Đại Kỷ NguyênTin tức thời sự quốc tế cập nhật 24/7, văn hoá truyền thống
Với khả năng tăng tốc lên đến 120 km/h chỉ trong vòng 3 giây, báo Gê pa thực sự là một chiếc “xe F1” trong thế giới hoang dã và nó là nỗi khiếp đảm của các loài động vật ăn cỏ trên vùng thảo nguyên châu Phi.
Báo Gê pa (hay còn gọi là báo đốm châu Phi hay báo Cheetah) là một loài động vật có vú trong họ nhà Mèo, chúng sinh sống chủ yếu trong môi trường đồng cỏ, rừng thưa và bán sa mạc. Namibia là quốc gia tập trung nhiều báo Gepard sinh sống nhất, theo nghiên cứu năm 2005, nơi đây có khoảng 3.000 cá thể báo sinh sống.
Một con báo Gê pa trưởng thành có chiều dài từ 1,5m đến 2m, chưa tính cả phần đuôi, cân nặng trung bình 65 đến 70 kg, thậm chí lên đến 72 kg.
Đây quả thực là sự ưu ái của thiên nhiên dành cho dành cho báo Gê pa. Với cấu trúc cơ thể thon gọn và mảnh ai, chúng có thể tăng tốc độ lên đến 120 km/h một cách nhanh chóng và được duy trì với khoảng cách 300m.
Vậy điều gì đã tạo nên sự đặc biệt này của báo Gê pa?
Cơ thể của báo Gê pa có thiết kế sinh học đặc thù để trở thành sinh vật chạy nhanh nhất trong họ nhà nhà mèo. Với cơ thể thon gọn, mảnh mai, cao nhỏng, góc nhìn rộng giúp báo Gê pa trở thành loài có vận tốc nhanh hơn bất kỳ loài động vật nào trên mặt đất.
Hơn nữa, cấu trúc xương sống được thiết kế hoàn hảo: khung xương rất nhẹ và khoảng 60% khối lượng cơ bắp đều nằm trên xương sống giúp tăng thêm sức mạnh cho thân thể, đặc biệt là chân. Xương sống với cấu trúc kéo dài và chụm lại tăng thêm lực giúp cho sải chân của chúng rộng thêm 0,7m và đạt gần 8m trong mỗi bước chạy.
Nhờ đặc điểm trên, báo Gê pa chỉ cần 4 bước là đạt tốc độ tối đa trong điều kiện không có vật cản. Đây là bí quyết giúp nó có được những sải chân thần tốc và dễ dàng thực hiện một cuộc tăng tốc ngoạn mục.
Theo các nhà khoa học, khi rượt đuổi con mồi báo Gê pa chỉ cần vài giây để có thể đạt được tốc độ hơn 120km/h (tương đương 33 m/s). Chính vì vậy nó mới có thể săn được những con mồi có tốc độ nhanh như linh dương, ngựa vằn hay nai.
Điều này giúp nó ngay khi ở tốc độ cao cổ và đầu hoàn toàn ổn định di chuyển thẳng về phía trước như một mũi tên làm tăng độ chính xác khi đuổi theo và tiêu diệt con mồi.
Cấu trúc chân là một điển hình làm trên cơ thể báo Gê pa. Các ngón chân của nó, bình thường sử dụng để đi bộ nhưng đủ cứng và nhọn để hỗ trợ khi chúng giảm tốc độ đột ngột ở những khúc cua. Không những vậy, báo có cấu tạo với một sợi giây chằng kết nối trực tiếp cổ với cột sống cho phép nó ổn định hình ảnh quang học.
Điều này giúp nó ngay khi ở tốc độ cao cổ và đầu hoàn toàn ổn định di chuyển thẳng về phía trước như một mũi tên làm tăng độ chính xác khi đuổi theo và tiêu diệt con mồi.
Với bộ móng vuốt không co lại giúp chúng tạo ra lực kéo liên tục và tạo phạm vi di chuyển rộng nhất. Điều này đóng vai trò như đinh dày của các vận động viên điền kinh tạo nên một lực đẩy bổ sung rất đáng kể khi chạy.
Thêm vào đó, một phần quan trọng không kém là chiếc đuôi. Đuôi báo Gê pa dài so với cơ thể và rất khỏe, giúp nó giữ thăng bằng khi đang rượt ở tốc độ cao, nó đóng vai trò như là bánh lái của con thuyền và thay đổi hướng di chuyển khi cần thiết.
Nhưng cấu trúc thân thể hoàn hảo là chưa đủ để báo Gê pa có vận tốc nhanh đến như vậy.
Một điểm đặc biệt khác của báo Gê pa là đôi mắt cực tinh và nhạy bén. Cặp mắt tinh tường này có thể quan sát rất xa và phát hiện những chuyển động nhỏ nhất giống như con người đang nhìn qua ống nhòm vậy.
Giống như các loài động vật khác, mắt báo Gê pa nằm phía trước hộ sọ, nhờ vậy nó có một tầm nhìn kép và rộng, giúp nhận biết và tính toán chính xác con mồi ở bao xa và có tầm nhìn lên đến khoảng hơn 2000.
Hơn nữa, để tránh nắng Mặt Trời lúc săn mồi, chúng có hai vệt đen hình dòng lệ ở bên dưới mắt, điều mà không loài động vật nào thuộc họ mèo có được. Hai vệt đen này hấp thụ một phần ánh sáng giúp giảm độ chói của ánh nắng Mặt Trời và cho báo Gê pa một tầm nhìn rộng hơn.
Ngoài ra, báo Gê pa không chỉ vận dụng tốc độ và sự nhanh nhẹn trong lúc săn mồi mà còn dùng trí thông minh để phán đoán đường tẩu thoát của con mồi theo từng tình huống và từng dạng.
Nhiều loài động vật như linh dương, thỏ hoặc đà điểu có khả năng thoát thân nhờ đột ngột thay đổi hướng di chuyển khi bị săn đuổi. Trong khi nhiều loài khác lại có thể chạy rất nhanh dù chỉ là trên một đường thẳng.
Để đối phó với những thách thức này, báo Gê pa có một phương pháp rất hiệu quả là chia cuộc săn đuổi thành 2 gia đoạn:
- Một là tăng tốc thật nhanh để bắt kịp con mồi.
- Hai là giai đoạn chậm dần, phán đoán hướng đào thoát của từng dạng con mồi.
Chính nhờ điều này cộng thêm yếu tố về thể lực cũng như cấu trúc thân thể mà báo Gê pa có thể bắt được bất cứ con mồi nào (tuy rằng không phải lúc nào nó cũng thành công). Điều này thực sự là nỗi kinh hoàng của các loài động vật ăn cỏ trên thảo nguyên châu Phi rộng lớn.
Video: Tập tính săn mồi của loài báo Gê pa (Cheetah)
Sơn Tùng
