Những bức ảnh về những chú gấu trúc luôn có thể khiến bạn mỉm cười bởi sự ngộ nghĩnh, đáng yêu của chúng. Nhưng đã có bao giờ bạn tự đặt câu hỏi tại sao gấu trúc lại có màu sắc đặc trưng, không thể nhầm lẫn với bất kì loài động vật nào khác hay không? Các nhà khoa học sau rất nhiều nỗ lực đã tìm ra ý nghĩa ẩn giấu sau hai màu đen trắng ấy. Hãy cùng khám phá nhé!
Gấu trúc là loài động vật đặc hữu của Trung Quốc, chúng sinh sống chủ yếu ở miền trung Trung Quốc, đặc biệt ở tỉnh Tứ Xuyên. Loài động vật này đã trở thành đề tài nghiên cứu hấp dẫn của rất nhiều nhà động vật học. Những quan sát tập quán sinh hoạt, môi trường sống của gấu trúc giúp con người bảo vệ tốt hơn loài động vật chỉ ăn tre trúc và có sinh sản rất ít này. Bất chấp thời gian nghiên cứu tương đối dài, màu lông của gấu trúc lại vẫn là một bí ẩn lớn đối với các nhà khoa học.
Chỉ cho tới gần đây, các nhà khoa học Hoa Kỳ mới vén được bức màn bí mật ẩn giấu đằng sau hai màu lông kì lạ của loài động vật này. Thành công này thuộc về nhóm nghiên cứu đến từ Đại học California Davis và Đại học bang California, Long Beach, được đăng tải chính thức trên tạp chí Khoa học Behavoiral Ecology, ngày 28 tháng 2 năm 2017. Câu trả lời chính thức của các nhà khoa học đưa ra để giải thích cho màu sắc đặc trưng của gấu trúc chính là:
Để thích ứng với tập tính sống đặc trưng, bộ lông của gấu trúc cần phát huy hai tác dụng “Ngụy trang” và “Giao tiếp”.
Các nhà khoa học đã giúp chúng ta có thể hiểu hơn về cuộc sống ngoài thiên nhiên của loài gấu đáng yêu này: Gấu trúc chỉ ăn lá tre hoặc trúc, nhưng hai loại thực vật này không có chứa nhiều chất dinh dưỡng. Vì vậy, gấu trúc không thể tích trữ đủ năng lượng để ngủ đông như những người anh em khác trong họ gấu. Thay vào đó, chúng sẽ phải di chuyển quanh năm để tìm kiếm thức ăn cho mình. Trong tự nhiên, gấu trúc không có kẻ thù, nhưng chúng vẫn cần có khả năng lẩn trốn khỏi những nguy hiểm khi chu du sâu trong các khu rừng trúc và các khu rừng tuyết phủ.
Tập tính này giải thích cho việc một phần lông gấu trúc màu trắng. Màu sắc này sẽ giúp chúng thích ứng hoàn toàn với thời tiết khắc nghiệt, lạnh giá của mùa đông, và có thể ẩn mình hoàn hảo trong màu trắng của tuyết.
Còn màu đen chính là phương thức để ngụy trang trong những khu rừng trúc, bởi nó sẽ giúp gấu trúc hòa lẫn trong những mảng bóng râm sẫm màu bên trong khu rừng.
Đó là chức năng ngụy trang, còn chức năng giao tiếp của màu sắc của gấu trúc nằm trên khuôn mặt chúng. Đôi tai nhọn màu đen sẽ giúp gấu trúc trở nên “nguy hiểm” hơn trong mắt các loài động vật khác. Điều này giữ cho chúng luôn có một khoảng cách an toàn với các cư dân khác của khu rừng.
Nếu quan sát kĩ, chúng ta sẽ thấy được quầng đen quanh mắt của gấu trúc không giống nhau. Đây chính là dấu hiệu giúp gấu trúc có thể nhận biết nhau.
Đó là câu trả lời của các nhà khoa học, còn trong văn hóa dân gian, cũng có những câu chuyện cổ tích giải thích cho màu lông độc nhất này. Truyền thuyết của những người Tây Tạng là một trong số những truyền thuyết đẹp và cảm động nhất, xin giới thiệu cùng bạn đọc như một món quà nhỏ nhân dịp tìm hiểu về một trong những loài động vật đáng yêu nhất trên hành tinh:
Chuyện xưa kể rằng, trong thời kì xa xưa nhất, nguyên thủy nhất, những chú gấu ăn lá trúc có một bộ lông trắng muốt.
Đến một ngày, một con báo đói khát đã lâu quyết định tấn công một chú gấu trúc con. Cũng chính lúc đó, bốn em gái chăn cừu nhỏ bé đi ngang qua gần đó. Biết được gấu trúc con đang gặp nguy hiểm, các cô bé chạy tới ngay để cứu lấy gấu con. Nhưng than ôi, con báo quá hung dữ và cả bốn cô bé đều thiệt mạng. Khi biết tin, cộng đồng gấu trúc vô cùng cảm động trước sự hy sinh dũng cảm của bốn cô gái nhỏ. Chúng quyết định sẽ tổ chức một tang lễ thật lớn để bày tỏ lòng biết ơn với bốn ân nhân.
Không chỉ có vậy, trong tang lễ những chú gấu trúc đã lấy tro đen, vẽ những vòng đen lên chân của mình, để bày tỏ sự tiếc thương và lòng kính trọng của chúng.
Sự ra đi của bốn cô gái nhỏ đã khiến cho gấu trúc thực sự xúc động, nước mắt tuôn rơi. Các chú phải lấy tay gạt đi những giọt nước mắt, và dùng tay chạm vào tay những chú gấu khác để an ủi bạn mình. Khi quá đau khổ, những chú gấu lấy tay bịt đôi tai tròn xinh của chúng lại để không còn phải nghe thấy những tiếng than khóc. Màu đen của tro vì thế mà lan từ chân lên mắt, lên tay và lên cả đôi tai của đại gia đình gấu.
Từ đó, những chú gấu con sinh ra không còn bộ lông trắng muốt nữa. Bộ lông với hai màu đen trắng từ đó trở thành biểu tượng của loài vật này, bởi gấu trúc mong muốn rằng, những thế hệ sau của chúng sẽ mãi ghi nhớ sự hy sinh của bốn cô gái nhỏ. Chúng cũng mai táng mỗi cô bé ở một đỉnh núi để thế hệ sau có thể cùng chiêm ngưỡng lòng dũng cảm vì người khác của họ. Ngày nay, chúng ta hoàn toàn có thể tới thăm bốn ngọn núi này ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc.
Ly Ly