Thời báo Epoch Times ngày 14/11/2025 đưa tin: Vào ngày 13 tháng 11, hơn 20 thành viên của tổ chức Tình nguyện viên Atajurt (Kazakhstan) đã tập trung gần cửa khẩu Dulata ở Kazakhstan. Những người tham gia đã đốt “cờ máu” của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và chân dung Tập Cận Bình. Sau khi hành động kết thúc, gần 20 người tham gia đã bị đưa đến Cục Công an huyện Shangri-la, tỉnh Hongayeb.

Cuộc tập trung lần này tập trung vào vụ án công dân Kazakhstan Alinur Turganbay mất tích ở Tân Cương. Các thành viên cộng đồng người Kazakhstan đã để lại bình luận trên các nền tảng, nói rằng cuộc tập trung bắt nguồn từ việc các tài xế xuyên biên giới không có tin tức trong một thời gian dài. Một số cư dân mạng đề cập rằng gia đình đã công khai yêu cầu của họ, gây chú ý trong cộng đồng.

Người sáng lập Atajurt, ông Serikjan, nói với phóng viên rằng trong số những người bị bắt có cả những người trước đây từng bị giam giữ ở Tân Cương. Ông Alinur Turganbay đã bị nhân viên Quốc bảo hoặc Cục An ninh Y Lê (Ili) bắt đi khi đang lái xe qua cửa khẩu Dulata vào ngày 23 tháng 7 năm 2025. Gia đình ông và tổ chức này đã tập trung ở nhiều nơi tại Kazakhstan trong hơn ba tháng, đồng thời gửi đơn thỉnh nguyện đến Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Almaty và Bộ Ngoại giao Kazakhstan.

Các bình luận trong nhóm tiếng Kazakhstan cho biết các vụ giam giữ xuyên biên giới đã gia tăng trong những năm gần đây. Nhiều cư dân mạng chỉ ra rằng vụ án của Alinur Turganbay đã gây ra sự căng thẳng trong cộng đồng.

Bà Dina, một công dân Kazakhstan và là người từng trải qua tra tấn trong trại tập trung ở Tân Cương, nói với phóng viên rằng chồng bà, ông Almasbek Remhan, đã bị bắt đi vào ngày diễn ra cuộc tập trung. Bà nói: “Chồng tôi cũng bị cảnh sát bắt đi, tối hôm qua (13/11) mới được thả ra. Tổng cộng họ bắt 19 người, hiện đã thả 4 người, những người còn lại đều bị giam bên trong, Bekzat (người phụ trách Atajurt) cũng bị bắt đi.”

Các bình luận trong cộng đồng viết rằng Atajurt trong nhiều năm đã hỗ trợ gia đình những người mất tích thu thập bằng chứng về những gì người thân của họ đã trải qua, một số tài liệu đã được gửi đến các cơ quan nhân quyền của Liên Hợp Quốc. Tổ chức này đã thu hút sự chú ý trong giới dân sự Kazakhstan. Vụ bắt giữ lần này đã thu hút sự chú ý từ bên ngoài.

Ông Serikjan nói với phóng viên rằng trong số những người bị bắt có cả người phụ trách tổ chức là ông Bekzat. Ông nói: “Họ đã bắt 19 người, tối hôm đó thả vài người. Hầu hết những người bị bắt đều đến từ Tân Cương, cũng có những người trẻ tuổi sinh ra tại địa phương. Cảnh sát nói rằng họ gây rối trật tự. Trong đó có một người đã nộp phạt 87.000 Tenge (đơn vị tiền tệ pháp định của Kazakhstan), tương đương hơn một nghìn Nhân dân tệ. Tiếp theo, một số người có thể bị giam 15 ngày hoặc 6 tháng, thậm chí lâu hơn, tình hình cụ thể vẫn chưa rõ.” Hiện tại, ông Bekzat vẫn chưa được thả, danh sách của hơn 10 người bị giam giữ khác vẫn chưa được công bố.

Các nhà bình luận tiếng Kazakhstan quen thuộc với vụ việc này chỉ ra rằng sau khi thời gian giam giữ kéo dài, sự việc đã gây ra nhiều cuộc thảo luận hơn ở địa phương.

Ông Alinur Turganbay mất tích từ ngày 23 tháng 7, phía Trung Quốc lấy lý do giấy tờ không khớp để bắt ông đi, gia đình ông đã không nhận được thông báo nào trong hơn ba tháng. Vợ ông, bà Guldariga Khirizat, đã nhiều lần bị đưa đến đồn cảnh sát, tổng số tiền phạt tích lũy đã vượt quá 1 triệu Tenge. Tổ chức này đề cập rằng bà Guldariga Khirizat vẫn đang tìm kiếm sự xác nhận từ phía Kazakhstan về tình hình của chồng mình.

Ông Yerlan, một công dân Kazakhstan đến từ Tân Cương, nói với phóng viên rằng trong 5 năm qua, nhiều người Kazakhstan trở về Tân Cương thăm người thân đã bị Quốc bảo thuộc Cục Công an Y Lê thẩm vấn. Ông đề cập rằng tình hình liên quan đã gây áp lực trong cộng đồng.

Kazakhstan có khoảng 500.000 người đến từ Tân Cương, hầu hết họ vẫn còn người thân ở Tân Cương. Sau năm 2017, Tân Cương đã thành lập các trung tâm giáo dục và đào tạo. Một số người Kazakhstan đã thông báo tình hình bên trong các trại cho người thân, sau đó được lan truyền đến cộng đồng và các tổ chức bên ngoài.

Tổ chức Atajurt đã kêu gọi Ủy ban Nhân quyền Liên Hợp Quốc, Hoa Kỳ và các nước châu Âu quan tâm đến vụ án của Alinur Turganbay trên tài khoản YouTube của mình. Họ đề cập rằng vấn đề giam giữ xuyên biên giới cần được bên ngoài xem xét.

Ông Erkin, một học giả Kazakhstan nghiên cứu về các vấn đề xuyên biên giới Trung Á, nói với phóng viên rằng việc giam giữ xuyên biên giới thường đi kèm với việc phong tỏa thông tin. Ông đề cập rằng gia đình Alinur Turganbay không nhận được bất kỳ văn bản chính thức nào, và tình hình càng trở nên không rõ ràng khi sự việc kéo dài. Ông cho rằng ĐCSTQ nên thông báo cho phía Kazakhstan khi bắt giữ công dân Kazakhstan.

Kể từ khi thành lập, Atajurt đã thu thập một lượng lớn thông tin về những người mất tích ở nước ngoài, bao gồm lời khai của gia đình và hồ sơ qua lại biên giới. Nhiều thành viên đã từng bị giam giữ vì tổ chức tập trung hoặc công bố thông tin. Sự việc lần này được bên ngoài coi là một hành động cao điệu hiếm thấy của tổ chức này trong những năm gần đây. Dư luận bên ngoài đang quan tâm đến cách xử lý tiếp theo của cảnh sát Kazakhstan, cũng như tình hình mới nhất của ông Alinur Turganbay.

Theo Epoch Times