Thời báo Tân Đường Nhân ngày 27/10/2025 đưa tin: Theo một cuộc phỏng vấn độc quyền được tờ “Handelsblatt” (Báo Thương mại) của Đức công bố hôm thứ Tư, quan chức kinh tế hàng đầu của EU cho biết, Ủy ban Châu Âu đang xem xét thực hiện các biện pháp đối phó, để đáp trả các hạn chế xuất khẩu đất hiếm của ĐCSTQ.

Phó Chủ tịch Điều hành phụ trách các vấn đề Kinh tế của EU, ông Valdis Dombrovskis, nói với tờ “Handelsblatt” rằng, nếu tình hình kiểm soát đất hiếm của ĐCSTQ không được cải thiện, EU sẽ đánh giá các biện pháp đối phó có thể thực hiện. Hiện tại vẫn chưa xác định các biện pháp cụ thể, vẫn đang tiếp tục thảo luận.

Một ngày trước đó, Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič đã tổ chức hội nghị video với Bộ trưởng Thương mại ĐCSTQ Vương Văn Đào, nhưng không thể đạt được thỏa thuận.

Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič: “Chúng tôi không có ý định leo thang tình hình. Tuy nhiên, tình hình này đã phủ bóng đen lên mối quan hệ hai bên, do đó vấn đề phải được giải quyết nhanh chóng.”

ĐCSTQ ban đầu đã hứa nới lỏng xuất khẩu đất hiếm, nhưng vào đầu tháng 10 đã đột ngột công bố lệnh kiểm soát xuất khẩu đất hiếm nghiêm ngặt nhất, ngay cả khi sản phẩm có chứa một lượng rất nhỏ đất hiếm do Trung Quốc sản xuất, nhà xuất khẩu cũng phải xin giấy phép xuất khẩu. Hiện tại, có tới 98% nguyên liệu đất hiếm của châu Âu đến từ Trung Quốc, do đó chuỗi cung ứng đang phải đối mặt với tình thế khó khăn.

Nhà nghiên cứu Thẩm Minh Thất thuộc Viện Nghiên cứu An ninh Quốc phòng Đài Loan phân tích, các biện pháp mà EU có thể thực hiện chủ yếu có hai loại.

Nhà nghiên cứu Thẩm Minh Thất thuộc Viện Nghiên cứu An ninh Quốc phòng Đài Loan: “Thứ nhất, các sản phẩm của châu Âu xuất khẩu sang Trung Quốc, cũng sẽ bị tẩy chay hoặc cấm xuất khẩu. Đây là một cách. Thứ hai, ngoài đất hiếm của Trung Quốc, tìm kiếm các nguồn thay thế khác. Chúng ta thấy Hoa Kỳ hiện đang hợp tác với Úc để khai thác đất hiếm ở Úc. Nhưng châu Âu có thể sẽ tìm kiếm ở những nơi khác. Vậy thì những nơi khác vấn đề vẫn nằm ở khâu tinh luyện, và năng lực sản xuất của nó, liệu có thể nhanh chóng thay thế đất hiếm của Trung Quốc hay không, tôi nghĩ phải mất ít nhất năm năm.”

Theo báo cáo của viện nghiên cứu Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu (ECFR), các biện pháp thương mại mà EU có thể thực hiện có thể bao gồm linh kiện máy bay, thiết bị quang khắc cực tím (EUV) kiểu cũ và các sản phẩm thép đặc biệt như vòng bi (bạc đạn) có độ chính xác cao.

Hãng tin Bloomberg ngày 22 cũng dẫn lời những người am hiểu tình hình cho biết, Ủy ban Châu Âu có kế hoạch xây dựng một danh sách các biện pháp thương mại trước cuối tháng này, những biện pháp này có thể được sử dụng để chống lại ĐCSTQ, tăng cường con bài đàm phán của EU. Ủy ban Châu Âu cũng đang xây dựng các kế hoạch ngắn hạn, để bảo vệ nguồn cung vật tư quan trọng và đảm bảo các nguồn cung khác.

