Trong Tây Du Ký, có thể nói trích đoạn làm độc giả xúc động nhất đó là phân cảnh Tôn Ngộ Không bị sư phụ đuổi đi vì 3 lần đánh chết Bạch Cốt Tinh. Khi Đường Tăng sai Sa Tăng lấy giấy bút ra để viết giấy từ mặt Ngộ Không, Ngộ Không đã cản bút sư phụ và thưa rằng: “Con mà về thì ai là người trừ yêu phò tá sư phụ đi Tây Thiên lấy kinh?”. Đường Tăng đã trả lời: “Chẳng lẽ Bát Giới, Sa Tăng không trừ yêu được sao?”. Vậy Bát Giới và Sa Tăng có đủ bản lĩnh để gánh vác trọng trách này?
Sau khi Tôn Ngộ Không bị đuổi đi thì Đường Tăng chỉ còn cách dựa vào bản lĩnh của Bát Giới và Sa Tăng. Vì Trư Bát Giới, nguyên là Thiên Bồng Nguyên Soái; Sa Ngộ Tĩnh, nguyên là Quyển Liêm Đại Tướng đều được chính Ngọc Đế sắc phong. Hai người này đều đã từng là Chính Thần nơi thiên đình, cũng là những nhân vật phong vân hiển hách.
Khi mà Tôn Ngộ Không đành phải ra đi trong day dứt, lúc chia tay trong nước mắt đã không quên dặn dò các đồ đệ nhớ chú ý bảo vệ cẩn thận Đường Tăng. Trước lúc quay mặt đi còn đến bên ủy thác và nhắn nhủ với Bạch Long Mã, phải chăng lúc này Ngộ Không biết rằng trọng trách bảo vệ sư phụ không phải là Trư Bát Giới hay Sa Ngộ Tĩnh? Mà là tin tưởng vào Tiểu Bạch Long, một anh tuấn kiệt xuất có thể thay Ngộ Không gánh vác trọng trách này?
Tiểu Bạch Long học được 9 phép thần thông biến hóa (thua gấp đôi Sa Tăng), ngày trước là Tam Thái Tử của Tây Hải Long Vương, do làm hỏng báu vật mà Ngọc Hoàng Thượng Đế tặng nên đáng lẽ bị tội chết. Vì thế mà Quan Thế Âm Bồ Tát đã cho y phò giá Đường Tăng để chuộc lại những lỗi lầm đã gây ra. Trong trận đánh giữa Tiểu Bạch Long và Hoàng Bào quái, chúng ta thấy được phía mặt bản tính điềm tĩnh, túc trí đa mưu của y.
Lựa chọn thời cơ thích hợp
Nguyên tác có đoạn:
“Bên ngoài người ta kháo nhau: Đường Tăng là hổ tinh! Truyền quàng kháo bậy xôn xao đến tận nơi trạm nghỉ. Lúc bấy giờ trong trạm không có người, chỉ còn mỗi con ngựa bạch đương ăn cỏ trong tàu …. Chợt nghe thấy người ta nói Đường Tăng là hổ tinh, con ngựa nghĩ thầm trong bụng:
– Sư phụ mình rõ ràng là người tốt, tất nhiên bị yêu quái đem biến người ra hổ tinh, để làm hại người. Làm thế nào bây giờ! Làm thế nào bây giờ! Đại sư huynh bỏ đi đã lâu, Bát Giới, Sa Tăng thì chẳng thấy tin tức gì!
Ngựa dùng dằng đến mãi canh hai, mới đứng dậy nói:
– Bây giờ mà ta không đi cứu Đường Tăng, công quả sẽ hỏng mất, sẽ hỏng mất!”.
Khác với Trư Bát Giới và Sa Ngộ Tĩnh làm việc gì cũng vội vàng hấp tấp không suy tính kỹ lưỡng dễ bị mắc mưu yêu quái. Bạch Long Mã thì rất điềm tĩnh suy tính thiệt hơn , biết lựa chọn thời cơ thích hợp để đi cứu Đường Tăng. Điểm này rất giống cách làm việc của Tôn Ngộ Không vốn nóng nảy ngang ngược nhưng gặp việc thì lại rất điềm tĩnh và mưu trí.
Cơ trí
Nguyên tác viết:
“Tiểu Long Vương ở trên lưng chừng trời, nhìn thấy trong điện Ngân An … Chàng Long Vương nhao mình một cái, cũng biến ra một Cung Nga dung nhan kiều diễm, vội vã đi vào bên trong, nói câu chúc tụng yêu ma vạn phúc:
– Thưa phò mã, tôi đến chuốc rượu hầu người đây, xin chớ ăn thịt tôi.
Yêu quái nói:
– Rót rượu ra!
Tiểu Long Mã cầm lấy bầu, rót rượu vào trong chén của nó, rượu cao khỏi miệng chén ba bốn phân mà không tràn ra ngoài. Đấy là Tiểu Long Vương dùng phép bức thủy. Yêu quái đó trông thấy không biết, trong lòng mừng rỡ nói:
– Nàng giỏi nhỉ!
Tiểu Long nói:
– Còn rót cao hơn nữa cũng được.
Yêu quái nói:
– Rót cao nữa, rót cao nữa!
Tiểu Long cầm bầu rót, rót đến đâu rượu cao lên đến đấy, y như mười ba tầng bảo tháp, vừa cao vừa nhọn không tràn ra một giọt. Yêu quái chẩu môi ra uống, uống hết một chén, lại vần người, ngoạm một miếng nói:
– Có biết hát không?.
Tiểu Long nói:
– Có biết chút ít thôi.
Theo đúng khúc điệu, Tiểu Long hát xong một bài ngắn lại mời một chén. Yêu tinh nói:
– Có biết múa không?.
Tiểu Long nói:
– Cũng biết chút ít, chỉ vì tay cứng múa không được mềm mại.
Yêu quái cởi áo ra, lấy bảo kiếm đeo ở trong người, tuốt ra khỏi bao, đưa cho Tiểu Long. Tiểu Long đỡ lấy kiếm, liền chủ tâm múa theo lôi hoa đao pháp trên ba dưới bốn, tả năm hữu sáu ở trước tiệc rượu”.
Trư Bát Giới có ba mươi sáu phép biến hóa, nhưng khi y đụng phải Hoàng Bào quái thì vô dụng, y trước sau không hề nghĩ là thông qua biến hóa của mình mà đấu trí đấu dũng với Hoàng Bào quái.
Tiểu Long này không có nhiều phép biến hóa đến thế, nhưng y lại có thể dùng ưu thế của mình biến thành Cung Nga ra đòn phủ đầu với Hoàng Bào quái. Lúc này buộc Hoàng Bào quái phải dè chừng vì bản lĩnh và cơ trí của Tiểu Long, chỉ là Hoàng Bào quái bản lĩnh cao hơn, đã áp chế được Tiểu Long.
Trung thành và cẩn thận
Nguyên tác viết rằng:
“Hai người ở trên tầng mây đánh chừng tám chín hiệp, lão ma người khỏe sức mạnh, Tiểu Long chống đỡ không lại, tung kiếm lên đánh yêu quái, yêu quái có thuật đỡ đao, một tay đỡ lấy bảo đao, một tay cầm cây nến mãn đường hồng ném đánh, Tiểu Long trở tay không kịp, bị yêu quái ném phải bàn chân, từ trên mây vội vàng nhảy xuống, may nhờ có sông Ngự Thủy Hà cứu thoát tính mạng… Ngựa bạch nhận được là Bát Giới, thốt nhiên trong miệng bật ra tiếng người nói :”Sư huynh!”.
……
Bát Giới nói:
– Làm thế nào bây giờ! Làm thế nào bây giờ! Chú còn dò đi được không?
Tiểu Long đáp:
– Tôi còn dò đi được thì sao?
Bát Giới nói:
– Nếu chú còn dò đi được, thì dò về biển cả cho rảnh. Tôi sẽ quảy hành lý về nhà Cao Lão Trang quay trở lại làm rể lần nữa.
Tiểu Long nghe nói, miệng cắn chặt vạt áo dài của Bát Giới, không chịu buông ra, rồi không ngăn được giọt lệ trong mắt tràn ra nói:
– Sư huynh ạ, muôn vàn khuyên anh đừng làm thế?
Bát Giới nói:
– Không làm thế thì làm thế nào? Sa sư đệ bị nó bắt rồi, tôi đánh nó không lại, không nhân lúc này bỏ đi, còn đợi cái gì!
Tiểu Long nghĩ ngợi hồi lâu, ứa nước mắt nói:
– Sư huynh ạ! Anh chớ nói những điều tan vỡ ….“.
Tiểu Long đánh không lại Hoàng Bào quái, may nhờ nhảy xuống sông Ngự Thủy mới giữ được tính mạng. Nghe thấy những lời nhụt chí của Bát Giới, Tiểu Long không vội thoái lui mà là an ủi khuyên giải Bát Giới và bảo y hãy đi tìm Tôn Ngộ Không.
Lúc này có thể thấy lòng trung thành của Tiểu Long, dù nguy khốn nhưng không vội nản chí bỏ cuộc. Luôn làm việc cẩn trọng nhất quyết không phản bội sư môn và chừa lại cho mình một con đường lui. Đường lui này chính là tiếp tục bảo vệ Đường Tăng, nếu như Tôn Ngộ Không đến rồi mà vẫn không cứu được, thế thì đó cũng không phải là lỗi tại mọi người, bản thân cũng có thể tự bảo vệ mình.
