Lời toà soạn: Lịch sử 5.000 năm văn minh, văn hoá của Á Đông là cả một kho tàng vô giá cho hậu thế. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của những quan niệm mới có phần thiên kiến, lệch lạc, lịch sử ấy đã bị cải biên và nguỵ tạo nhiều. Với mong muốn phục hưng lại nền văn minh vĩ đại cũng như những truyền thống đạo đức quý báu, chúng tôi tiến hành loạt bài về lịch sử Á Đông gửi đến quý độc giả, ngõ hầu phá giải được những quan niệm sai lệch hiện nay.
Tần Thủy Hoàng (259 TCN – 210 TCN), tên thật là Doanh Chính, là Hoàng đế đầu tiên của một Trung Hoa thống nhất, mở ra hơn 2.000 năm thiết chế hoàng gia trên mảnh đất này. Là một nhân vật lịch sử có ảnh hưởng rất lớn ở Á Đông, danh tiếng của Tần Thủy Hoàng sau mấy nghìn năm đã được cả thế giới thừa nhận. Xung quanh vị Hoàng đế này thực sự có rất nhiều câu chuyện bí ẩn, làm tốn nhiều bút mực của giới chuyên gia. Loạt bài viết này sẽ phần nào giúp độc giả giải khai những nghi vấn về nhân vật đầy huyền thoại này.
Xem thêm: Phần 1, Phần 2, Phần 3, Phần 4, Phần 5
Đốt rác rưởi của Bách gia chư tử, chôn thuật Nho lừa người bịp đời
Hậu thế có rất nhiều người hễ nói đến Tần Thủy Hoàng liền nghĩ đến việc “Đốt sách chôn Nho”, đồng thời coi đó là chứng cứ buộc tội Tần Thủy Hoàng tàn bạo, hủy hoại lịch sử, văn hóa. Để nhìn thẳng, trả lại diện mạo chân thực cho lịch sử, phần này sẽ thuật rõ chi tiết sự thực lịch sử, nguyên do và ý nghĩa của việc “Đốt sách chôn Nho”.
“Đốt sách chôn Nho” là hai biện pháp quan trọng mà Tần Thủy Hoàng lựa chọn sau khi diệt 6 nước nhằm thống nhất tư tưởng, bảo vệ văn hóa chính thống Thần truyền, bảo vệ tu luyện chính Đạo. Thời Xuân Thu – Chiến Quốc, Thần an bài Đạo, Nho bước đầu được truyền ra. Do lý tương sinh tương khắc, tất nhiên xuất hiện cục diện vàng thau lẫn lộn, chính tà cùng truyền.
Ở thế gian, chính là thời đại mà hậu thế gọi là “Bách gia chư tử”. Lúc đó chư hầu phân tranh, chiến loạn liên miên, văn hóa tư tưởng sôi nổi chưa từng có, các loại trào lưu tư tưởng, đoàn thể học thuật tới tấp ra đời. Chỉ riêng các phái học thuyết mà nói, đã có cái gọi là “Cửu lưu thập gia”. Trong đó có những phái khai mở văn hóa do Thần sai khiến, làm phong phú nội hàm tư tưởng nhân loại, nhưng cũng có phái ra sức phá hoại văn hóa Thần truyền chốn nhân gian, tốt xấu lẫn lộn, thật giả khó lường.
Tần Thủy Hoàng tuy dùng vũ lực chinh phục 6 nước nhưng với lòng nhân từ đã không đuổi tận giết sạch. Bởi thế trong tàn quân 6 nước có nhiều kẻ mưu đồ khôi phục lại thế lực đã mất. Bọn họ lợi dụng tư tưởng, văn hóa để dối trá, lừa bịp, phỉ báng nền chính trị mới, can nhiễu chính Đạo, ôm mộng khôi phục lại chư hầu 6 nước. Đó thực sự là những thách thức nghiêm trọng mà Tần Thủy Hoàng phải đối mặt. Bảo vệ văn hóa chính thống, thống nhất quy phạm văn hóa cho dân chúng 6 nước trước đây là việc ắt phải làm.
Trong 8 năm từ năm Tần Thủy Hoàng thứ 26 (tức 211 TCN) bắt đầu kiến lập chính quyền thống nhất đến năm Tần Thủy Hoàng thứ 34 (tức 213 TCN), Hoàng đế thực thi cái gọi là đốt sách, đã thu thập từ cung đình và dân gian 6 nước một lượng văn hiến cổ điển rất lớn. Đồng thời, Thủy Hoàng cũng tuyển chọn hơn 70 vị học giả, trao cho chức Bác sỹ quan (Bác học). Vua lại triệu tập hơn 2000 học sinh dưới sự dẫn dắt của các Bác sỹ quan, gọi là Chư sinh. Những người này có nhiệm vụ thanh lý, đánh giá các văn hóa cổ điển, bỏ cái ngụy, giữ cái chân, bảo vệ văn hóa chính thống.
Tần Thủy Hoàng nói: “Ta trước đây thu thập sách thiên hạ, cái gì không được sử dụng thì bỏ hết đi, tất cả các sách văn học, phương sỹ thuật sỹ rất nhiều, muốn để chấn hưng nền thái bình”. Tần Thủy Hoàng đặc biệt lễ độ đối đãi các Bác sỹ quan, “Hoàng đế ban cho lễ rất hậu” (“Sử ký – Tần Thủy Hoàng bản kỷ”).
Năm Tần Thủy Hoàng thứ 34 (năm 213 TCN), trong một lần yến tiệc ở cung Hàm Dương, Bác sỹ Thuần Vu Việt đề xuất phế bỏ quận huyện, lập lại phân phong, cho rằng “Việc không học người xưa mà có thể lâu dài, chưa từng nghe vậy”. Đây chính là muốn Tần Thủy Hoàng khôi phục lại cái xưa kia của 6 nước, mượn xưa để chế giễu nay, phỉ báng nền chính trị mới. Tần Thủy Hoàng mệnh cho quần thần thương nghị, thừa tướng Lý Tư cho rằng đó là nói năng sai lầm, từ ngữ vụng về, dâng thư lên Hoàng đế rằng:
“Xưa thiên hạ tán loạn, chưa từng thống nhất, là do có các chư hầu xâm chiếm lẫn nhau, nói đều là do xưa mà hại đến ngày nay, là che đậy lời nói giả mà loạn thật. Người này để khoe cái sở học cá nhân của mình, mà làm hại sự kiến lập của hoàng thượng.
Nay Hoàng đế thống nhất thiên hạ, phân biệt rõ trắng đen mà định ra ngôi chí tôn duy nhất. Lấy cái sở học cá nhân đó mà nhìn, không phải là lấy phép tắc giáo hóa. Người ta nghe thấy lệnh như vậy, tất sẽ mỗi người bàn luận theo sở học riêng của mình, vào triều thì trong lòng không phục, ra ngoài thì bàn tán ngõ ngách, lấy danh nghĩa khen Hoàng thượng, mục đích khác là đề cao mình, lôi kéo đám đông để phỉ báng. Thế này mà không cấm, thì thế của Hoàng thượng sẽ rớt xuống, bè đảng ở dưới sẽ hình thành. Cấm là tốt nhất.
Thần xin thỉnh sử quan, hễ không phải sách của Tần viết thì đều đốt hết đi. Không phải chức Bác sỹ quan, trong thiên hạ hễ có kẻ dám tàng trữ thi, thư, bách gia, tất cả đều thu giữ, cho quan binh đốt hết đi. Kẻ nào dám nói thi thư thì dùng hình thị chúng. Kẻ lấy xưa để phỉ báng thời nay thì giết. Quan lại thấy mà không hành động thì là đồng tội. Lệnh xuống 30 ngày không đốt, thích chữ vào mặt rồi cho đi xây thành. Không vứt bỏ là các sách y dược, bói toán, trồng trọt. Nếu muốn học pháp lệnh, lấy quan lại làm thầy” (“Sử ký – Tần Thủy Hoàng bản kỷ”). Tần Thủy Hoàng đã tiếp thu kiến nghị này.
