Chưa đầy ba tuần trước ngày bỏ phiếu bầu cử tổng thống Đài Loan, khi phát biểu tại Bắc Kinh vào ngày 26/12 tại sự kiện kỷ niệm 130 năm ngày sinh của cựu lãnh đạo ĐCSTQ Mao Trạch Đông, nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đã đặc biệt bổ sung các nội dung liên quan đến Hong Kong và Đài Loan, nhấn mạnh kiên quyết ngăn chặn “bất kỳ ai” “tách” Đài Loan khỏi Trung Quốc bằng mọi hình thức.

Theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã, cách đây 10 năm, ông Tập hoàn toàn không đề cập đến Hồng Kông hay Đài Loan trong lễ kỷ niệm sinh nhật Mao Trạch Đông, nhưng lần này ông đặc biệt nhấn mạnh “sự cần thiết phải duy trì và cải thiện một quốc gia, hai chế độ, và thúc đẩy sự thống nhất đất nước”.

Về Hồng Kông, ông Tập không đề cập đến Luật cơ bản của Đặc khu hành chính Hồng Kông nữa, đồng thời hai lần nhấn mạnh sự cần thiết phải thực thi “quyền lực quản lý toàn diện của chính quyền trung ương”.

Về vấn đề Đài Loan, ông Tập nhấn mạnh việc tuân thủ nguyên tắc “Một Trung Quốc” và “Đồng thuận năm 1992”, và nói: “Xu hướng chung là đạt được sự thống nhất hoàn toàn của tổ quốc… Tổ quốc phải được thống nhất và sẽ được thống nhất”, và “kiên quyết” ngăn chặn bất cứ ai tách Đài Loan khỏi Trung Quốc bằng bất kỳ cách nào”.

Reuters đưa tin, ông Tập không trực tiếp đề cập đến cuộc bầu cử sắp tới của Đài Loan, nhưng vào thời điểm nhạy cảm trước cuộc bầu cử, ông nhắc lại việc tuân thủ nguyên tắc “một Trung Quốc” và “Đồng thuận 1992”, và khiến ngoại giới liên kết đến khả năng ĐCSTQ tấn công Đài Loan.

Bài báo đề cập rằng Bắc Kinh bác bỏ đề xuất đối thoại xuyên eo biển do ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Tiến bộ Lại Thanh Đức đề xuất, và tiếp tục tố cáo ông Lại là kẻ ly khai độc lập “nguy hiểm” của Đài Loan.

Đài Tiếng nói Hoa Kỳ ngày 26/12 đưa tin rằng Trang Gia Dĩnh (庄嘉颖), một nhà khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Singapore, tin rằng chính phủ Trung Quốc đang vận động phiếu bầu cho các ứng cử viên tổng thống chống Đảng Dân chủ Tiến bộ. 

Mối lo ngại lớn nhất của Bắc Kinh về cuộc bầu cử ở Đài Loan là Đảng Dân chủ tiến bộ không chỉ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống mà còn giành được hơn một nửa số ghế trong Viện Lập pháp. Đây sẽ là kết quả khó chịu nhất đối với Bắc Kinh, vì họ sẽ rơi vào tình thế không thể ảnh hưởng đến Đài Loan.

Tờ Liberty Times đề cập rằng trong vài tuần qua, Bắc Kinh liên tục mở rộng áp lực quân sự, chính trị và kinh tế để can thiệp vào cuộc bầu cử ở Đài Loan, đồng thời tung ra hàng loạt biện pháp cưỡng chế, bao gồm điều động máy bay quân sự và thả khinh khí cầu tầm cao vào không phận gần Đài Loan, tạm dừng ưu đãi thuế nhập khẩu đối với 12 mặt hàng hóa dầu của Đài Loan. 

Hành động của Bắc Kinh phớt lờ sự phẫn nộ mạnh mẽ của chính phủ và người dân Đài Loan.