Tác giả: Lorraine Ferrier
Vào ngày 23 tháng 4 hàng năm, tức “Ngày Thánh George” (St. George’s Day), nhiều người trên khắp thế giới tưởng niệm ngày tử vì đạo của ông. Vị thánh này là thánh quan thầy của nhiều quốc gia như Anh, Gruzia, Ethiopia, và được hậu thế tôn kính rộng rãi vì đức tin kiên định, lòng dũng cảm phi thường và tinh thần bất khuất.
Vào thế kỷ thứ 3, George ra đời tại Cappadocia – vùng Trung Anatolia của Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Là một sĩ quan La Mã (tương đương cấp đại tá), ông đã từ chối từ bỏ đức tin Cơ Đốc dưới ách thống trị ngoại giáo của Hoàng đế Diocletian. Lòng mộ đạo của Thánh George đã khiến ông phải chịu bức hại, và ông đã bị tra tấn và chém đầu tại Nicomedia (gần Lydda, khi đó thuộc Palestine, nay thuộc Israel) vào khoảng năm 303 SCN.
Giáo hoàng Gelasius I đã phong thánh cho George vào năm 494 và gọi ông là một trong những vị thánh “mà danh tính được người đời tôn kính, nhưng hành trạng chỉ có Thiên Chúa biết”.
Mặc dù George chưa bao giờ là một hiệp sĩ, nhưng từ thời Trung Cổ, nhiều tác phẩm nghệ thuật thường khắc họa hình ảnh ông mặc áo giáp sáng ngời và tiêu diệt một con rồng khổng lồ (trong Cơ Đốc giáo, rồng thường tượng trưng cho tà ác, Sa-tăng hoặc ngoại giáo).

Về truyền thuyết Thánh George và con rồng, phiên bản được lưu truyền rộng rãi nhất bắt nguồn từ “Truyền thuyết Hoàng kim” (Legenda Aurea), một bộ sưu tập tiểu sử các vị thánh do nhà biên niên sử người Ý và Tổng giám mục Genoa, Jacobus de Voragine, biên soạn từ năm 1250 đến 1280, bao gồm 153 câu chuyện về cuộc đời các vị thánh.
Nhà in William Caxton đã xuất bản một phiên bản tiếng Anh của bộ sưu tập này vào năm 1483. Phiên bản này không chỉ dựa trên nguyên tác tiếng Latinh của Voragine mà còn tham khảo hai bản dịch tiếng Pháp và tiếng Anh khác.
Trong phiên bản truyền thuyết của Caxton, một con rồng khổng lồ đã tàn phá thành Silene (nay thuộc Libya), và người dân thành phố phải dâng vật tế để xoa dịu nó. George tình cờ gặp một nàng công chúa đang đối mặt với cái chết trước con rồng. Caxton viết:
“Khi họ (công chúa và Thánh George) đang trò chuyện, con rồng xuất hiện và lao tới tấn công. Thánh George thúc ngựa đứng thẳng, rút gươm và làm dấu Thánh giá, dũng mãnh đối đầu với con rồng đang lao tới, ông dùng ngọn giáo đâm mạnh khiến con rồng bị thương nặng và ngã gục xuống đất.”
Thánh George sau đó bảo công chúa dùng thắt lưng của mình làm dây thừng để dắt con rồng bị thương vào thành Silene và cho nhà vua cùng dân chúng xem.
Caxton tiếp tục kể lại: “Thánh George nói với mọi người: ‘Chớ hoài nghi, hãy tin vào Thiên Chúa Jesus Christ và chịu phép rửa tội, rồi ta sẽ giết con rồng này.’ Sau khi nhà vua và thần dân chịu phép rửa tội, George đã giữ lời hứa và chém đầu con rồng.”
Thánh George của Thụy Điển
Tác phẩm điêu khắc gỗ hoành tráng “Thánh George và con rồng” (St. George and the Dragon) được đặt tại Nhà thờ Storkyrkan (nghĩa là Nhà thờ Lớn) ở Stockholm, còn được gọi là Nhà thờ chính tòa Stockholm (hay Nhà thờ Thánh Nicholas).
Nhiếp chính vương Thụy Điển Sten Sture the Elder đã ủy thác thực hiện tác phẩm điêu khắc này để kỷ niệm chiến thắng trong Trận chiến Brunkeberg năm 1471, nơi ông đã đánh bại Vua Christian I của Na Uy và Đan Mạch. Bức tượng được hoàn thành và đặt vào vị trí năm 1489.
Tác phẩm điêu khắc bằng gỗ sồi sơn màu cao khoảng 12 feet (khoảng 3,6 mét) này được công nhận là kiệt tác đỉnh cao của nhà điêu khắc người Đức Bernt Notke (khoảng 1440–1509). Nhiều thợ thủ công lành nghề đã hỗ trợ Notke hoàn thành tác phẩm này. Trong thời Trung Cổ, các thợ thủ công thường hợp tác trong các xưởng, và xưởng của Notke chuyên về hội họa, thảm trang trí và điêu khắc gỗ — đặc biệt nổi tiếng với các bức tranh thờ.
Notke và các trợ lý trong xưởng đã nắm bắt chính xác khoảnh khắc Thánh George giương gươm chém rồng. Tác phẩm điêu khắc đầy tính động và được trang trí bằng các chi tiết kim loại, thể hiện Thánh George cưỡi trên một con tuấn mã đang tung vó, vừa dùng ngọn giáo đâm vào con rồng; con rồng quằn quại đau đớn trên mặt đất, gầm thét trong tuyệt vọng. Con rồng nằm ngửa, chống đỡ cơ thể bằng một móng vuốt, trong khi cố gắng dùng móng vuốt còn lại để rút ngọn giáo gãy ra trong nỗ lực sinh tồn cuối cùng. Thánh George giương cao thanh gươm trên đầu, dường như sắp tung ra đòn kết liễu.

