Làm thế nào cơ quan tình báo được xếp vào tốp hàng đầu thế giới của Israel – Mossad, vốn bị chỉ trích vì cuộc tấn công của Hamas, đã lật ngược tình thế chỉ sau một đêm?.

Như chúng ta đã biết, Israel đã thực hiện một chiến dịch gây sốc mang tên “Operation Grim Beeper” hay “Chiến dịch máy nhắn tin chết chóc” nhằm chống lại Hezbollah ở Li-Băng, thông qua việc cho nổ các máy nhắn tin và bộ đàm đã được gài sẵn thuốc nổ, khiến các thành viên của Hezbollah chịu thiệt hại nặng nề. Đối mặt với sự trả thù của Hezbollah, Israel sau đó đã tiến hành không kích và tiêu diệt một chỉ huy cấp cao của tổ chức này. Israel đã rút ra bài học từ những tổn thất nặng nề trước đây, lần này khi nhắm vào kẻ thù thứ hai, họ đã hành động trước để giành lợi thế, khiến tình hình Trung Đông lại càng trở nên căng thẳng và khó lường.

Chuyên gia các vấn đề thời sự gốc Hoa – Thẩm Châu (沈舟) đã có bài bình luận, cho thấy sự tài tình của Israel trong chiến dịch này, không chỉ ở việc làm thế nào tổ chức được thành công, mà còn là những sự tính toán những hậu quả tiếp theo đó đối với đối thủ. Sau đây là những nội dung chính trong bài bình của ông Thẩm.

Israel nhắm vào Hezbollah sau khi đánh bại Hamas

Vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, các tay súng Hamas đã tấn công Israel, giết hại 767 thường dân và 376 nhân viên an ninh Israel, bắt cóc hơn 200 con tin; Hamas còn phóng hơn 5.000 quả rocket từ Dải Gaza vào Israel, dẫn đến cuộc chiến bùng nổ.

Trong gần một năm qua, quân đội Israel đã vào Dải Gaza để truy quét lực lượng Hamas, tuyên bố đã tiêu diệt hơn 15.000 tay súng Hamas, thu giữ vũ khí và đạn dược, phá hủy nhiều căn cứ và đường hầm của Hamas. Các báo cáo nội bộ của Hamas cũng cho thấy trong tổng số 30.000 tay súng, họ đã bị tổn thất hơn một nửa, số còn lại không đủ khả năng chiến đấu về mặt tinh thần hoặc thể chất.

Có thể nói Hamas đang bị đánh bại. Quân đội Israel có ưu thế rõ rệt, với tổn thất rất nhỏ, nhưng đã tiêu diệt một số lượng lớn tay súng Hamas, khiến họ mất đi khả năng chiến đấu hiệu quả. Hiện tại, Israel đang tiếp tục tiêu diệt các phần tử còn lại và tìm kiếm những con tin chưa rõ tung tích.

Cuộc chiến của Israel với Hamas đã đạt được chiến thắng, nhưng tổn thất ban đầu từ cuộc tấn công là rất lớn. Về bề ngoài, có vẻ như Israel đã mắc sai lầm trong công tác tình báo, dẫn đến nhiều thường dân thiệt mạng và bị bắt giữ. Tuy nhiên, thực chất là Israel đã chứng kiến Hamas ngày càng mạnh lên, nhưng chủ yếu dựa vào phòng thủ, phản ứng bị động. Bức tường biên giới cao không thể ngăn chặn các cuộc tấn công của Hamas, công nghệ cao đáng lẽ phải cảnh báo đã không phát huy tác dụng, và cũng không thể ngăn chặn Hamas tiếp tục đào hầm vào sâu trong lãnh thổ Israel.

Quân đội Israel có nhiều ưu thế, nhưng chỉ sau khi Hamas phát động các cuộc tấn công khủng bố, họ mới quyết định ra tay, dẫn đến tổn thất không chỉ về sinh mạng mà còn gây ra những biến động lớn về chính trị, kinh tế và xã hội trong nước và quốc tế. Đây rõ ràng là một bài học đau đớn; trước đây, Israel thường chủ động tấn công trước khi bị tấn công, thay vì chờ đợi phản ứng bị động.

Điều khiến Israel càng khó chịu hơn là các lực lượng chống Israel đã cố gắng khuếch đại việc Israel truy quét Hamas gây tổn hại cho dân thường, khiến Israel trở nên tương đối bị động trên trường quốc tế. Hamas đã ẩn náu trong dân thường, sử dụng người dân làm lá chắn, khiến quân đội Israel rơi vào thế khó. Trong mắt Israel, đây lẽ ra là một cuộc chiến chính nghĩa chống khủng bố, nhưng lại bị coi là cuộc chiến xâm lược tàn bạo.

