Thời báo Tân Đường Nhân ngày 03/11/2025 đưa tin: Khi Liên Hợp Quốc (LHQ) tuyên bố tái khởi động trừng phạt đối với Iran, Tehran đã nhanh chóng mở rộng nhập khẩu nguyên liệu thô then chốt cho tên lửa từ Bắc Kinh để tái xây dựng kho vũ khí. Giới bình luận chỉ ra rằng, ĐCSTQ đang lợi dụng “vùng xám” để vi phạm nghị quyết của LHQ, bước vào vòng luẩn quẩn bị dán nhãn “trục các quốc gia”, phá vỡ trật tự quốc tế, điều này tất yếu sẽ dẫn đến leo thang đối đầu giữa hai phe phái quốc tế.

Theo tin từ CNN ngày 29/10, dẫn nguồn tình báo châu Âu, sau cuộc xung đột quân sự giữa Iran và Israel vào tháng 6, Iran đã đặt mua 2000 tấn natri perchlorate – tiền chất chính của nhiên liệu rắn cho tên lửa đạn đạo tầm trung thông thường – từ các nhà cung cấp Trung Quốc để bổ sung kho tên lửa của mình. Lô hàng này đã bắt đầu được vận chuyển từng phần đến cảng Abbas từ ngày 29/09.

Sau khi các cuộc đàm phán hạt nhân với các cường quốc phương Tây không có kết quả, Liên Hợp Quốc đã khôi phục các biện pháp trừng phạt đối với Iran từ ngày 27/09. Tehran bị cấm tham gia bất kỳ hoạt động nào liên quan đến tên lửa đạn đạo có khả năng mang vũ khí hạt nhân. Các quốc gia thành viên LHQ cũng phải ngăn chặn việc cung cấp vật liệu cho Iran có thể giúp nước này phát triển hệ thống vận chuyển vũ khí hạt nhân, trong đó bao gồm natri perchlorate.

Ông Tô Tử Vân, Viện trưởng Viện Chiến lược và Tài nguyên thuộc Viện Nghiên cứu An ninh Quốc phòng Đài Loan, cho biết những gì ĐCSTQ làm là hành động khiêu khích công khai đối với nghị quyết trừng phạt của LHQ.

Ông Tô Tử Vân nói: “Đây là sự trao đổi lợi ích giữa Bắc Kinh và Tehran, tất nhiên các nước phương Tây sẽ tiếp tục theo dõi. Loại hóa chất này có nhiều công dụng, mang đặc tính lưỡng dụng (cả dân sự và quân sự). Khi Iran đặt hàng, có thể họ nói là dùng cho mục đích nông nghiệp, sau đó chuyển sang mục đích quân sự. Vì vậy, họ đang lách kẽ hở kiểm soát quốc tế này, một ‘vùng xám’, đây là thủ đoạn nhất quán của ĐCSTQ.”

Nguồn tin tiết lộ, từ cuối tháng 4, các tàu thuộc Công ty Vận tải biển Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRISL) đã tăng đáng kể số chuyến đi lại giữa Trung Quốc và Iran.

Ví dụ, tàu chở hàng “MV Basht”, vốn bị Mỹ trừng phạt, đã rời Chu Hải (Trung Quốc) vào ngày 15/09, đến cảng Abbas của Iran vào ngày 29/09 rồi quay trở lại Trung Quốc.

Một tàu chở hàng khác, “MV Artavand”, rời cảng Lục Hoành (Trung Quốc) vào ngày 12/10 và cũng đã đến cảng Abbas. Để che giấu hành tung, hệ thống theo dõi AIS của tàu đã bị tắt.

Cơ quan an ninh châu Âu tiết lộ rằng có một “hạm đội bóng tối” liên kết với nhiều công ty ma và một số công ty có vẻ ngoài hợp pháp, tạo thành một mạng lưới liên tục vận chuyển natri perchlorate đến Iran. Hầu hết các công ty liên quan đều đặt tại Đại Liên, Trung Quốc.

Ông Tô Tử Vân: “Ngay cả Israel cũng nhận được sự ngầm đồng ý và ủng hộ từ các quốc gia Ả Rập ôn hòa chủ chốt, vì vậy mối quan hệ giữa ĐCSTQ và Iran chỉ có thể nói là ‘nỏ mạnh hết đà’ (sắp tàn). Do đó, nó (ĐCSTQ) muốn duy trì bàn đạp duy nhất của mình ở Trung Đông, nhưng thật đáng tiếc, hiệu quả của việc này lại là tác dụng phụ. Các nước châu Âu sẽ chú ý đến việc ĐCSTQ tiếp tục cung cấp vũ khí hoặc nguyên liệu bán quân sự này cho Iran, điều này tương đối bất lợi cho Bắc Kinh.”

Từ lâu, ĐCSTQ luôn là đồng minh then chốt hỗ trợ Iran chống lại phương Tây. Hai bên đã ký “Hiệp định Hợp tác Toàn diện 25 năm” vào năm 2021. Bắc Kinh cam kết đầu tư 400 tỷ USD trong 25 năm tới vào hàng chục lĩnh vực như ngân hàng, viễn thông, cảng biển và công nghệ thông tin, đổi lại sẽ nhận được nguồn cung dầu mỏ ổn định từ Iran.

Trước đó, tờ “Wall Street Journal” đã tiết lộ hình thức hợp tác “hàng đổi hàng” của hai bên để lách hệ thống thanh toán bằng đồng USD: Iran bán dầu thô cho Bắc Kinh, tiền vốn chảy vào các tổ chức tài chính Trung Quốc, sau đó được trả cho các doanh nghiệp Trung Quốc thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng ở Iran.

Năm ngoái, khoảng 8,4 tỷ USD thanh toán tiền dầu đã chảy qua kênh này vào các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn của ĐCSTQ tại Tehran.

Và vào tháng 6 năm nay, sau khi cơ sở hạt nhân chính của Iran bị Mỹ phá hủy, họ về cơ bản đã mất đi con bài mặc cả với phương Tây.

Tiến sĩ Tạ Phái Học, phó nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc phòng Đài Loan, cho rằng để tranh giành quyền phát ngôn ở Trung Đông với Mỹ, ĐCSTQ không muốn thấy sự suy tàn của Iran.

Tiến sĩ Tạ Phái Học: “Bắc Kinh sẽ chọn cách tăng cường đầu tư vào Tehran vào thời điểm dễ bị tổn thương nhất hiện nay, nhằm củng cố ảnh hưởng lâu dài của Bắc Kinh tại địa phương. Tất nhiên, còn một yếu tố quan trọng nữa, đó là các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Trung Quốc và Iran đã biến Trung Quốc và Iran trở thành một ‘cộng đồng bị trừng phạt’. Iran cần Trung Quốc cung cấp huyết mạch kinh tế và sự bảo hộ ngoại giao, trong khi Trung Quốc lợi dụng môi trường bị trừng phạt để thu được các nguồn tài nguyên chiến lược như dầu mỏ với các điều kiện ưu đãi.”

Ông Tô Tử Vân chỉ ra rằng, hiện tại các quốc gia Ả Rập chủ chốt đều nghiêng về phía Mỹ. Việc ĐCSTQ tiếp tục công khai hoặc ngấm ngầm hỗ trợ Iran – chỗ bám víu duy nhất còn lại ở Trung Đông – khiến cho nhãn hiệu ‘trại trục tâm quốc’ ngày càng trở nên rõ nét, tạo thành một vòng luẩn quẩn.

Theo NTDTV