Lòng tự trọng của trẻ nhìn thì tưởng không có gì, nhưng kỳ thực lại vô cùng lớn. Một khi làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ, cha mẹ sẽ khiến trẻ rơi vào chán trường, tuyệt vọng. Nhưng nếu có thể khéo léo lựa chọn thời điểm, dùng lời nói phù hợp thì lại hoàn toàn có thể khích lệ được trẻ.
Cha ẹm cần biết, dạy dỗ và phê bình hay góp ý với trẻ – tốt nhất là nên thực hiện ở trong nhà. Khi ấy, người một nhà có thể ngồi quây quần bên nhau, công bằng trao đổi. Cha mẹ có thể mượn lúc này để đưa ra yêu cầu với trẻ, trẻ cũng có thể đưa ra ý kiến với cha mẹ.
Việc dạy bảo và phê bình con cái là quyền lợi và nghĩa vụ của cha mẹ, nhưng cha mẹ cũng không thể làm điều này ở bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu và bất cứ khi nào mình muốn. Dưới đây là bốn thời điểm mà cha mẹ tuyệt đối không nên phê bình, trách mắng trẻ.
1. Sáng sớm
Một ngày được bắt đầu vào buổi sáng sớm. Cha mẹ cần giúp trẻ có được tinh thần sảng khoái và vui vẻ để nghênh đón ngày mới. Khi trẻ đi học, cha mẹ đi làm thì nên dành cho nhau những lời từ biệt ấm áp. Tuyệt đối không được lựa chọn buổi sáng để trách mắng, phê bình trẻ. Loại tâm lý ấy sẽ đè nặng lên cả một ngày của trẻ.
2. Khi ăn cơm
Rất nhiều cha mẹ có thói quen: cứ đến bữa ăn cơm là lấy lỗi của trẻ ra để chỉ trích, phê bình. Thậm chí trẻ không có lỗi gì trong ngày nhưng lại đột nhiên nghĩ đến lỗi cũ của trẻ rồi lôi ra nói. Như vậy cha mẹ sẽ khiến trẻ ăn không ngon, phá hỏng không khí yên lặng trong gia đình, làm cho trẻ có cảm giác nặng nề, thống khổ khi ăn cơm cùng cha mẹ.
Thậm chí, sự tình kéo dài sẽ khiến trẻ bị ảnh hưởng nặng nề về sức khỏe và tinh thần.
3. Khi cha mẹ buồn bực, cáu kỉnh
Lúc cha mẹ đang nổi cáu sẽ có xu hướng nói những lời cay nghiệt, trách mắng người khác, làm tổn thương người khác. Đồng thời cũng làm mất hình tượng người cha người mẹ gương mẫu trong mắt trẻ.
Cho nên, nếu cha mẹ đang bực thì tốt nhất nên bình tĩnh, im lặng, đợi đến khi nào tâm thái bình hòa thì nói chuyện sau.
4. Khi phát sinh xung đột trực tiếp
Ví dụ như trường hợp con xin phép đi chơi đến 9 giờ nhưng tới 10 giờ mới về. Lúc này trong lòng cha mẹ như chứa một bao lửa, nếu vừa gặp con mà đã lên tiếng thì sẽ xảy ra cuộc xung đột trực tiếp.
Khi ấy, cha mẹ nên để sự việc lắng lại sang ngày hôm sau, nhẹ nhàng hỏi nguyên nhân ở trẻ, nghe trẻ giải thích. Hơn nữa, nếu cha mẹ có thể thể hiện được lòng khoan dung và độ lượng thì sẽ khiến trẻ hiểu ra được lỗi lầm của mình, lần sau sẽ tự giác không tái phạm.
Cổ nhân khi dạy con cũng cũng chú trọng không phê bình hay trách mắng vào 7 thời điểm sau:
Thứ nhất: Trước mặt đông người.
Thứ hai: Trẻ đã biết lỗi, hổ thẹn.
Thứ ba: Trẻ đang buồn ngủ hoặc vào ban đêm.
Thứ tư: Lúc đang bữa ăn.
Thứ năm: Lúc trẻ đang vui mừng.
Thứ sáu: Lúc trẻ đang lo lắng, buồn rầu.
Thứ bảy: Lúc trẻ bị ốm, mệt người.
Cha mẹ nhất định phải lựa chọn thời điểm và nơi chốn thích hợp để khuyên bảo hay phê bình, như vậy trẻ mới dễ tiếp nhận và hiệu quả thu được cũng cao hơn.
Theo Secretchina
Mai Trà biên dịch