Notke đã khéo léo đặt ngọn giáo gãy và móng vuốt của con rồng lên thân ngựa để làm điểm tựa, nhằm ổn định toàn bộ cấu trúc.
Tư thế của Thánh George thể hiện niềm tin chính nghĩa của ông. Ông đứng thẳng trên yên, với vẻ mặt siêu phàm, ánh mắt kiên định và không hề nao núng trước nguy hiểm cận kề. Gần đó, công chúa cúi đầu, lặng lẽ quan sát trận chiến, hai tay chắp lại cầu nguyện.

Tác phẩm điêu khắc này chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc: trên bộ yên cương có thể thấy hình cây thánh giá và huy hiệu của gia tộc Sture — ba bông hoa súng cách điệu; phía sau công chúa là một con cừu non, tượng trưng cho vật tế để xoa dịu con rồng; nó cũng là Chiên Thiên Chúa, đại diện cho sự hy sinh của Thần vì nhân loại.
Ngoài các nhân vật chính, phần bệ còn được bao quanh bởi một nhóm phù điêu: bệ của tượng Thánh George thể hiện các cảnh trong cuộc đời của vị thánh, trong khi bệ của tượng công chúa mô tả trận chiến của Thánh George tại Silene. Những bức phù điêu này cho thấy kỹ năng điêu khắc và tài năng kể chuyện đỉnh cao của các thợ thủ công trong xưởng.
Tác phẩm điêu khắc “Thánh George và con rồng” của Notke là một ví dụ điển hình cho kỹ nghệ bậc thầy, diễn giải một cách sống động cuộc đối đầu vĩnh cửu giữa thiện và ác.
Nguyên tác “A Triumph in Wood: Sweden’s ‘St. George and the Dragon’” được đăng trên The Epoch Times bản tiếng Anh.
Giới thiệu tác giả: Lorraine Ferrier là cây bút của The Epoch Times chuyên về các bài viết mỹ thuật và thủ công mỹ nghệ. Bà tập trung vào cách các nghệ sĩ và nghệ nhân (chủ yếu ở Bắc Mỹ và Châu Âu) truyền tải vẻ đẹp và các giá trị truyền thống trong sáng tạo của họ, với hy vọng lên tiếng cho các loại hình nghệ thuật và thủ công quý hiếm, ít được biết đến, nhằm bảo tồn di sản nghệ thuật truyền thống của chúng ta. Bà hiện đang sinh sống và viết lách tại vùng ngoại ô London, Anh.
Theo Epoch Times