Nàng dâu nhà nghèo và nàng dâu nhà giàu trong đời có hai lần hội ngộ, nhưng trước sau giàu nghèo chuyển vị, cuối cùng, họ cũng được cùng nhau chia sẻ thiện tâm tài phú hiếm có trong đời. Họ vì một cặp hương nang thêu hoa đựng những thỏi vàng mà kết thành nhân duyên tốt đẹp, cải biến cuộc đời của nhau.
Vào thời cổ đại, ở những khu vực đông dân cư, vào mỗi ngày tốt lành cho kết hôn, thông thường sẽ có hơn chục gia đình kết hôn cùng một lúc. Một ngày nọ, có hai gia đình chuẩn bị lễ cưới cho con gái của họ, một nhà rất giàu, nhà kia thì bần cùng cực độ. Khi họ đi được nửa đường, kiệu hoa của hai gia đình đã gặp nhau. Trời đột nhiên đổ mưa to, những người khiêng kiệu của hai gia đình hạ kiệu hoa dưới mái nhà trạm, rồi mỗi nhà tìm một chỗ trú mưa.
Nàng dâu nhà nghèo khóc lóc thương tâm trên kiệu, khóc mãi không ngừng. Tân nương nhà giàu nghe vậy rất buồn, liền sai hầu gái đến hỏi xem tại sao cô ấy lại buồn như vậy. Nàng dâu nhà nghèo trả lời, nói: “Nhà mẹ tôi rất nghèo, bây giờ lại kết hôn với con trai của một người ăn xin, không biết ngày sau rồi sẽ ra sao, vì vậy tôi rất bi thương.”
Những lời này khiến nàng dâu nhà giàu thâm cảm, chạnh lòng thương xót, đồng tình với cô gái, bèn lấy từ hành lý ra hai túi hương nang thêu hoa, mỗi túi đựng một thỏi vàng nặng hơn 20 lượng là của hồi môn của mình, rồi sai thị nữ mang đến tận tay cô dâu nhà nghèo, nói rằng do nhân duyên tế hội bất ngờ, không thể tặng cho cô ấy một món quà tốt hơn, những thỏi vàng này có thể đổi lấy một số tiền để họ ngày sau không phải chết đói chết cóng. Nàng dâu nghèo cảm tạ, nhận những thỏi vàng.
Nàng dâu nghèo vừa định hỏi tên ân nhân, thì lúc này trời đã tạnh mưa, người khiêng kiệu thúc giục mọi người lên kiệu, sau đó từng nhà rời đi. Sau khi về nhà chồng, nàng dâu nhà nghèo đã giao lại hai thỏi vàng mà nàng dâu nhà giàu đã tặng cho chồng mình, lấy chúng làm vốn để kinh doanh. Hai vợ chồng rất cần cù chịu thương chịu khó, bắt đầu từ việc buôn bán nhỏ, dần dần việc buôn bán càng ngày càng làm lớn, gia đình nhanh chóng trở nên phú dụ. Họ rất nhanh trở thành một doanh nhân lớn ở địa phương, sau đó lại mua rất nhiều đất đai và điền trang. Nhưng những tài sản họ mua đều theo cặp, mua đất thì nhất định phải là hai mảnh đất, mua nhà thì hai căn nhất định phải giống nhau, tiền làm ăn kiếm được cũng phải chia thành hai phần. Bà chủ rất hào phóng và rộng rãi, được người dân địa phương khen là người tốt bụng.
Sau hơn mười năm chung sống, bà chủ sinh được một cậu con trai, coi cậu bé như viên ngọc trong lòng bàn tay, cẩn thận tuyển chọn nhũ mẫu cho cậu. Sau khi nhũ mẫu đến, tì nữ và bộc nhân chỉ vào một lầu nhỏ ba tầng ở phía sau nhà, nói với nhũ mẫu: “Bà chủ mỗi sáng sau khi tắm rửa xong, sẽ cầm lư hương lên lầu. Cô không được lên lầu lúc đó, nếu vi phạm quy định, cô sẽ bị xử phạt.” Nhũ mẫu hỏi nguyên do, những người khác đều nói: “Chúng tôi đã ở đây hơn mười năm, mọi người đều không biết, chỉ biết cần tuân thủ quy định.”
Đứa trẻ bú sữa nhũ mẫu dần lớn lên, đã có thể đi lại. Một hôm đứa trẻ muốn leo lên lầu, bị nhũ mẫu ngăn lại, đứa trẻ òa khóc, nhũ mẫu đành phải theo nó lên lầu. Cô phát hiện trong lầu không có vật gì, ngoại trừ một lư hương và một bàn thờ hướng về phía nam, phía trước có bức màn che. Nhũ mẫu bèn vén bức màn lên nhìn hồi lâu, đột nhiên bật khóc lớn. Những người khác nghe thấy âm thanh, liền nói với bà chủ, đưa nhũ mẫu đến gặp bà chủ để hỏi tội.
