Bạn muốn bắt đầu giấc mơ nhưng bạn chợt nhận ra mình đã 30 tuổi và hoãi bão trở thành điều quá muộn màng. Có lẽ bạn sẽ loại bỏ ý nghĩ này ngay sau khi khám phá cuộc sống của người dân trên hòn đảo Ikaria thơ mộng của Hy Lạp, vì một người 81 tuổi ở đây vẫn còn được coi là quá trẻ.
Mái tóc mỏng bạc trắng được cặp gọn sang một bên và cặp kính dầy trên sống mũi, bà Joanna Proiou lướt nhẹ những ngón tay nhăn nheo đầy những chấm đen trên sợi len xanh kéo thẳng từ cái máy dệt bằng gỗ của bà. Bà đều đặn kéo cần gạt trên một cái máy làm bằng tay làm nó kêu lách cách, một kỹ năng bà đã thành thục trên 90 năm.
Hãy chọn công việc giúp bạn khởi lên niềm đam mê
Với máy dệt bằng gỗ đó, bà Proiou đã dệt nhiều túi xách và quần áo mà bà bán trong cửa hàng nhỏ tí xíu của bà ở Christos Raches, một làng có 300 người sống tại đảo Ikaria của Hy Lạp, cách Athen khoảng 9 giờ chèo thuyền ngang biển Aegean. Cánh tay bà đưa nhanh thoăn thoắt và cái máy rung nhịp nhàng, người phụ nữ 105 tuổi nói với tôi là bà vẫn còn rất yêu công việc của bà.
Bà khuyên tôi: “Hãy làm gì đó trong cuộc đời khiến bạn đam mê. Khi chồng tôi chết nhiều năm trước, tôi tiếp tục làm những gì tôi yêu thích. Sau đó cũng có người cầu hôn tôi nhưng tôi nói: Không. Tôi đã cưới cái máy dệt của tôi”.
Không xa nơi bà Proiou bán hàng, quảng trường chính của Christos Raches thật yên tĩnh và thanh bình. Người dân địa phương nhấm nháp café trong bóng râm của những cây tiêu huyền và cười đùa phía ngoài ngôi nhà mái lợp bằng sành của họ. Những người bán mở cửa hàng không hề theo thời gian cố định. Nhiều cửa hàng hoạt động theo phương cách tự giác: Khách hàng lấy những gì họ thích và để lại số tiền thích hợp trên quầy.
Đó là cảnh thường thấy ở những hòn đảo Hy Lạp, nhưng ở Ikaria lại khác hẳn: Ở đây, một phần ba dân số sống trên 90 tuổi. Giống như đảo Sardinia ở Italia, Nicoya ở Costa Rica, Okinawa ở Nhật và Loma Linda ở California, Ikaria là một vùng xanh, một trong năm địa điểm tạo cho con người có cuộc sống trường thọ.
Các chuyên gia nhận định rằng chế độ ăn lành mạnh và phong cách sống tích cực là nhân tố khiến con người sống lâu hơn. Những người Ikaria cố gắng duy trì mối liên hệ gần gũi với gia đình và xóm giềng, và người già đóng vai trò quan trọng trong cộng đồng. Ông bà thường giúp nuôi dạy trẻ con hoặc công việc kinh doanh. Nhưng Proiou cho rằng sự trường thọ của bà phụ thuộc vào tâm trạng của bà với công việc dệt vải và suy nghĩ của bà về cuộc sống.
Bà nói với tôi:
Đừng muốn nhiều hơn những gì con thực sự cần. Nếu cháu ghen tỵ với người khác, điều đó chỉ làm cho cuộc sống của cháu căng thẳng.
Thời gian là yếu tố quan trọng trong cuộc sống ở Ikaria, bác sỹ đã về hưu Christodoulos Xenakis giải thích, nhưng không như nhiều người nghĩ: “Điều đó giống với việc chào nhau vào buổi sáng, buổi chiều và buổi tối. Chúng tôi không thích sự căng thẳng”.