Dưới áp lực, Israel cuối cùng đã đánh bại Hamas, nhưng các vấn đề về quản lý Gaza trong tương lai vẫn còn gây tranh cãi. Tuy nhiên, điều quân đội Israel quan tâm nhất là làm thế nào để ngăn chặn Hamas trở lại, và họ đã nhắm đến kẻ thù tiếp theo — Hezbollah ở Li-Băng.

Khoảng một năm trước, vào ngày hôm sau khi Hamas phát động tấn công, Hezbollah cũng đã tham gia vào cuộc chiến. Theo thống kê của quân đội Israel, trong chưa đầy một năm, Hezbollah đã phóng hơn 6.700 quả rocket, tên lửa và máy bay không người lái tự huỷ vào Israel. Israel chỉ thực hiện các cuộc không kích phản công có giới hạn đối với Hezbollah, tập trung vào việc truy quét Hamas nhằm tránh phải chiến đấu trên hai mặt trận. Giờ đây, khi mối đe dọa từ Hamas đã giảm đáng kể, Israel có thể dành thời gian để đối phó trực tiếp với Hezbollah.

Chiến dịch “máy nhắn tin chết chóc” gây sốc

Vào ngày 25 tháng 8, Israel phát hiện Hezbollah đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô lớn bằng rocket và tên lửa, với hàng nghìn bệ phóng được khai triển tại hơn 40 khu vực. Cuộc tấn công bắt đầu từ sáng sớm, Hezbollah nhanh chóng thực hiện khoảng 230 lần phóng, trong đó 90% bệ phóng nằm trong khu vực dân cư, chẳng hạn như gần các thánh đường, trường học và các địa điểm của Liên Hợp Quốc.

Israel ngay lập tức khai triển khoảng 100 máy bay chiến đấu, chính xác tiêu diệt hàng nghìn bệ phóng rocket của Hezbollah ở phía nam Li-Băng. Mặc dù cuộc tấn công quy mô lớn này đã bị ngăn chặn, nhưng Israel đã nhận thức rằng mối đe dọa từ Hezbollah vẫn luôn hiện hữu; nếu tiếp tục ứng phó một cách thụ động, các cuộc tấn công kiểu Hamas có thể sẽ xảy ra một lần nữa.

Cuộc tấn công bất ngờ của Hamas đã khiến cơ quan tình báo Israel, Mossad, bị chỉ trích nặng nề. Có lẽ họ đã luôn nín thở và cuối cùng đã phát tiết vào Hezbollah.

Vào ngày 17 tháng 9, “Chiến dịch máy nhắn tin chết chóc” đã diễn ra; hàng nghìn máy nhắn tin của Hezbollah đồng thời phát nổ, sau đó là các bộ đàm, gây ra hàng chục cái chết và hàng nghìn người bị thương. Hành động chưa từng có này đã khiến cả thế giới kinh ngạc.

Công chúng rất quan tâm đến việc máy nhắn tin và bộ đàm được sản xuất ở đâu, trong khi các chuyên gia lại chú ý đến cách Israel thực hiện hành động phức tạp này. Hành động này chắc chắn sẽ được chuyển thể thành phim, vì nó còn kịch tính hơn bất kỳ cốt truyện nào trước đây, nhưng lại xảy ra trong thực tế.

Israel đã nắm bắt chuỗi cung ứng của Hezbollah như thế nào, cách họ bí mật gài thuốc nổ và bộ điều khiển từ xa vào hàng nghìn thiết bị, và làm thế nào để thực hiện việc kích nổ từ xa trên diện rộng? Tất cả vẫn là một bí ẩn. Mossad, vốn bị chỉ trích vì cuộc tấn công của Hamas, đã lật ngược tình thế chỉ sau một đêm.

Máy nhắn tin và bộ đàm có thể chứa được một lượng thuốc nổ có hạn, vì chỉ có vài chục thành viên của Hezbollah bị giết ngay tại chỗ; nhưng theo quan điểm của quân đội, việc làm bị thương hàng nghìn kẻ thù được coi là thành công hơn nhiều so với việc giết chết họ. Trên chiến trường, làm cho quân địch bị thương tật sẽ tiêu tốn nhiều nguồn lực của đối phương hơn và gây áp lực lớn hơn.

