Lương tri và sự dũng cảm luôn luôn là đá thử vàng khảo vấn giới hạn và đạo đức của con người. Làm người lãnh đạo không phải lúc nào cũng có thể đưa ra những quyết sách và hành xử đúng đắn. Nhưng tài trí hơn người không phải ở việc đã làm đúng được bao nhiêu, mà là dám thừa nhận sai lầm và quyết tâm thay đổi vì người khác. Lương tri, dũng cảm không phải ở việc lập được công lớn tới đâu mà chính ở việc có dám nhìn lại mình hay không.
Một trong những Ngũ Bá của thời Xuân Thu, Tần Mục Công là vị lãnh đạo kiệt xuất, dùng người không nghi ngờ. Ông cũng nổi tiếng là vị lãnh đạo có dũng khí thừa nhận những sai lầm mà mình đã phạm phải, nhận lỗi và tạ tội với các quần thần hiền lương.
Trong Thượng Thư – Tần Thư – Tần Thệ có ghi lại lời thề ăn năn của Tần Mục Công như sau:
Các binh lính của ta, hãy nghe cho kỹ, ta thề sẽ nói những điều quan trọng nhất cho các ngươi. Người xưa có câu: ‘Con người luôn tự cho mình là đúng mà tính toán sai lầm’, phê bình người khác không có gì là khó khăn, chỉ là nghe người khác phê bình mà vẫn có thể nghe lọt tai, thì thật là quá khó, quá khó rồi! Ta thực sự rất lo lắng: Ngày tháng trôi qua vội vội vàng vàng, không thể trở lại. Trước đây khi ta cùng với người khác bàn bạc sự việc, trong lòng thường nghĩ: ‘Nếu ngươi không thuận theo ý ta, trong lòng ta thật sự rất không ưa ngươi, nhưng từ bây giờ trở đi, ta sẽ coi hắn như người thân. Không chỉ như vậy, ta còn muốn thỉnh giáo các lão thần để bản thân không mắc phải những sai lầm nữa.
Đối với những hiền thần lương sỹ, cho dù đầu tóc đã bạc phơ tinh lực suy giảm, ta cũng muốn hỏi ý kiến. Đối với những chiến binh dũng mãnh, dù là võ thuật cao cường, tài bắn cung hơn người ta cũng không thưởng thức.
Ngẫm lại quá khứ, những người ta đã từng gần gũi đều là những người xảo ngôn, miệng lưỡi lươn lẹo.
Thầm nghĩ trong thâm tâm: Một người thần tử dù không có kỹ năng nào, nhưng thành thật và rộng rãi, có tấm lòng đại lượng, nhìn thấy ưu điểm của người khác liền vô cùng vui vẻ như chính mình được ghi nhận, nhìn thấy tài đức của người khác liền từ trong tâm kính phục tán thưởng, chứ không phải chỉ là ngoài miệng khích lệ.
Những người có phong thái ung dung độ lượng nhất định sẽ bảo vệ được cho lê dân bách tính, ta nhất định sẽ trọng dụng.
Mà những người nhìn thấy tài năng, bản lĩnh của người khác liền đố kỵ, nhìn thấy tài đức của người khác, liền tìm trăm nghìn kế không để ta biết được. Người như vậy, khẳng định không thể bảo vệ được lê dân bách tính của ta, bởi vậy ta chắc chắn khiến người như thế không có đất đặt chân!
Sự rung chuyển của quốc gia hôm nay đều là do ta tạo thành, như vậy, mang tới sự phồn vinh yên ổn cho quốc gia cũng là mình ta chịu trách nhiệm to lớn nhất”.
Ngọc Linh
Theo Sound of Hope
Video: Bậc Thánh nhân cầu Tâm chứ không cầu Phật