Người Ikaria sống mỗi ngày đều có mục đích
Xenakis nói, đó là vì người Ikaria đều có mục tiêu sống mỗi ngày. Anh phấn khích kể với tôi về dự án mới nhất của anh tổ chức cuộc đua thuyền cho những người lớn tuổi ở một cuộc đua cho các thuyền trưởng chuyên nghiệp có độ tuổi thấp nhất là 70. Có 20 nhóm tham dự chèo thuyền trên quãng đường 14 dặm từ đảo Samos láng giềng tới Ikaria và ngược lại.
“Đó không thực sự là một cuộc đua. Cuộc đua chứng tỏ chúng tôi vẫn có thể làm việc đó và đó là sự thật”, anh Xenakis nói.
“Luôn có việc làm cho bạn. Nhưng khi bạn làm việc gì đó khiến bạn thấy vui vẻ và làm những người khác thoải mái, thì sao bạn không cảm thấy khoẻ khoắn, cảm thấy tốt hơn hoặc cảm thấy thoả mái?”
Phương thức sống nào đã tạo nên triết lý sống của người dân Ikaria?
Hòa mình vào thiên nhiên
Những người cao tuổi trên đảo Iraka kể lại rằng vào những năm nghèo đói, họ không có nhiều đồ để ăn. Mỗi năm người dân chỉ được ăn thịt từ 2-3 lần, trong các dịp lễ lớn. Đối với những nhà khá giả hơn, họ nuông chiều động vật (chủ yếu là gà) và có thể ăn thịt ít nhất một tháng một lần. Nếu đánh bắt được, họ ăn thêm cá. Những khu vườn bậc thang cần rất nhiều nước nên người dân cần học cách tiết kiệm.
Những người dân trên 100 tuổi cho hay, họ chủ yếu ăn thức ăn tìm được từ tự nhiên như ốc, nấm, rau dại hay rau cỏ trồng trong vườn.
Bước chậm để cảm nhận cuộc sống trọn vẹn hơn
Nếu có cơ hội đến Iraka, bạn sẽ thấy một điều rất đặc trưng đó chính là dáng đi khoan thai của những người dân sống trên đảo. Họ cho rằng, đi chậm giúp họ tận hưởng và quan sát trọn vẹn mọi khoảnh khắc của cuộc sống. Nhịp đi chậm cho phép mỗi người dân cảm nhận cơ thể từ bên trong, điều này rất tốt cho việc phát hiện những dấu hiệu không tốt về sức khỏe.
Don’t hold the bad in (Đừng giữ những điều xấu trong lòng)
Don’t hold the bad in (Tạm dịch: Đừng giữ những điều xấu trong lòng) là một câu ngạn ngữ của người Hy Lạp. Cũng nhờ tiêu chí sống này mà mỗi người dân trên đảo đều rất bao dung, họ dễ dàng tha thứ cho một người khác về lỗi lầm của họ và cũng nhờ vậy họ luôn cảm thấy thoải mái và không bị căng thẳng lo âu.
Thảo mộc để chữa bệnh
Bạn sẽ cảm thấy nơi đây con người rất hiền hòa với thiên nhiên chính là khi bị ốm, hó ẽ không sử dụng thuốc tây mà đi tìm những loại thảo mộc có sẵn trên đảo.
Đi bộ
Tất cả người dân trên đảo, già trẻ lớn bé, đều đi bộ hàng ngày, và đây cũng là cách di chuyển thông dụng nhất trên đảo.
*****
Người Ikaria cho rằng, yêu thiên nhiên và sống chậm chính là chìa khóa mở ra cánh cửa hạnh phúc cho cuộc sống của người dân trên đảo. Vì học cách yêu thiên nhiên là học cách làm hòa với khó khăn và trân trọng những giá trị tốt đẹp, và sống chậm giúp họ có thời gian cảm nhận nội tâm bên trong, cảm nhận cuộc sống xung quanh để yêu và hiểu hơn những gì mình đang có.
Xuân Dung – Hồng Tâm