Một điểm tinh tế khác là, giống như Hamas, các thành viên của Hezbollah cũng ẩn nấp trong dân thường, nên các cuộc không kích và các cuộc ám sát thông thường có thể dẫn đến tổn thất dân sự. Phạm vi thiệt hại của “Chiến dịch máy nhắn tin chết chóc” đã được kiểm soát, chỉ nhằm vào các thành viên của Hezbollah.

Kết quả sau chiến dịch chấn động

Chiến dịch mà Israel phát động không chỉ có tác dụng trong chính hành động đó mà sẽ kéo theo những hậu quả tiếp theo cho đối phương. Mỗi vụ nổ gây ra sự hỗn loạn, tương đương với việc công khai định vị mọi căn cứ lớn nhỏ của Hezbollah và nơi ẩn náu của các thành viên liên quan, giúp các điệp viên của Mossad dễ dàng thu thập được những thông tin quan trọng này.

Nếu các nhân viên tình báo Israel chờ đợi tại các bệnh viện hoặc phòng khám, kiểm tra những thành viên của Hezbollah bị thương được đưa đến điều trị, họ gần như có thể làm rõ được hầu hết cấu trúc tổ chức của Hezbollah.

Hezbollah chắc chắn sẽ ngay lập tức ngừng sử dụng bất kỳ thiết bị liên lạc không dây nào và có thể sẽ phải quay lại với các cuộc gặp mặt truyền thống để thảo luận các chiến lược. Israel có thể tiếp tục lần theo manh mối và thực hiện các cuộc tấn công chính xác hơn.

Vào ngày 20 tháng 9, cả Israel và Li-Băng đều xác nhận rằng chỉ huy cấp cao của Hezbollah, Ibrahim Aqil, đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel. Bộ Ngoại giao Mỹ từng treo thưởng 7 triệu đô la để truy tìm người này. Cùng với ông này, nhiều chỉ huy cấp cao khác cũng đã bị tiêu diệt trong cuộc không kích.

Sau “Chiến dịch máy nhắn tin chết chóc,” Hezbollah buộc phải từ bỏ liên lạc từ xa, và các lãnh đạo của họ chỉ có thể chọn một địa điểm ở Beirut, Li-Băng để họp, nhưng cuối cùng đã bị Israel theo dõi và tiêu diệt.

Hezbollah đã lên kế hoạch và thực hiện nhiều cuộc tấn công khủng bố, bị phương Tây liệt vào danh sách tổ chức khủng bố, do đó, hành động của Israel không gặp trở ngại về mặt pháp lý và đạo đức. Hezbollah đã bị tổn thất nặng nề, và Israel cũng đã thấy được hiệu quả của việc chủ động tấn công.

Hiện tại, Hezbollah có thể tạm thời rơi vào tình trạng hỗn loạn và khó có thể nhanh chóng tổ chức các cuộc trả thù quy mô lớn; có lẽ họ cũng không dám tổ chức các cuộc họp hay giữ liên lạc với nhau chặt chẽ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Hezbollah sẽ sụp đổ. Họ sẽ không ngừng việc trả thù, và một khi thiết lập lại mạng lưới liên lạc an toàn mới, họ vẫn là một mối đe dọa lớn đối với Israel. Israel cũng sẽ không dừng lại; cả hai bên đã từng giao tranh quy mô lớn vào năm 2006, và Hezbollah khó đối phó hơn Hamas.

Các tổ chức vũ trang liên quan đến Hezbollah, bao gồm cả Iran đứng sau, có lẽ cũng sẽ tạm thời hạn chế các phương tiện liên lạc không dây và tiến hành kiểm tra toàn bộ thiết bị liên quan. Quân đội, cơ quan tình báo và các đơn vị mật của Trung Quốc cũng có thể thực hiện các động thái tương tự.

Hệ quả của “Chiến dịch máy nhắn tin chết chóc” không chỉ giới hạn trong khu vực Trung Đông; có khả năng sẽ dẫn đến sự thay đổi hoàn toàn trong cách thức liên lạc và hoạt động của các quốc gia và tổ chức khác, vì không ai muốn thiết bị không dây bên cạnh mình bị gài thuốc nổ.

Israel có thể không nghĩ xa đến vậy, mục tiêu hiện tại của họ là làm suy yếu Hezbollah, và nếu cần thiết, cũng phải đánh bại tổ chức này. Israel luôn sẵn sàng đối phó với sự trả thù của Hezbollah, trong khi Mỹ không muốn xung đột ở Trung Đông leo thang, còn Trung Quốc thì chắc chắn hy vọng càng hỗn loạn càng tốt.