Đa mưu túc trí, hiểu rõ tính cách của sư huynh đệ
Đường Tăng, Trư Bát Giới, Sa hòa thượng và Tôn Ngộ Không cả ngày đều ở cùng với nhau, nhưng họ lại không có quan sát và suy nghĩ xem Ngộ Không là một người như thế nào. Tiểu Long thì không như vậy, tính khí tính cách của Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới và Sa Ngộ Tĩnh, chú ta đều biết hết sức rõ ràng.
Nguyên tác nói:
“- Nếu muốn cứu được sư phụ, anh nên đi mời người này đến.
Bát Giới nói:
– Bảo tôi đi mời người nào?
Tiểu Long nói:
– Anh nên cưỡi mây đến ngay Hoa Quả Sơn, mời đại sư huynh Tôn Hành Giả đến…
Tiểu Long nói:
– Anh ấy quyết nhiên không đánh anh đâu. Anh ấy là vị Hầu vương có nhân có nghĩa. Anh đến gặp anh ấy, đừng nói là sư phụ mắc nạn, chỉ nói là sư phụ nhớ anh ấy, lừa cho anh ấy đến, thấy tình cảnh như thế, tất nhiên anh ấy không giận nữa, mà còn đọ sức với yêu tinh, thể nào anh ấy cũng bắt được nó, cứu thoát sư phụ chúng ta…”.
Chính là những lúc bình thường quan sát và hiểu rõ, khiến Tiểu Long biết rõ Tôn Ngộ Không là một hầu vương nhân nghĩa. Năm thầy trò Đường Tăng, nếu nói ai là người hiểu và tin tưởng Ngộ Không nhất, thì phải kể đến Tiểu Long rồi!
Người ngoài cuộc sáng suốt hơn người trong cuộc, Tiểu Long chính là người ngoài cuộc đó. Chỉ hiểu rõ Ngộ Không thôi vẫn còn chưa đủ, còn phải biết làm thế nào mới có thể mời Ngộ Không đến. Y đã chỉ ra cho Bát Giới một cách, chính là “dụ”. Bát Giới cuối cùng đã dùng chiêu kích tướng mà “dụ” Ngộ Không trở về.
Tiểu Long, nói về pháp lực thì không phải là người mạnh nhất, nhưng nhìn một cách toàn diện, thì Tiểu Long vượt trội hơn Trư Bát Giới và Sa Ngộ Tĩnh rất nhiều. Chỉ riêng việc này, chúng ta hãy xem Trư Bát Giới và Sa Ngộ Tĩnh biểu hiện như thế nào đây?
Trư Bát Giới
Nguyên tác viết:
“Chú ngốc nói:
– Sa Tăng, chú hãy tiến lên, đánh với nó, cho tôi đi tiểu tiện một tý.
Y liền bỏ Sa tăng ở đấy, chạy vèo đến đống cỏ gà, dây mây dễ má, bất chấp gai góc, chui thọt vào trong, chẳng quản rách da, sát mặt, lăn kềnh ra, ngáy khò khò, không dám thò ra nữa, nhưng vẫn để một bên tai nghe tiếng mõ cầm canh”.
Chỉ với Trư Bát Giới như vậy, mà mong y bảo vệ Đường Tăng? Nếu thật là như vậy, Đường Tăng dù cho có chín cái mạng, e rằng Trư Bát Giới cũng không cứu nổi.
Sa Ngộ Tịnh
Nguyên tác viết:
“Yêu quái thấy Bát Giới bỏ chạy, liền sấn tới Sa Tăng, Sa Tăng trở tay không kịp, bị yêu quái túm được, bắt vào trong động. Bọn tiểu yêu đem sa tăng trói rúm chân tay lại như bốn vó ngựa”.
Trước hết khoan nói Sa Ngộ Tĩnh trở tay không kịp, cho dù để cho y có sự phòng bị, thì cũng không phải là địch thủ của yêu quái đó.
Vậy nên nói, sau khi đuổi Tôn Ngộ Không đi rồi, có thể đảm nhận trọng trách bảo vệ Đường Tăng thì chỉ là Tiểu Bạch Long.
Tiểu Long pháp lực không cao, nhưng y đa mưu túc trí, biết làm thế nào để có thể chiến thắng và hàng phục yêu quái. Chính là giống như Tôn Ngộ Không vậy, khi mà đánh không được yêu quái, y có thể biến thân đi giễu cợt hoặc thám thính tình hình, cũng có thể đi tìm chư Tiên chư Phật giúp đỡ. Còn Trư Bát Giới, Sa Ngộ Tĩnh thì chỉ biết khoe sức đấu dũng, thật khó đảm đương được trọng trách này!
Phi Long
Xem thêm: