so sánh và không có sự so sánh, nhưng hẳn nhân loại đều biết tới Cứu Thế Chủ Messiah hay Đức Chuyển Luân Thánh Vương từng được nhiều dự ngôn và kinh sách ca truyền rằng: Ngài sẽ tới cứu giúp loài người vào lúc con người sa đọa. Thần nhìn con người không khác gì con người nhìn sinh mệnh cấp thấp hơn, vậy nên nếu con người đã gây ra tội và hủy hoại thế giới thì phải bị trừng phạt. Nhưng vị Thần từ bi hơn hết thảy – “Thần của các vị Thần”, thì sẽ trải lòng từ bi tới cả những sinh mệnh nhỏ bé nhất, nên mới có thể hạ thế xuống nơi nhơ bẩn để cứu độ hết thảy chúng sinh.
Quay trở lại với Arthur “đơn giản”, anh đã nhìn thấy ở trong Orm hình ảnh của chính bản thân mình trước đó, khi anh quyết định bỏ lại David Kane và cha hắn mắc kẹt trong tàu ngầm sắp nổ tung. Anh đã cho rằng cha con hắn xứng đáng chịu hậu quả vì đã gây hại cho người khác. Arthur cũng đã tự cho mình quyền phán xét và trừng phạt kẻ xấu, bất chấp đức hiếu sinh. Để sau này, Kane vì thế đã trở thành kẻ thù của Aquaman, một Black Manta đầy căm giận.
Sự trừng phạt sẽ chỉ làm kẻ bị trừng phạt chất thêm uất hận và không thể quay đầu để thấy bờ. Chỉ có lòng từ bi, tấm chân tình mới có thể nung chảy mọi giáo gươm và hướng thiện mọi trái tim tăm tối nhất. Arthur đã hiểu ra điều đó và thể hiện thông qua phút giây lắng xuống khi kể về Kane ở đoạn sau phim.
Anh hùng đâu cần hoàn hảo ngay từ đầu
Arthur, một kẻ mang trong mình dòng máu hoàng tộc, hay chính là đã ở trên ngôi Vương từ trong bản chất của sinh mệnh, nhưng lại chưa bao giờ mong muốn một ngai vàng. Vì anh sinh ra đã là vua, điều anh cần làm là trở thành một anh hùng chân chính, một người vĩ đại hơn cả. Đó là người dám đối diện với những nỗi sợ hãi lớn lao nhất, với những nguy hiểm mà mình không thể hình dung và đo lường, với những điều đã làm nhiều người “đẳng cấp” hơn phải gục ngã. Tất cả chỉ vì để cứu giúp và bảo vệ người khác.
Aquaman đã chiến thắng thủy quái hùng mạnh Karathen, như một hình ảnh về cuộc chiến vượt qua rào cản cuối cùng để trở thành anh hùng. Karathen là đại diện cho cái tôi ích kỷ, cho sự tự giới hạn bản thân, cho sự thiếu tin tưởng, cho quan niệm về sự “thuần khiết” trong dòng máu của các vị vua. Anh hùng quan trọng ở tấm lòng, sự kiên định và ý chí vượt lên chính mình, không phải ở việc ngay từ điểm xuất phát anh ta đã phải là người hoàn hảo không tỳ vết. Hay không cần phải là nhân chủng thuần huyết như đòi hỏi của Karathen lúc mới gặp Arthur. Cứu người và làm việc lớn hơn nhau là ở tâm nguyện, không phải ở hình thức.
Aquaman, một anh hùng vui vẻ chứ không u ám như nhiều anh hùng DC khác, đã làm cho việc trở thành anh hùng cũng đầy cảm hứng đối với người xem. Bởi đó là việc làm không chen lẫn nỗi niềm riêng như Batman, không giằng xé như Superman. Aquaman trở thành anh hùng một cách trong sáng và đơn giản là vì tình yêu thương không phân biệt dù con đường cũng phải trải qua những khó khăn vì nhận thức hạn hẹp lúc đầu.
Thế nên, lời nhắn nhủ cho mỗi chúng ta là: Ai cũng có thể trở thành anh hùng, người vĩ đại hơn hết thảy các vị vua, những kẻ quyền thế và hùng mạnh khác, chỉ cần bạn dám hy sinh và yêu thương với tấm lòng rộng mở…
Nghi Ân