Từ bức thư Lý Tư dâng lên có thể thấy, lúc đó tất các các thư tịch ở nước Tần, bao gồm cả những thư tịch có lệnh thông báo rõ phải tiêu hủy, thì ở trong triều đình vẫn giữ những bộ sách hoàn chỉnh. Chu Hy đời Tống cũng nói: “Tần đốt sách, chỉ là lệnh thiên hạ đốt, triều đình ông vẫn lưu trữ như cũ. Như đã nói “Không phải thư tịch nước Tần và các thư tịch mà các quan Bác sỹ giữ thì tất cả đều phải đốt sạch”, thế thì những thư tịch như lục kinh, ông vẫn lưu giữ như xưa, nhưng người trong thiên hạ thì không có. Nếu muốn tra tìm, nghiên cứu, học tập, chính quyền và trong tay các quan Bác sỹ đều có giữ những bộ hoàn chỉnh”.
Những thư tịch bị đốt, bao gồm hai bộ phận: Sử ký các nước trước khi thống nhất và các sách “Thi”, “Thư” và bách gia lưu giữ với tư cách cá nhân. Còn sử sách nước Tần, thư tịch các quan Bác sỹ lưu giữ và các sách bách tính lưu giữ về y dược, chiêm tinh toán quẻ, trồng trọt, nghệ thuật… thì không trong danh sách đốt này. Các sách bị cấm trong vòng 30 ngày phải giao nộp cho quan phủ sở tại thiêu hủy. Về việc này còn đặt ra một loạt các pháp luật, như kẻ nói về “Thi”, “Thư” thì dùng hình thị chúng ngoài chợ, kẻ dùng thời xưa để phỉ báng thời nay thì bị giết, quan lại trông thấy không tố cáo thì cũng bị xử đồng tội, lệnh trong 30 ngày không đốt thì thích chữ lên mặt đi lao dịch xây thành…
Vũ đài Trung Hoa là một triều thiên tử, một triều văn hóa, một triều chúng sinh. Tần Thủy Hoàng xây dựng hoàng triều Đại Tần, thay Trời, đổi Đất, thì tất nhiên sẽ đem lại văn hóa hoàn toàn mới. Mà những thứ rác rưởi trong “Bách gia chư tử” lại bị một số phương sỹ, thuật sỹ và các cựu thần, quý tộc 6 nước có dụng ý riêng sử dụng làm công cụ nhằm phục hồi 6 nước, nhiễu loạn nền chính trị mới. Tần Thủy Hoàng chính là thiêu hủy rác rưởi của bách gia chư tử, bảo hộ văn hóa chính thống.
Một năm sau khi Tần Thủy Hoàng đốt sách, lại xảy ra cái mà hậu thế gọi là “chôn Nho”. Hai sự kiện này, nhìn như khác nhau, nhưng lại có liên hệ với nhau, vẫn cần phải quy kết về cái gọi là “Nho sinh” lúc đó. Các “Thuật sỹ, phương sỹ, hủ Nho” không chỉ tuyên truyền một loại tư tưởng, những điều họ làm là đòi hỏi quyền lực, nhằm khôi phục lại thế lực của các nước cũ của mình.
Khi họ “Vào triều thì lòng không phục, ra ngoài cung thì bàn tán ngõ ngách”, đã là có tội nhưng vẫn chưa bị giết. Có thể thấy Tần Thủy Hoàng lúc đó chỉ là cấm ngôn luận mà chưa áp dụng hình phạt. Mãi cho đến khi bọn thuật sỹ, phương sỹ và hủ Nho này bị phát hiện dùng phương thuật lừa bịp, hủy báng nền chính trị, mới làm cho Tần Thủy Hoàng nổi giận, đem 467 tên “Thuật sỹ, phương thuật và hủ Nho” đi chôn ở Hàm Dương.
Sự kiện bắt đầu do hai tên phương sỹ sợ tội chạy lưu vong. Tần Thủy Hoàng bản thân tu luyện, dưỡng sinh, đối với phương thuật và thuật sỹ, phương thuật đều rất tôn trọng, thường cùng với họ thảo luận về lý Thần Tiên, Chân Nhân, tu luyện trường sinh. Một số phương sỹ, thuật sỹ như bọn Hầu Sinh, Lư Sinh… lấy danh nghĩa Tần Thủy Hoàng thái dược luyện đan, tìm phép Tiên, đã vung phí tiền tài, nhiều lần lừa dối.
Tần Thủy Hoàng quy định: “Không đắc được phương pháp, không linh nghiệm, thì phải chết”. Bọn Hầu Sinh, Lư Sinh thấy thuật lừa bịp bị bại lộ, bí mật mưa đồ bỏ chạy lưu vong. Trước khi bỏ trốn, trong “Sử ký” có chép, bọn Hầu Sinh, Lư Sinh đã phỉ báng Tần Thủy Hoàng, như: “Thủy Hoàng là người chuyên dùng bọn quan ngục, bọn quan ngục được ân sủng. Quan bác sỹ tuy có 70 người, chỉ là dự bị chứ không được sử dụng”, “Hoàng thượng thích dùng hình và giết để tạo uy”, đều là những lời phỉ báng, nhục mạ Tần Thủy Hoàng.
Tần Thủy Hoàng biết chuyện nổi giận: “Bọn Lư Sinh ta ban ân rất hậu, nay lại phỉ báng ta, nói ta không có đức. Chư sinh ở Hàm Dương rất nhiều, ta cho người đi tra xét, xem có kẻ nào dùng lời gian xảo mê hoặc làm loạn dân đen”. Thế là sai ngự sử xét hỏi các chư sinh, chư sinh cáo giác, tự loại trừ trên 460 người vi phạm lệnh cấm, tất cả đều bị chôn ở Hàm Dương, để cho thiên hạ đều biết, để răn đe người sau (“Sử ký – Tần Thủy Hoàng bản kỷ”).
Tu luyện quy chân là mục đích của đời người, dùng phương thuật lừa người, khiến cho con người mất niềm tin vào tu luyện trở về Trời là gây hại độc ác nhất đối với con người, lẽ Trời không tha. Tần Thủy Hoàng nghiêm khắc trừng trị bọn thuật sỹ, hủ Nho dùng phương thuật lừa bịp người “để răn đe người sau” chớ phạm phải cái sai, cũng là một việc làm bảo hộ con người.
Người đời sau luôn luôn ghép sự kiện này cùng với “Đốt sách”, gọi là “Đốt sách chôn Nho”. Tra cứu cội nguồn, “chôn Nho” chính là một lần thanh trừ bọn thuật sỹ, phương sỹ, hủ Nho lừa người, lừa tiền của, làm loạn nền chính trị mới: “Chôn Nho sỹ, khởi nguồn từ việc các chư sinh xảo ngôn mê hoặc nhân dân”. Tần Thủy Hoàng “Đốt sách chôn Nho” đã thanh lý rác rưởi văn hóa tư tưởng do bách gia làm rối loạn gây ra, đã thanh trừ một lũ hủ Nho, thuật sỹ lừa đảo bịp bợm, khiến cho nền văn hóa chính thống được lưu truyền cho hậu thế mãi không đứt đoạn, công lao vĩ đại ấy không thể xóa nhòa.
