Bạn đã đến Mông Cổ chưa? Nơi đây không có tháp Eiffel nổi tiếng như Pháp, hay Vạn lý trường thành như Trung Quốc, hoặc truyện tranh Manga của Nhật Bản, nhưng Mông Cổ là đất nước duy nhất sở hữu những nền văn hóa du mục còn sót lại trên thế giới.
Mông Cổ nổi tiếng với những thảo nguyên rộng mênh mông – nơi sinh sống của cả một cộng đồng du mục, cũng là nơi ghi lại dấu vết của cuộc viễn chinh của Thành Cát Tư Hãn. Đến thăm thú vùng đất này, bạn sẽ được thỏa lòng mong ước tìm về với thiên nhiên và những điều bình dị nhất.
Mông Cổ được tô điểm bởi những đồng cỏ xanh mướt, đoàn người du mục sống trong những túp lều trắng, những đàn gia súc trải dài khắp thảo nguyên, ngọn núi cao phủ tuyết trắng và những khe suối róc rách và hồ nước xanh ngắt… Tất cả cảnh vật trải trước mắt bạn như một cuốn phim thời cổ đại, hoang sơ và kỳ vĩ.
Điều đặc biệt ở đây là có tới 1/3 dân cư là người du mục hay bán du mục, và họ vẫn đang sống cuộc sống giống như hàng ngàn năm trước đây. Họ vẫn đi lại bằng lạc đà và không sử dụng máy phát điện hay máy bơm nước. Không có điện đối với họ lại là một điều may mắn vì vào ban đêm họ có thể nhìn rõ được bầu trời đầy sao, dải ngân hà, và vẻ đẹp kỳ ảo lung linh của những đêm trăng sáng.
Ở thảo nguyên, sa mạc Gobi hay dãy Altai người dân du mục đều sống trong những túp lều tròn gọi là “Yurt” hoặc “Ger”. Những ngôi nhà lều Ger là văn hoá truyền thống từ hàng nghìn năm, rất tiện lợi để chống lạnh và dễ di chuyển theo đàn gia súc. Chúng cũng rất thân thiện với môi trường, và chống được cả gió bão… Vật dụng trong Ger cũng đơn giản nhưng hữu ích: một bàn thờ nhỏ (thờ Phật), những tấm ảnh lưu niệm, cây đàn Mã Đầu Cầm, vài tấm thảm hay bộ da chó Sói, hay thảm Ba-Tư.
Càng đi sâu vào vùng đất này bạn càng được trải nghiệm những điều thú vị và khác biệt: những đồng bằng cát với sắc màu rực rỡ và bầu trời xanh vô tận trải dài. Ở đây không có sở hữu đất tư nhân, không có trang trại và ruộng đồng, cũng không có rào chắn, không có hạ tầng cho du lịch, thậm chí cũng chẳng có cửa hàng và tủ lạnh. Tuy nhiên, người dân Mông Cổ lại có cuộc sống không khác gì “vua” khi 1,5 triệu cây số vuông của Mông Cổ chỉ chia sẻ cho 3 triệu người, và Mông Cổ trở thành quốc gia dân cư thưa thớt nhất trên thế giới. Hơn thế nữa, họ tận hưởng cuộc sống dồi dào thức ăn, trà và rượu tự ủ.
Ở đây mùa hè có khi rất nóng, nhiệt độ lên tới 40-41 độ C, nhưng mùa đông nhiệt độ thấp xuống dưới 0 độ C khá nhiều... Vào mùa hè, những người dân du mục thường di cư đến những nơi đồng cỏ cao hơn để thoát khỏi cái nóng và muỗi. Tại nơi khí hậu lạnh và khắc nghiệt hơn như rừng taiga, người Tsaatan lại gắn bó chặt chẽ với Tuần lộc – đây cũng là bộ lạc chăn nuôi Tuần lộc cuối cùng của Mông Cổ vẫn giữ một lối sống cổ đại.
Cái Bếp Lò là trái tim của mỗi ngôi nhà lều Ger của người Mông Cổ… Mỗi buổi chiều hoàng hôn hay sáng sớm… Khi nhìn thấy làn khói toả ra từ những ngôi lều là cảm nhận dấu hiệu của sự sống, cho dù trong cái rét mùa Đông với nhiệt độ – 30, – 40 độ C…
Những người thế hệ trước có lối sống giống như tổ tiên của họ từ 5.000 năm trước đây, họ di chuyển bằng lạc đà, họ chăn ngựa, dê, lạc đà và bò Tây Tạng. Mỗi ngày họ đi bộ từ 6 đến 10 giờ lên và xuống các sườn dốc, trên cồn cát, băng qua tuyết và núi cao, vùng đầm lầy ẩm ướt hay suối lạnh. Thời tiết thất thường đến cực đoan và họ cũng cuống cuồng thay đổi theo, có khi vừa đi bộ trong bộ dạng ướt sũng bởi một trận bão lớn thì chỉ trong vài phút sau đó, họ lại như bị thiêu cháy bởi ánh mặt trời nơi vùng đất hoang mạc này.
Những điều kiện khắc nghiệt này lại đem đến cho họ những trải nghiệm hiếm có như cắm trại ngủ lều ngoài trời (lều Tent, chứ không phải Ger là nhà lều) giữa không gian thanh vắng và không khí trong lành, đốt lửa, tắm nước lạnh cóng, nướng thịt cừu, hay bò Yak… Khi chui vào túi ngủ, bên ngoài đã có 1, 2 chú chó canh lều suốt đêm phòng lũ chó sói rình mò, giữa bìa rừng… Trên Trái đất này có lẽ không nơi đâu thú vị, đặc biệt và tuyệt vời như Mông Cổ.
Người Mông Cổ mang trong mình tinh thần tự do, dũng cảm của những con đại bàng bay liệng trên bầu trời và họ sống như những con ngựa phi nước đại phóng khoáng, không gò bó. Họ trân trọng tự nhiên, những giá trị nguyên thủy. Trong thời tiết khô lạnh, họ có thể thoải mái, an nhiên cất một giọng hát trong trẻo giữa khoảng không mênh mông… Đến với vùng đất này, bạn sẽ không tìm thấy những điều hoa lệ, nhưng bạn sẽ tìm thấy những gì đơn sơ, mộc mạc cũng không kém phần hoang dã. Bạn sẽ thấy trái tim mình ấm lại và rộng mênh mang như những thảo nguyên xanh ngút ngàn. Mông Cổ sẽ là một dấu ấn thật khó phai mờ trong tâm trí bạn...
Cùng chiêm ngưỡng những góc rất dung dị của Mông Cổ qua những tấm hình dưới đây:
Nguồn ảnh: Internet và Võ Văn Quang
Tâm Thanh
Xem thêm: