Kể từ khi lên nắm quyền, lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình, để củng cố quyền lực, không chỉ tiến hành thanh trừng quy mô lớn các quan chức cấp cao trong đảng, chính phủ và quân đội dưới danh nghĩa chống tham nhũng, mà còn nhắm mục tiêu vào giới doanh nhân. Tờ The Economist của Anh tiết lộ rằng các doanh nhân Trung Quốc đang biến mất một cách bí ẩn với tốc độ đáng kinh ngạc, gần như mỗi tuần lại có một người bị bắt.

Ngày 11/10, The Economist đăng bài trên nền tảng X, cho biết hình thức “lưu giữ” ngoài pháp luật của ĐCSTQ ban đầu được áp dụng trong các chiến dịch chống tham nhũng nhằm vào đảng viên và quan chức. Tuy nhiên, hiện nay, biện pháp này cũng thường xuyên được áp dụng đối với giới doanh nhân.

Theo báo cáo của The Economist, tính đến cuối tháng 9, trong năm nay, các lãnh đạo cấp cao của các công ty niêm yết tại Trung Quốc đã biến mất trong hệ thống khắc nghiệt này với tốc độ đáng kinh ngạc, với 39 trường hợp được ghi nhận, tương đương trung bình một vụ mỗi tuần.

Báo cáo cho biết, các vụ tự tử của doanh nhân Trung Quốc càng làm tình hình thêm u ám. Vụ tự tử của cựu người giàu nhất Hồ Bắc, Vương Lâm Bằng, đặc biệt gây sốc, và đây chỉ là một trong số ít các trường hợp được công khai, còn nhiều trường hợp khác không ai biết đến.

Ngày 27/7 năm nay, chủ tịch công ty “Juran Zhijia” tại Bắc Kinh, Vương Lâm Bằng, đã tự tử. Chỉ bốn ngày trước đó, vào ngày 23/7, ông vừa được thả sau hơn bốn tháng bị “lưu giữ” điều tra.

Báo cáo chỉ ra rằng nhà khoa học và doanh nhân xuất sắc của Trung Quốc, Uất Phát Tân (Yu Faxin), chuyên nghiên cứu về chất bán dẫn tiên tiến cho các ứng dụng quân sự. Vào ngày 22/9, ông bất ngờ trở thành tiêu đề khi công ty Triết Giang Trăn Lôi khoa kỹ (Zhejiang Zhenlei Technology) thông báo rằng người kiểm soát thực tế và chủ tịch công ty, Yu Faxin, đột nhiên bị chính quyền “lưu giữ”.

“Lưu giữ” là một hình thức giam giữ ngoài pháp luật của ĐCSTQ, được áp dụng từ tháng 3/2018. Đáng chú ý, trong những năm gần đây, ngày càng nhiều doanh nhân tư nhân Trung Quốc bị chính quyền bắt giữ bằng biện pháp này.

Báo cáo cho biết, việc bị lưu giữ hoặc giam giữ là yếu tố gây bất an rõ ràng nhất đối với các doanh nhân Trung Quốc. Hệ thống này chủ yếu nhắm vào các đảng viên cộng sản và quan chức chính phủ, là một phần trong chiến dịch chống tham nhũng do Tập Cận Bình khởi xướng cách đây năm năm. Hiện nay, nó cũng thường xuyên được áp dụng đối với các doanh nhân.

Trong năm nay, các lãnh đạo cấp cao của các công ty niêm yết Trung Quốc biến mất trong hệ thống khắc nghiệt này với tốc độ đáng kinh ngạc. Theo thống kê của The Economist, tính đến cuối tháng 9, đã có 39 trường hợp được ghi nhận trong các tài liệu nộp cho sở giao dịch chứng khoán Trung Quốc, tương đương một vụ mỗi tuần, vượt qua kỷ lục cao nhất của năm ngoái. Đây chỉ là phần nổi của tảng băng, vì hầu hết các đối tượng bị lưu giữ đều làm việc tại các công ty không niêm yết.

Theo số liệu từ Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương ĐCSTQ, trong năm 2024, tổng số người bị giam giữ, bao gồm cả quan chức và doanh nhân, tăng vọt gần 50%, đạt khoảng 38.000 người. Ủy ban này cho biết, trong năm ngoái, hơn 60.000 người trong ngành dược phẩm và 17.000 người trong ngành tài chính đã phải chịu một số hình thức kỷ luật (bao gồm lưu giữ).

Báo cáo cũng đề cập rằng một lý do khác khiến các ông chủ Trung Quốc đau đầu là việc bị đưa vào “danh sách đen mất tín nhiệm”. Gần đây, một số tỷ phú giàu có nhất Trung Quốc đã bị liệt vào danh sách này. Tòa án thường sử dụng biện pháp này để buộc con nợ trả nợ, một trong số đó là cấm họ “chi tiêu xa xỉ”. Những người trong danh sách đen không được phép đi máy bay, tàu cao tốc hoặc ở tại các khách sạn cao cấp.

Trong những năm gần đây, do khó khăn trong kinh doanh, ngày càng nhiều doanh nhân bị buộc đưa vào danh sách này. Theo cơ sở dữ liệu của tòa án Trung Quốc, tính đến cuối tháng 9 năm nay, khoảng 200.000 người đã bị thêm vào danh sách đen, cao hơn nhiều so với con số khoảng 17.400 người trong cả năm 2019, trước khi đại dịch bùng phát.

Ngoài ra, các vụ tự tử của doanh nhân Trung Quốc càng làm tình hình thêm u ám. Báo cáo cho biết, từ tháng 4 đến tháng 7 năm nay, ít nhất năm ông chủ nổi tiếng đã tự tử bằng cách nhảy lầu.The Economist chỉ ra rằng đây chỉ là một trong số ít các trường hợp được công khai, “vẫn còn nhiều trường hợp khác không ai biết đến”.

Theo NTD