Có tới 75% số quặng và khoáng sản của Việt Nam đang được xuất khẩu sang Trung Quốc, nhưng giá bán sang thị trường này chỉ bằng một nửa giá xuất khẩu bình quân.
Chính phủ vừa ban hành Quyết định về thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng vàng, đồng, niken và molipden đến năm 2025 xét đến năm 2035, theo đó sẽ cấm xuất khẩu quặng tài nguyên, trong đó có quặng vàng và đồng.
Cũng theo quyết định trên, Chính phủ yêu cầu hạn chế các dự án khai thác, tuyển và chế biến các loại quặng trên ở quy mô manh mún, công nghệ lạc hậu, tổn thất tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường.
Các ngành khai thác và chế biến quặng phải nhanh chóng hình thành các doanh nghiệp có quy mô lớn, đầu tư công nghệ hiện đại, đảm bảo yêu cầu về môi trường và sở hữu công nghệ chế biến sâu mỏ và các loại quặng.
Chính phủ cũng yêu cầu các bộ ngành và cơ quan chức năng nghiên cứu thị trường thế giới để có thể tiến hành nhập khẩu quặng vàng, niken, đồng, molipden sau năm 2025.
Mục tiêu của ngành này là phải hoạt động khai thác phải bền vững, hiệu quả và chủ động phục vụ nguyên liệu cho nền kinh tế trong nước, không xuất khẩu quặng nguyên khai, vàng, đồng ra nước ngoài.
Quyết định mới được ra khi thời gian gần đây xuất khẩu các loại quặng và khoáng sản của Việt Nam ra nước ngoài tăng khá mạnh. Theo báo cáo mới của Tổng cục Hải quan, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 2 triệu tấn quặng tính từ đầu năm đến hết ngày 15/7, với kim ngạch đạt 101 triệu USD.
Trong số quặng và khoáng sản xuất đi có 1,5 triệu tấn được xuất sang Trung Quốc, chiếm tỷ lệ 75%.
Giá quặng xuất khẩu trung bình của Việt Nam đạt khoảng 1,16 triệu đồng/tấn, nhưng giá xuất sang Trung Quốc (tính trong thời gian 6 tháng đầu năm) chỉ đạt hơn 613.000 đồng/tấn, tức chỉ rẻ bằng một nửa.
Nguyên nhân quặng bán sang Trung Quốc có giá rẻ mạt được cho là do các loại quặng xuất sang thị trường láng giềng này chủ yếu là quặng tiền chế, thô và là quặng nguyên khai, chưa qua chế biến.
Minh Tuệ