Đối với những nhà đầu tư mới tham gia thị trường chứng khoán Trung Quốc, họ có thể khá “sốc” trước những thứ kỳ lạ, khó giải thích diễn ra tại thị trường chứng khoán 7,4 nghìn tỷ USD này.
Theo Bloomberg, thị trường chứng khoán Trung Quốc có quy mô lớn thứ 2 thế giới, nhưng hàng thập kỷ vẫn duy trì rào cản đối với các nhà đầu tư nước ngoài tạo nên một thế giới giao dịch khá dị thường với những kiểu đầu tư “trời ơi đất hỡi”.
Kết quả khảo sát cho thấy nhà đầu tư Trung Quốc nhiều khi mua cổ phiếu chỉ vì… tên của chúng đẹp. Họ có xu hướng đầu tư nhiều tiền hơn vào những công ty có chữ “Hoàng đế” hay “Nhà Vua”.
Đáng chú ý, trong khi các cổ phiếu có phát âm giống từ “Trump thắng lớn” có giá tăng mạnh sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, những cổ phiếu có phát âm như “Dì Hillary” lại ít người mua.
Thậm chí, những công ty có tên phát âm gần giống tên cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng được hưởng lợi sau khi ông thắng cử vào năm 2008.
Nguyên nhân của tình trạng đầu tư phi logic này chủ yếu là do văn hóa và sự duy tâm của người Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Bloomberg cũng cho rằng những đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) là cơ hội làm giàu nhanh chóng cho các nhà đầu tư ở Trung Quốc bởi giá cổ phiếu trong phiên giao dịch đầu tiên có xu thế tăng mạnh bất chấp tình hình kinh doanh của hãng có lãi khủng nhiều hay không. Năm 2018, các cổ phiếu IPO đều tăng bình quân 44% khi đóng cửa phiên giao dịch đầu tiên.
Trong vòng 2 năm qua, mức lợi nhuận đem lại khi đầu tư cổ phiếu IPO tại thị trường chứng khoán Trung Quốc cao hơn nhiều so với các thị trường lâu đời như Mỹ và Châu Âu.
Tuy nhiên, công cuộc tranh mua IPO rất vất vả bởi bình quân mỗi nhà đầu tư phải đấu với 2.000 người khác để sở hữu cổ phiếu IPO.
Đáng chú ý, những công ty muốn lên sàn chứng khoán ở Trung Quốc cũng phải xếp hàng dài. Tính đến tháng 5/2018, khoảng 310 doanh nghiệp nước này đang chờ lên sàn. Tổng thời gian bình quân các công ty này phải chờ vào khoảng 536 ngày, cao hơn rất nhiều so với 32 ngày ở Mỹ và 25 ngày ở Nhật Bản.
Một điều kỳ lạ nữa ở thị trường chứng khoán Trung Quốc là nhà đầu tư có vẻ chuộng màu đỏ hơn xanh. Đỏ nghĩa là tăng giá trong khi xanh lại giảm, trái ngược với các thị trường chứng khoán khác ở Mỹ và Châu Âu. Nguyên nhân của tình trạng này là do người Trung Quốc coi màu đỏ tượng trưng cho may mắn, trong khi màu xanh lại được coi là đen đủi.
Ngoài ra, nếu nhiều nhà đầu tư phương Tây ưa thích đầu tư dài hạn thì các nhà đầu tư Trung Quốc lại “nghiện” kiểu đầu tư lướt sóng ngắn hạn. Tại sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải, nhà đầu tư nhỏ lẻ chiếm tới 80% lượng giao dịch, trong khi các quỹ đầu tư chủ chiếm phần nhỏ còn lại.
Đây cũng chính là nguyên nhân tạo nên cơn khủng khoảng của thị trường chứng khoán Trung Quốc cách đây 3 năm. Khi đó, 3 triệu nhà đầu tư cá nhân, trong đó nhiều người thậm chí còn chưa tốt nghiệp cấp 3 và không có kiến thức gì về tài chính, đã tham gia đầu tư lướt sóng khiến nhiều cổ phiếu của các công ty Trung Quốc bị “sốt ảo”.
Từ cuộc khủng hoảng chứng khoán 3 năm trước, các nhà chức trách Trung Quốc đã ban hành quy định dừng giao dịch nếu giá cổ phiếu dao động vượt ngưỡng cho phép. Tháng 3/2018, tổng giá trị số cổ phiếu bị ngừng giao dịch tại Trung Quốc lên tới 456 tỷ USD, cao gấp 3.150 lần so với Mỹ.
Nguyễn Trang