Với người dân Việt, cơm cháy là món ăn rất quen thuộc mà ai cũng biết, nhưng cơm cháy không chỉ là món ăn mà còn là vị thuốc chữa bệnh trong Đông y.
Trong y học cổ truyền, cơm cháy được coi là một vị thuốc với nhiều tên gọi như: Hoàng kim phấn, Phạn tiêu… Các y thư cổ như Bản Thảo cương Mục Thập di, Bất dược Lương phương, Chu ích Sinh gia Bảo phương, Hành khiếp Kiểm bí… đều đã dùng cơm cháy để làm thuốc với những kiến giải khá độc đáo.
Cơm cháy loại tốt có màu vàng, khối to dày, không đen cháy và giòn. Muốn có được loại này, người ta thường phải nấu cơm bằng nồi đất hoặc nồi gang có đế dày. Khi cơm cạn, cần điều chỉnh than lửa sao cho có độ nóng thích hợp để cơm cháy không quá già hoặc quá non; như vậy, sản phẩm thu được sẽ được dùng làm thuốc để chữa các chứng bệnh:
Chứng đi lỏng kéo dài ở người già
Bạch truật sao 6g, trần bì 4,5g, hạt sen bỏ tâm 12g, ý dĩ sao 12g, gạo nếp sao 600g, đậu xanh sao 600g, cháy cơm 600g. Tất cả tán thành bột mịn, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 7-10g với nước đường trắng.
Chữa kém ăn, chậm tiêu
Cháy cơm 150g, sơn tra 10 lát, quất bì 10g, đường trắng vừa đủ. Cho cháy cơm vào nồi ninh nhừ thành cháo, khi cháo sắp được thì bỏ sơn tra và quất bì đã thái hạt lựu vào và nấu thêm, chế thêm đường, chia ăn vài lần trong ngày.
Chữa rối loạn tiêu hóa, đại tiện lỏng, không muốn ăn do tỳ hư
Cháy cơm 100g, hạt sen 50g, đường trắng vừa đủ. Hạt sen rửa sạch, tách bỏ tâm sen, cho cùng cháy cơm vào nồi ninh kỹ thành cháo, chế thêm đường chia ăn vài lần trong ngày.
Trị các bệnh lý dạ dày, ruột mạn tính thể tỳ hư thấp trệ
Cháy cơm 150g, hạt sen 100g, sa nhân 10g, hoài sơn 120g. Tất cả sao thơm tán thành bột, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 10g, hòa với nước sôi và một ít đường trắng.
Chữa chứng đi lỏng do rối loạn tiêu hóa, thức ăn đình trệ ở dạ dày và ruột hoặc sữa không tiêu ở trẻ
Cháy cơm nướng cháy già 50g, sơn tra 15g. Hai thứ sắc kỹ lấy nước, chế thêm một chút đường đỏ, cho uống vài lần.
Trị tiêu chảy kéo dài do tỳ hư
Cháy cơm 120g, hạt sen bỏ tâm sao thơm 12g. Hai vị tán thành bột mịn, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 3-5 thìa trộn với một chút đường trắng rồi hòa với nước sôi uống sau bữa ăn chừng nửa giờ.
Chi Mai
Chuyên mục Sức khỏe, thời báo Đại Kỷ Nguyên nỗ lực mang đến cho bạn đọc những thông tin chính xác và bổ ích nhất. Tuy nhiên khoa học về thân thể người thật rộng lớn và còn nhiều điều y học chưa nhận thức đến được, do đó, các bài viết tại đây chỉ mang tính chất tham khảo. Mọi việc chẩn đoán, điều trị bệnh hay các tình trạng sức khỏe và làm đẹp cần phải có ý kiến các chuyên gia y tế được cấp phép.