Nhũ mẫu nhận tội, nói: “Tiểu Lang muốn leo lên lầu, tôi sợ cậu ấy ngã nên trong lúc vội vàng không suy nghĩ kỹ đã vi phạm quy định. Nên phải bị phạt thế nào, tôi không oán trách gì.” Bà chủ hỏi nhũ mẫu tại sao lại khóc, nhũ mẫu rơm rớm nước mắt, nói: “Tôi thấy bên trong treo một gói hương nang thêu hoa, rất giống với gói hương nang mà tôi năm xưa đã nhét vào tay áo khi xuất giá. Vào ngày tôi xuất giá, trên đường đi, tôi đã đưa cả gói hương nang và thỏi vàng trong đó tặng một tân nương khác. Đương thời nhà tôi và nhà chồng đều rất giàu có, hai thỏi vàng đó tôi không để tâm, cũng không biết nó đáng giá thế nào. Tôi không ngờ mình sẽ có ngày lạc vào cơ cực như hôm nay.” Nói xong, nhũ mẫu lại òa khóc, nữ tì bèn ngăn cô lại.
Bà chủ hỏi cô: “Em lấy chồng năm nào, tháng nào?” Nhũ mẫu trả lời chính xác về ngày cưới. Bà chủ lại hỏi: “Ngày em xuất giá, trời có mưa không?” Nhũ mẫu đáp: “Nếu trời không mưa thì túi hương nang thêu hoa vẫn ở với em.” Bà chủ nghe xong im lặng, cũng không quở trách gì, chỉ lặng lẽ đi tìm chồng mình. Nhũ mẫu tưởng rằng bản thân sẽ bị sa thải, cô vô cùng buồn bã.
Ngày hôm sau, chủ nhà trang trí đèn lồng và dây hoa, mời một đoàn kịch, giống như để chiêu đãi những vị khách quý, tất cả người nhà và họ hàng đều được mời đến. Đến lúc khai tiệc, trong sảnh sắp xếp hai bàn tiệc, phía trên sảnh đặt hai chiếc ghế, bên cạnh đặt hai chiếc bàn nhỏ, trên đó chất đầy sổ sách kế toán cao khoảng một thước. Chồng của nhũ mẫu đang ở ngoài, bà chủ sai bốn người hầu mang anh vào, bốn nữ tì cũng mời nhũ mẫu ra khỏi phòng, bảo họ ngồi ở hai chiếc ghế phía trên, ngồi yên bất động.
Thế rồi, cả ông chủ và bà chủ hướng tới hai người bái tạ, rồi đứng dậy nói: “Người được quý nương tặng thỏi vàng năm xưa chính là hai vợ chồng chúng tôi. Nếu không có hai thỏi vàng mà quý nương tặng, chúng tôi sẽ không có ngày hôm nay. Vì vậy, gói hương nang thêu hoa của ân nhân được cất giữ trên lầu, chính là biểu thị chúng tôi vĩnh viễn không quên ân đức của ân nhân. Chúng tôi ngày ngày đều thắp hương tham bái, hy vọng có ngày được gặp lại ân nhân, nên gia sản đều được chia đôi, không dám một mình độc chiếm. Hiện tại chúng tôi đã được Thượng Thiên chiếu cố, cuối cùng không cô phụ ân tình. Số điền sản, tài vật hiện nay đều được phân thành hai phần, chúng tôi xin giữ lại một nửa, còn một nửa thỉnh ân nhân nhận giúp.” Nói rồi, ông chủ hướng tới họ hàng biểu thị không có gì dị nghị.
Nhũ mẫu và chồng bối rối đến mức lúng túng, chỉ có thể nhắc đi nhắc lại “Không dám, không dám”. Chủ nhân mời mọi người ngồi xuống, bắt đầu nâng cốc chúc mừng, yến tiệc bắt đầu, âm nhạc của đoàn kịch vang lên. Đến hai giờ sáng, sai người hầu thắp đèn đưa hai vợ chồng nhũ mẫu đến sống ở căn nhà phía đông, giường chiếu, đồ đạc bài trí trong đó đều không khác gì nhà chủ.
Có người thắc mắc, tại sao cặp vợ chồng nhũ mẫu chỉ ngồi không mà được hưởng thụ thành quả tốt đẹp như vậy? Nhưng thực chất, chính lòng trắc ẩn, lòng tốt của cô đã giúp người phụ nữ nghèo biến trở nên giàu có. Mà người phụ nữ nghèo đột nhiên thành giàu có, lại muốn được báo đáp ân nhân của mình, đây chính là sự an bài của số phận, tạo hóa sao có thể tùy tiện ban phát hạnh phúc cho con người? (Nguồn: “Đông Bắc viên bút lục”)
Thái Nguyên chỉnh lý, Epoch Times,
Hương Thảo biên dịch