Triển vọng khó lường ở Trung Đông

Thời gian gần đây, tình hình Trung Đông trở nên căng thẳng, và quân đội Mỹ đã điều động thêm hai đội hàng không mẫu hạm. Sau khi tình hình có phần lắng dịu, hàng không mẫu hạm Roosevelt của Mỹ rời khỏi khu vực Trung Đông, đang trên đường trở về qua Thái Bình Dương. Tuy nhiên, Israel đột ngột thực hiện “Chiến dịch máy nhắn tin” làm cho tình hình lại trở nên căng thẳng. Mỹ sẽ gây áp lực buộc Israel phải kiềm chế, nhưng có lẽ Israel không muốn tiếp tục phòng thủ thụ động, chờ đợi các cuộc tấn công từ Hezbollah và lặp lại sai lầm.

Vào ngày 20 tháng 9, quân đội Israel cho biết Hezbollah đã phóng 140 quả rocket vào Israel, trong đó một số đã bị đánh chặn, một số rơi vào khu vực hoang vắng, không có báo cáo thương vong. Israel ngay lập tức đã thực hiện một cuộc không kích trả thù nhắm vào Beirut.

Cư dân sống hai bên biên giới Israel và Li-Băng đang được di tản ồ ạt. Bộ trưởng Quốc phòng Israel tuyên bố rằng cuộc chiến đã bước vào một giai đoạn mới, với nhiều nguồn lực và đơn vị quân sự được khai triển đến biên giới phía Bắc.

Theo ước tính của quân đội Israel, Hezbollah có từ 20.000 đến 25.000 quân nhân chuyên nghiệp, cùng với hàng chục nghìn quân dự bị. Lực lượng tinh nhuệ có tên “Trung đoàn Radwan” của họ đã tích lũy khả năng chiến đấu trong các cuộc xung đột khu vực và nhận được sự hỗ trợ từ Lực lượng Quds của Iran, với hàng nghìn nhân sự được huấn luyện sẵn sàng tấn công Israel.

Israel ước tính Hezbollah sở hữu hơn 150.000 quả rocket hoặc tên lửa, bao gồm: 400 quả rocket và tên lửa tầm xa với tầm bắn 180–700 km; hàng trăm tên lửa chính xác với tầm bắn 70–250 km; hàng trăm máy bay không người lái với tầm bay khoảng 400 km; 4.800 quả rocket tầm trung với tầm bắn 40–180 km; 65.000 quả rocket tầm ngắn với tầm bắn 20–40 km; và lên đến 140.000 khẩu pháo.

Iran đã một tay nâng đỡ Hezbollah và Hamas. Hamas khó có khả năng phục hồi trong thời gian ngắn, Iran sẽ khuyến khích Hezbollah tiếp tục tấn công Israel, nhưng cũng có thể lo sợ rằng Israel sẽ phát động một cuộc tấn công lớn, đánh bại Hezbollah một lần nữa; nếu điều đó xảy ra, Iran sẽ mất đi một quân bài, và việc đối phó với Mỹ sẽ trở nên khó khăn hơn.

Hezbollah cần phải phục vụ lợi ích của Iran, nhưng cũng muốn giữ gìn sức mạnh của mình, không muốn hoàn toàn mất hết. Lẽ ra, thời điểm tốt nhất để Hezbollah ra tay là khi Israel đang truy quét Hamas, nhưng Hezbollah vẫn không khơi mào một cuộc chiến lớn với Israel, trong khi Hamas đang bị đánh bại. Các tổ chức khủng bố giữa họ giả vờ hỗ trợ lẫn nhau nhưng thực chất lại đang lợi dụng nhau, điều này tương tự như mối quan hệ giữa Trung Quốc, Nga, Iran và Triều Tiên.

Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ ráo riết khuyến khích Iran và Hezbollah tấn công Israel, tạo ra một tình huống hỗn loạn lớn hơn, mà không quan tâm đến việc Hezbollah hay Hamas có bị tổn thương hay không. ĐCSTQ cần cuộc chiến giữa Nga và Ukraina tiếp tục, và cũng cần tình hình hỗn loạn ở Trung Đông không ngừng, nhằm tối đa hóa việc kiềm chế Mỹ và phương Tây. ĐCSTQ đứng sau hỗ trợ các lực lượng chống Israel, thậm chí đã triệu tập Hamas đến Bắc Kinh; họ khuyến khích các tổ chức chống Israel, miễn là tình hình Trung Đông tiếp tục hỗn loạn, thực chất là gây hại cho thế giới Ả Rập.

Sau “Chiến dịch máy nhắn tin” gây chấn động của Israel, rủi ro chiến tranh đã gia tăng đáng kể, và tình hình Trung Đông lại trở nên khó lường một lần nữa.