Văn học Việt Nam có một nàng Kiều Nguyệt Nga một lòng sắt son chung thuỷ với Lục Vân Tiên, ngay cả khi được tin Vân Tiên đã qua đời, nàng vẫn từ chối lời cầu hôn của con quan Thái sư, nguyện cả đời thủ tiết với tấm hình chàng dũng sĩ mà nàng hoạ lại. Đây không chỉ là một “chuyện tình” hư cấu, mà là mỹ đức thật sự có trong văn hoá Thần truyền. Ở Trung Hoa cũng có một nàng “Nguyệt Nga” như thế.

Câu chuyện “Hàn Diêu” (ngôi nhà bần hàn)

Nàng “Nguyệt Nga” của Trung Hoa là tiểu thư của một gia đình quyền quý thời nhà Đường, nhưng lại chọn trao thân gửi phận cho một chàng thư sinh nghèo vì nhận thấy ở chàng phong thái uy nghiêm và đạo đức cao thượng. Nàng Vương Bảo Xuyến của Trung Hoa đã bị phụ mẫu đoạn tuyệt, sống đời nghèo khó trong một hang động vùng cao nguyên phía Bắc Trung Quốc, và kiên nhẫn chờ đợi chồng 18 năm trong tịch mịch. Tiết Nhân Quý xông pha trận mạc, trở thành một trong những vị tướng giỏi nhất của Hoàng đế Đường Thái Tông, nhưng phu nhân của ông không hề biết điều đó sau gần 20 năm, khi ông quay trở về.

Hỏi Kiều Nguyệt Nga trong thơ Nguyễn Đình Chiểu “khờ dại” hơn, hay Vương Bảo Xuyến của lịch sử “ngốc nghếch” hơn? Khi thờ chồng, chờ chồng trong cô đơn tịch mịch, không thấy ngày về ấy, hỏi họ đang cầu mong điều gì? Hẳn không phải là chút cảm giác ngọt ngào ngắn ngủi của ái tình, bởi nó dễ dàng bị tháng năm khổ ải làm cho tàn tạ. Cũng chẳng phải là lợi lộc hay danh vọng, điều mà Vương tiểu thư vốn đã xả bỏ vào ngày nàng quyết định ném tú cầu cho chàng thư sinh nghèo. 

Nếu như nói Kiều Nguyệt Nga đang thành tựu một chữ “Tiết” – tiết hạnh, tiết liệt, tiết nghĩa với ân công, thì Vương Bảo Xuyến có lẽ thành tựu một chữ “Trinh” – lòng trung trinh, trong trắng, kiên trinh với lựa chọn và lời hứa của mình. Người ta có thể chờ đợi một năm, ba năm, thậm chí mười năm… nhưng khi vượt qua con số ấy mà vẫn biệt vô âm tín, tóc xanh nay đã ngả bạc, thì nào có khác chi thờ một tấm hình người đã khuất như Kiều Nguyệt Nga…!

Tạo hình Tiết Nhân Quý trên sân khấu của nghệ thuật Shen Yun. (Ảnh: Elite Magazine)

Hơn cả một vai diễn

Làm sao để truyền tải trọn vẹn câu chuyện và thế giới nội tâm của Vương Bảo Xuyến chỉ trong vài phút ngắn ngủi? Đó là điều không hề đơn giản. Cheney Wu, diễn viên múa chính của đoàn Nghệ thuật Thần Vận (Shen Yun) chia sẻ: “Đó là vai nữ khó diễn nhất đối với tôi trong năm đó. Khi thực hiện lần đầu tiên, tôi thực sự không biết xử lý thế nào”. Cho dù cô đã cố gắng lặp đi lặp lại các động tác kỹ thuật khó, như nhảy cao, lật mình và xoay tròn, biên đạo múa vẫn nhận xét: “Trông cô diễn rất nông cạn. Cô chỉ biết nhăn mặt khi buồn và cười toe toét khi vui. Cô cần phải lột tả được ý nghĩa bên trong và biểu hiện nó ra”.

Hành trình luyện tập cho vai Vương Bảo Xuyến của vũ công Cheney Wu có lẽ cũng là một hành trình tu luyện. Không chỉ tìm đọc các tài liệu nói về Tiết phu nhân để hiểu cặn kẽ về nhân vật của mình, cô còn luyện tập thêm giờ, lắng nghe nhạc nền của điệu múa suốt cả ngày, suy nghĩ về các bước di chuyển và cách mà cô nên thể hiện chúng. Trải qua một quá trình tôi luyện khó nhọc cả thân và tâm, cô đã giác ngộ được:

“Cuộc sống không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió. Miễn là bạn biết lý do tại sao bạn lại ở đây, thì bạn có thể vượt qua bất cứ điều gì. Không điều gì có thể ngăn cản bạn trở nên tốt hơn”.

Cheney Wu, diễn viên múa chính của đoàn Nghệ thuật Thần Vận. (Ảnh: Magnifissance)

Cùng nhận vai Vương Bảo Xuyến trong năm ấy, vũ công Angelia Wang cũng đã chia sẻ chiêm nghiệm của cô về phẩm hạnh nhẫn nại và vị tha của người phụ nữ truyền thống. Angelia Wang cho rằng nếu ta nhấn mạnh tầm quan trọng của cá nhân mình, truy cầu nhiều hơn từ những người xung quanh, thì khi không nhận được điều mong đợi, ta sẽ thấy oán hận và thống khổ. Ngược lại, khi chúng ta có thể khiêm nhường, không coi bản thân là trung tâm, thì trái tim ta sẽ ngập tràn lòng biết ơn, và chỉ một nụ cười của người khác cũng đủ khiến lòng ta hạnh phúc. 

Angelia chia sẻ, khi mới bắt đầu sự nghiệp vũ đạo, cô chỉ nghĩ cho bản thân mình, không bao giờ nghĩ cho người khác. Năm ấy trình diễn tiết mục múa khăn tay với yêu cầu kĩ thuật khó, Angelia không tự tin lắm về bản thân mình. Mỗi khi đứng sau cánh gà chuẩn bị lên sân khấu, cô thường hồi hộp lo lắng. Bỗng một lần, cô nhận ra có rất nhiều người đang gọi tên và động viên cô, vậy mà trước đây cô thậm chí không hề nghe thấy họ. Cô nhận ra mình không phải là người duy nhất sắp biểu diễn, tại sao cô lại quá tập trung vào bản thân mình? Và hôm ấy, khi cảm nhận được trường năng lượng tập thể, Angelia đã hoàn thành xuất sắc kỹ thuật khó ấy một cách dễ dàng tự nhiên. Cô vũ công chính với gương mặt khả ái giác ngộ được rằng, khi buông xuống cái tôi, thì cô lại đắc được nhiều hơn thế.

“Sự dâng hiến”

Có lẽ, Shen Yun không phải là đoàn nghệ thuật duy nhất trên thế giới lấy đề tài biểu diễn là những câu chuyện văn hoá truyền thống. Nhưng Shen Yun có lẽ là đoàn thể nghệ thuật hiếm hoi trên thế giới, nơi mà mỗi diễn viên đều thật sự tu dưỡng bản thân mình để đạt tới cảnh giới tinh thần cao thượng và mỹ đức truyền thống. Bởi vậy, xem Shen Yun, ta không có cảm giác đang “diễn”, mà là thế giới nội tâm chân thực tịnh khiết của các vũ công. Nghệ thuật chân chính không phải để giải trí, hay để thành danh, mà là con đường tìm về với Đạo.

Quay trở lại nhân vật Vương Bảo Xuyến, nàng chờ đợi Tiết Nhân Quý 18 năm đằng đẵng, nếm đủ cay đắng, nghi hoặc và cả nỗi cô đơn là vì điều gì?

Tiết mục vũ đạo “Hàn Diêu” còn có tên khác là “Sự dâng hiến” (Devotion). Có lẽ, nàng thiếu phụ kiên trinh ấy đã không nghĩ quá nhiều về câu hỏi ấy, nàng không quá quan tâm mình sẽ được gì. Nàng chỉ đơn giản là dâng hiến.

Vũ công Cheney Wu chia sẻ:

“Từ thời Trung Hoa cổ đại cho đến ngày nay, dường như nếu ai đó kiên trì dâng hiến, phần thưởng lớn nhất cho người đó sẽ là được mọi người ghi nhớ mãi mãi”.

Tham khảo:

1. Bài viết: “Hàn Diêu: Câu chuyện về tấm lòng trung trinh” trên website chính thức của đoàn nghệ thuật Thần Vận. Link: https://vi.shenyunperformingarts.org/explore/view/article/e/_rEvZC1dC6I/hàn-diêu-câu-chuyện-về-tấm-lòng-trung-trinh.html

2. Video chia sẻ của vũ công Angelia Wang (tiếng Trung, phụ đề tiếng Anh), Shen Yun Creations: https://www.shenyuncreations.com/video/_video_83840b81df8a4aaeae36addd762cd715/Meet-Principal-Dancer-Angelia-Wang

3. Bài báo: “Nữ vũ công Shen Yun Cheney Wu: Sự dâng hiến vô tư đã được đền đáp xứng đáng”, Magnifissance, bản dịch của DKN TV. Link: https://daikynguyen.tv/van-hoa/nghe-thuat/nu-vu-cong-shen-yun-cheney-wu-su-dang-hien-vo-tu-da-duoc-den-dap-xung-dang.html

Mời quý vị thưởng thức các tác phẩm khác của Shen Yun trên Ganjing World.

Thanh Ngọc

Tác phẩm của Nghệ thuật Shen Yun có nội hàm sâu xa, loạt bài “Cảm ngộ Shen Yun” chỉ là một chút nhận thức cá nhân hữu hạn của tác giả, ngõ hầu chia sẻ cùng bạn đọc vẻ đẹp của văn hoá Thần truyền.