EU cũng đang phối hợp với các đối tác quốc tế về vấn đề này, các bộ trưởng tài chính G7 tuần trước đã đồng ý đoàn kết đối phó với việc ĐCSTQ kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, và thực hiện chuỗi cung ứng đất hiếm không phụ thuộc vào ĐCSTQ.

Ông Thẩm Minh Thất: “Trở thành tình thế các nước châu Âu bị vạ lây và ảnh hưởng bởi cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc, vì vậy châu Âu đàm phán riêng với Trung Quốc e là không dễ dàng như vậy, bởi vì đất hiếm của Mỹ và EU có tính liên động, vì vậy đương nhiên EU không thể tự mình đơn phương thông qua chính sách kinh tế thương mại hay chính sách ngoại giao nào đó với Trung Quốc để giải quyết vấn đề trừng phạt này, và điều này cũng khiến cho cái gọi là G7 hay châu Âu, đều sẽ lựa chọn đứng về phía Hoa Kỳ.”

Cựu Đại biểu Quốc hội Đài Loan, Cố vấn Chiến lược Cấp cao của “Viện Nghiên cứu Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương” (Indo-Pacific Strategy Think Tank), ông Hoàng Bành Hiếu cho biết: “Trữ lượng đất hiếm hay nói cách khác là sản xuất đất hiếm, không phải là thứ mà Trung Quốc có thể nắm giữ vĩnh viễn. Nói cách khác, sau một thời gian, các nước phương Tây nhất định sẽ đứng trên góc độ an ninh chuỗi cung ứng, đẩy nhanh việc khôi phục khai thác đất hiếm. Vì vậy, điều này sẽ khiến hiệu ứng của ‘con bài đất hiếm’ của Trung Quốc giảm dần theo thời gian. Dù thế nào đi nữa, đây cũng là một lời cảnh báo lớn cho các nước Mỹ và phương Tây. Trung Quốc không phải là một quốc gia hiện đại bình thường. Vậy thì bất cứ thứ gì của nó, nó cũng đều có thể dùng làm vũ khí chính trị.”

Cố vấn Chiến lược Cấp cao của “Viện Nghiên cứu Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, ông Hoàng Bành Hiếu cho rằng, hiện tại ĐCSTQ về cơ bản không còn con bài nào để chơi, nhưng vẫn phải cố gắng gồng gánh.

Ông Hoàng Bành Hiếu: “Họ có một con bài chính là bắt người dân ăn cỏ. Cho nên ĐCSTQ cứ lặp đi lặp lại, nó nói người Trung Quốc ăn cỏ vẫn có thể sống. Bởi vì đối với Trung Quốc mà nói, người dân Trung Quốc không ai dám vì vấn đề kinh tế mà ép buộc chính phủ Trung Quốc phải thỏa hiệp hay nhượng bộ. Hơn nữa, trạng thái này hoàn toàn trái ngược với các nước phương Tây. Bởi vì đối với các nước phương Tây, kinh tế là tối cao. Cho nên nói trong trạng thái này, nếu Trung Quốc muốn đánh chiến tranh thương mại với các nước phương Tây, nó bắt buộc phải quyết tâm để người dân tiếp tục chịu khổ thêm một chút.”

Châu Âu không phải là không có khoáng sản đất hiếm. Năm ngoái, công ty đất hiếm Na Uy REN đã thông báo phát hiện mỏ đất hiếm lớn nhất châu Âu, sở hữu 8,78 triệu tấn kim loại đất hiếm. REN chuẩn bị khai thác vào năm 2030, đáp ứng khoảng 10% nhu cầu đất hiếm của EU. Ngoài ra, Pháp đang hợp tác với Nhật Bản, xây dựng nhà máy tinh luyện tái chế đất hiếm đầu tiên của châu Âu, dự kiến đi vào hoạt động vào cuối năm 2026, giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Theo NTDTV