Thần sáng tạo ra nhân loại, rồi Thần lại hạ thế giảng Đạo, truyền Pháp, độ nhân, truyền cấp cho nhân loại các loại văn hóa như quân sự, binh pháp, âm nhạc, y học, nghệ thuật, các loại kỹ thuật, công nghệ… Thần cũng an bài bảo hộ nền văn hóa ấy như thế nào. Không chỉ Tần Thủy Hoàng quyết đoán thanh lý rác rưởi, các minh quân, hiền vương các đời sau cũng đều như thế. Đây là tính tất yếu của lịch sử.
Hoàn thành sứ mệnh, rút khỏi vũ đài
Thống nhất thiên hạ, vì chính Đạo chốn nhân gian đã quét sạch chướng ngại, đặt định ra đại nghiệp nghìn năm, Tần Thủy Hoàng hoàn thành sứ mệnh của triều đại mình, tới đây đã đến lúc viên mãn, thoái xuất ra khỏi vũ đài lịch sử. Văn hóa Thần truyền Trung Hoa đang chờ mở ra một chương mới, xác lập địa vị thống trị ngoại Nho nội Đạo, một đời chúng sinh Thiên quốc đang chờ đợi xuống mảnh đất Thần châu kết duyên, diễn dịch một triều văn hóa mới.
Trong dân gian đã có câu dự ngôn từ rất sớm rằng: “Năm thứ 36, sao huỳnh hoặc thủ tâm. Có sao rơi xuống Đông Quận, xuống đến đất thành đá, có người dân khắc lên đá đó rằng: Thủy Hoàng Đế chết, đất bị phân chia” (“Sử ký – Tần Thủy Hoàng bản kỷ”).
Tần Thủy Hoàng quy tiên tháng 7 năm thứ 38 (năm 209 TCN) trong lần đi tuần du phương Đông lần thứ 5. Chỉ 3 năm sau, triều Tần kết thúc. Sau đó, gió mây lại nổi lên, chiến hỏa lại bùng cháy, Sở Hán tương tranh, quần hùng nổi dậy, vở kịch lịch sử lớn tiếp theo, mở màn bằng cảnh binh Thánh Trung Hoa là Hàn Tín nghênh chiến Bá vương Tây Sở Hạng Vũ anh dũng vô song. Tần Thủy Hoàng với thế gió cuốn mây tàn, đã kết thúc 500 năm chiến tranh thời Xuân Thu – Chiến Quốc, nhất thống Trung Hoa. Giai đoạn lịch sử này bề ngoài đan xen phức tạp, rối loạn, kỳ thực đều là sự an bài vô cùng tỉ mỉ, có trật tự của Thần.
Thần cũng lợi dụng giai đoạn lịch sử này dạy bảo thế nhân chủ trì chính nghĩa, kính Trời tôn Đạo, xử lý phân tranh như thế nào, đồng thời dạy bảo con người rằng Thiên ý không thể trái được. Thiên hạ thống nhất là Thiên ý, kẻ mưu đồ cản trở, phá hoại an bài của Thần ắt sẽ thất bại, ắt chịu trừng phạt. Tu thân quy chân là văn hóa cũng là hy vọng mà Thần cấp cho con người, kẻ mưu đồ hủy hoại hy vọng này, ắt sẽ bị trừng phạt.
Tần Thủy Hoàng thuận theo Thiên thời, ứng với Địa lợi, phù hợp với Nhân hòa, trị trăm cái loạn trong chớp mắt, vì nghìn năm Hoa Hạ bảo vệ chính Đạo, củng cố nền móng, là đệ nhất thiên cổ Hoàng đế hùng tài đại lược, lòng dạ phi phàm. Ông nhân từ khoan dung, thành thật đối đãi người vượt xa các đế vương thông thường.
Tần Thủy Hoàng diệt 6 nước, thay đổi thể chế, xây cung điện lăng tẩm, đắp trường thành, làm đường giao thông thủy, tuy hợp với Thiên ý, lợi cho văn hóa, tạo phúc vạn đời, nhưng không tránh khỏi đụng chạm đến lợi ích của rất nhiều người đời. Tự nhiên sẽ có người vì nỗi hận mất nước, hoặc vì cái oán tư lợi đã lợi dụng tất cả các lý do bóp méo sự thật, thậm chí thêu dệt ra câu chuyện, viết sách phỉ báng, bôi nhọ, chửi rủa ông.
Hậu thế có một số người, hoặc do không rõ chân tướng, hoặc muốn mượn thời xưa châm biếm thời nay, luôn luôn lặp lại các ngôn từ bóp méo, phỉ báng này. Dần dà, Tần Thủy Hoàng trong mắt hậu thế đã trở thành danh từ thay cho “bạo quân” (vua tàn bạo), “Đốt sách chôn Nho” cũng trở thành danh từ thay cho “hủy hoại lịch sử, văn hóa”. Thực sự đó đều không phải là lịch sử chân thực vậy.
Lời kết: Đệ nhất Hoàng đế thiên cổ, bia đá lưu truyền muôn đời
Người đời xem lịch sử luôn luôn bỏ qua một sự thật căn bản là lịch sử do Sáng Thế Chủ và các Thần ở các tầng thứ khác nhau an bài chứ không phải nhân loại sáng tạo ra. Thành bại hưng suy, thảy đều có nhân duyên. Tần Thủy Hoàng ứng vận mà sinh, nhất thống thiên hạ, đem chúng sinh một thiên triều đến kết duyên với xứ Thần châu, đồng thời đã thanh lý hoàn cảnh, đặt định cơ sở để hồng truyền chính Đạo chốn nhân gian.
Tần Thủy Hoàng trị trăm cái loạn trong chớp mắt, kết thúc mấy trăm năm chiến loạn, “Binh chinh thiên hạ, vương giả trị quốc”, lập Đại Tần nhất thống giang sơn, sáng lập ra “Hoàng quyền” đầu tiên ở Thần châu. Tần Thủy Hoàng sau khi nhất thống thiên hạ, không thả ngựa Nam Sơn, binh khí nhập kho, mà lại tiếp tục Nam chinh Bắc phạt, thu dung Bách Việt, mở mang cương thổ, ngăn chặn Hung Nô, xây dựng Trường Thành, bảo hộ và hoằng dương văn hóa Thần truyền Trung Hoa.
Lại phế bỏ chế độ phân phong, đặt ra các quận huyện, xây dựng nền tảng cho các hoàng triều trăm đời. Thực hiện chuẩn mực đạo đức phép tắc chung, chữ viết chung, dựng xây thể chế văn hóa nghìn năm. Lấy quan lại làm thầy, lấy pháp luật giáo hóa dân chúng, chỉnh sửa phong tục tập quán của dân, giáo hóa chúng sinh. Phong thiện kính Trời, bản thân dốc sức thực hiện, hồng dương tu luyện. Đốt hết rác rưởi của bách gia chư tử, chôn bọn thuật sỹ lừa người dối đời, phục hưng xây dựng sơn hà từ đống đổ nát thời Xuân Thu, gây dựng bách nghiệp, thu xếp chỉnh đốn chỉnh tề.
Tần Thủy Hoàng hùng tài đại lược, đã sáng lập ra vô số cái nhất lịch sử, đã dựng lên vô số bia đá. Danh hiệu “Đệ nhất Hoàng đế thiên cổ” quả rất xứng danh. Nhân đức cũng thế, mà tàn bạo cũng thế, Thủy Hoàng đế quét sạch 6 nước như gió thổi mây tàn, chấn động thời xưa, rực rỡ ngày nay. Thành công cũng thế, mà thất bại cũng thế, Thủy Hoàng đế xuống biển cầu Tiên, tìm phép trường sinh, lưu truyền kim cổ. Tự cổ bao nhiêu chuyện, đều trong sự an bài!
(Hết)
Theo Đại Kỷ Nguyên Tiếng Trung
Nam Phương biên dịch