Cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ – Trung Quốc đang tiến sâu vào một mức độ chưa từng có tiền lệ. Ngày 3 tháng 4, ứng cử viên được Tổng thống Trump đề cử làm đại sứ tại Trung Quốc, ông David Perdue, đã thẳng thắn tuyên bố trong phiên điều trần tại Quốc hội: “Nếu người Mỹ ngừng mua hàng hóa Trung Quốc, kinh tế Trung Quốc sẽ sụp đổ.” Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cũng đồng thời cảnh báo: “Không có thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc không thể tồn tại.”

Phiên điều trần này có sự tương đồng cao với chính sách “thuế quan đối ứng” mà Tổng thống Trump đưa ra cùng ngày. Chính sách mới áp thêm 34% thuế quan bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc, nâng tổng mức thuế lên 54%, và bao gồm cả các gói hàng thương mại điện tử miễn thuế dưới 800 USD trước đây chưa được áp dụng. Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng đây là sự phản công đối với việc Trung Quốc “lợi dụng quá lâu” và là sự khởi đầu của việc tái cấu trúc thương mại toàn cầu.

Trong phiên điều trần, ông Perdue mô tả Trung Quốc là một “kẻ thao túng thị trường trong ba thập niên, khiến Hoa Kỳ nghiện hàng hóa giá rẻ.” Ông chỉ ra rằng những mức giá thấp này xuất phát từ trợ cấp nhà nước và hệ thống lao động nô lệ, là sự phản bội có hệ thống đối với các quy tắc thương mại quốc tế. Nếu người mua Hoa Kỳ ngừng thanh toán, kinh tế Trung Quốc sẽ không thể duy trì, “nó sẽ sụp đổ.”

Ông trích dẫn số liệu cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc so với GDP và dân số mất cân bằng nghiêm trọng, là nền kinh tế mất cân bằng nhất trong thời hiện đại. Hoa Kỳ là một quốc gia nợ, Trung Quốc là một quốc gia chủ nợ, “nhưng khi nợ đủ nhiều, vị thế sẽ đảo ngược.” Ông nói: “Họ dựa vào thị trường của chúng ta để duy trì hoạt động, đó mới là điểm yếu thực sự của họ.”

Cùng lúc đó, Trung Quốc tuyên bố sẽ áp thêm 34% thuế quan đối với hàng hóa Hoa Kỳ, leo thang trả đũa, và khởi động “năm chiêu liên hoàn” để phản công, bao gồm đưa 16 doanh nghiệp Hoa Kỳ vào danh sách đen, hạn chế xuất khẩu đất hiếm, khởi động điều tra chống bán phá giá, v.v. Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng, mặc dù sự phản công của Trung Quốc có vẻ ồn ào, nhưng thực chất “không có nhiều không gian để xoay xở.”

Chuyên gia Lý Hằng Thanh của một tổ chức tư vấn ở Washington cho biết: “Hoa Kỳ đã xác định Trung Quốc là đối thủ chiến lược số một, sẽ không nới lỏng.” Ông chỉ ra rằng vòng thuế quan mới của Tổng thống Trump còn nhắm vào các kênh xám mà Trung Quốc sử dụng để chuyển hàng qua nước thứ ba, chẳng hạn như Việt Nam và Campuchia. Giờ đây, các doanh nghiệp xuất khẩu của Trung Quốc “sẽ không còn đường thoát.”

Nhà phân tích Tần Bằng chỉ ra rằng Trung Quốc đang rơi vào thế “tứ bề thọ địch” về “thuế quan, công nghệ, tài chính, địa chính trị,” nếu không nhanh chóng điều chỉnh chiến lược đối với Hoa Kỳ, sẽ trở thành kẻ thua cuộc lớn nhất trong việc tái cấu trúc kinh tế thương mại toàn cầu. “Vòng tuần hoàn nội bộ của Trung Quốc căn bản không thể hoạt động được, bởi vì họ không thể tự cắt bỏ lợi ích đặc quyền của mình.”

Ông Perdue cũng cho biết, nếu được bổ nhiệm làm đại sứ tại Trung Quốc, ông sẽ ưu tiên thúc đẩy các vấn đề nhân quyền. Ông nói rằng việc sản xuất bằng lao động nô lệ của Trung Quốc cấu thành “hành vi gian lận có hệ thống,” nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ phải thiết lập một ngọn cờ đạo đức cho toàn cầu. Ông kêu gọi xây dựng một hệ thống giáo dục toàn dân để vạch trần mối đe dọa xâm nhập của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng và dữ liệu của Hoa Kỳ.

Ông nói: “Hầu hết người Mỹ hoàn toàn không biết rằng các cảng, mạng lưới, điện lực của chúng ta đã bị xâm nhập.” Đồng thời cảnh báo rằng chiến lược “chiến tranh phi truyền thống” của Trung Quốc đã được khai triển toàn diện, Hoa Kỳ cần cùng các đồng minh xây dựng tường lửa thông tin.